Oái oăm ở khu đô thị Thủ Thiêm: Bắt bà già 71 tuổi phải tự giải phóng mặt bằng

[Romano]

Bà mếu máo nói với phóng viên: “Tôi đã 71 tuổi, đứng còn không vững. Vậy mà người ta buộc tôi đi cưỡng chế thu hồi nhà giải phóng mặt bằng. Khác nào kêu tôi tìm đường lên trời!"Khu đô thị mới Thủ Thiêm Q.2, TP.HCM đã được đầu tư hàng chục nghìn tỷ đồng và sẽ thành một khu vực sầm uất, hiện đại ở cửa ngõ của thành phố. Quy hoạch mới công khai, nhiều người dân hưởng ứng nhiệt tình.
Trong số những hộ dân bị thu hồi giải phóng mặt bằng, có bà Nguyễn Thị Mai được bồi thường và tái định cư. Ngặt nỗi, nhà của bà bị chiếm dụng bất hợp pháp và cơ quan hành chính lại buộc bà tự đi thu hồi.
Nhà bị chiếm dụng và chưa được giải quyết tái định cư, bà Mai phải đi ở nhờ. Số tiền đền bù giải phóng mặt bằng thì chưa biết bao giờ mới được nhận.

“Đứng còn không vững, làm sao thu hồi nhà”
Bà Nguyễn Thị Mai năm nay đã 71 tuổi, chủ sở hữu ngôi nhà ở số 422/32, phường An Lợi Đông, Q.2, TP.HCM. Gặp phóng viên Một Thế Giới, bà ngậm ngùi kể: Vì không có chồng con, anh chị em người xuất ngoại người ở xa nên không ai chăm sóc.
Được một người bạn thuyết phục, năm 1999, bà đồng ý cho bà Lê Thị Yến vào ở cùng để chăm sóc mình lúc trái gió trở trời. Bà Yến vào ở, không những không chăm sóc bà Mai mà còn gây gổ, đuổi bà ra khỏi nhà. Thân cô bất lực, bà khăn gói ra khỏi nhà, tìm đến một người bà con xin ở nhờ.
Năm 2002, ngôi nhà này của bà Mai “lọt vào” khu quy hoạch dự án đô thị Thủ Thiêm. Nhà nước bồi thường cho bà Mai nhà, đất, tài sản khác trên đất là hơn 3,5 tỉ đồng.
Nhưng bà Lê Thị Yến không chịu trả nhà để bàn giao mặt bằng cho Ban bồi thường giải phóng mặt bằng quận 2 làm dự án, nên bà Mai khởi kiện bà Yến ra tòa.
Hồ sơ quá rõ ràng, TAND TP.HCM và sau đó là TAND Tối cao đều tuyên bà Mai thắng kiện. Do nhà đất thuộc diện giải tỏa nên bản án phúc thẩm ngày 17.6.2013 tuyên bà Mai liên hệ với Ban bồi thường giải phóng mặt bằng Q.2 để được nhận tiền đền bù và hưởng chính sách khác. Sự việc tưởng đã rốt ráo.
Tuy nhiên, khi bà Mai cầm bản án phúc thẩm trên đến Ban bồi thường giải phóng mặt bằng Q.2 để nhận tiền bồi thường, thì bà Mai được cơ quan này yêu cầu bà phải đòi được nhà do bà Yến đang ở rồi giao mặt bằng thì mới được nhận tiền (!).
Bà mếu máo nói với phóng viên: “Tôi đã 71 tuổi, đứng còn không vững. Vậy mà người ta buộc tôi đi cưỡng chế thu hồi nhà giải phóng mặt bằng. Khác nào kêu tôi tìm đường lên trời”!

Quẩn quanh trách nhiệm
Sau khi nhận được câu trả lời “oái oăm” của Ban bồi thường giải phóng mặt bằng Q.2, bà Mai ôm đơn đến Cục Thi hành án dân sự TP.HCM kêu cứu.
Ngày 10.12.2013, Cục Thi hành án dân sự TP.HCM ra quyết định thi hành án số 858/QĐ-CTHA với nội dung như bản án phúc thẩm: Đó là bà Mai liên hệ với Ban bồi thường giải phóng mặt bằng Q.2 để nhận tiền bồi thường.
Bà Mai lại cầm tờ quyết định đến Ban Bồi thường. Vòng luẩn quẩn lặp lại, bà vẫn nhận được câu trả lời là phải bàn giao nhà. Cơ quan này còn cho biết, UBND không có quyền cưỡng chế bàn giao mặt bằng này.
Lãnh đạo Ban bồi thường giải phóng mặt bằng Q.2 giải thích: Do Bản án chưa đề cập đến đối tượng phải bàn giao mặt bằng… Mặc dù Cục thi hành án dân sự có công văn yêu cầu thi hành bản án nhưng vẫn chưa đủ căn cứ để UBND quận 2 thu hồi mặt bằng và chi trả tiền cho bà Mai.
Do đó, UBND Q.2 đã có công văn đề nghị Toà Phúc thẩm TAND tối cao tại TP.HCM giải thích rõ đối tượng phải thực hiện bàn giao mặt bằng.

Đầu tháng 12.2014, Toà phúc thẩm – TAND tối cao có Công văn phúc đáp UBND quận 2. Theo đó, Toà Phúc thẩm nhận định: “Đến thời điểm xét xử sơ thẩm và phúc thẩm vụ án này thì diện tích đất và nhà trên đã bị thu hồi, giải toả theo quy hoạch của Thành phố… nên cấp phúc thẩm không buộc bà Lê Thị Yến trả lại nhà và đất mà xác định bà Mai được quyền sở hữu số tiền bồi thường, hỗ trợ thiệt hại và tái định cư là phù hợp pháp luật và thực tế khách quan của vụ án”.
Bà Mai lại liên hệ với Ban bồi thường, lại vẫn nhận được câu trả lời: Công văn mới của TAND Tối cao cũng chưa đủ cơ sở để thực hiện việc chi trả tiền cho bà. Cơ quan này tiếp tục làm Công văn xin ý kiến chỉ đạo, hướng dẫn của UBND thành phố (!). Hơn nửa năm sau khi bản án có hiệu lực, bà Mai vẫn chưa được nhận tiền. Theo tìm hiểu của phóng viên, căn nhà của bà vẫn bị bà Yến sử dụng bất hợp pháp. Trong khi bà Mai lầm lủi ở nhờ suốt thời gian qua. Bà nói, mỗi lần nhìn khu đô thị Thủ Thiêm hối hả thành hình, bà không khỏi cám cảnh thân mình tuổi già bóng xế.
tm