Warner Bros. Discovery – miếng mồi béo bở giữa Hollywood dậy sóng
Một thương vụ có thể làm rung chuyển cả Hollywood đang bước vào giai đoạn gay cấn nhất: cuộc tranh giành Warner Bros. Discovery – đế chế sở hữu từ Warner Bros., HBO cho tới kênh tin tức CNN. Tuần trước, Netflix khiến giới giải trí sững sờ khi tuyên bố đã đạt thỏa thuận mua phần lớn Warner Bros. Discovery với giá 72 tỷ đô la, tập trung vào hãng phim và nền tảng streaming, còn các kênh cáp – trong đó có CNN – sẽ được tách ra thành một công ty mới tên Discovery Global. Mọi chuyện có lẽ đã đi theo quỹ đạo thông thường của các thương vụ M&A khổng lồ: đợi Bộ Tư pháp và cơ quan chống độc quyền xem xét, rồi cổ đông bỏ phiếu. Nhưng một nhân vật bất ngờ bước vào trung tâm sân khấu: Tổng thống Donald Trump.
Tối Chủ Nhật, trên đường tới dự Kennedy Center Honors, Trump tuyên bố ông sẽ “tham gia” vào các quyết định cho phép hay chặn thương vụ Netflix – WBD, dù từ trước tới nay, Nhà Trắng vẫn được yêu cầu giữ khoảng cách với quá trình xem xét chống độc quyền. “Họ nắm thị phần rất lớn, và nếu thêm Warner Bros. nữa thì thị phần còn tăng cao hơn,” ông nói, vừa tỏ ra lo ngại, vừa khẳng định sẽ là người có tiếng nói cuối cùng. Chỉ một phát biểu ngắn, nhưng đã đủ đẩy Nhà Trắng trực tiếp bước vào cuộc chơi vốn nên thuộc về các luật sư và chuyên gia kinh tế.
Paramount tung đòn “thâu tóm thù địch”: tiền mặt và chính trị
Sáng hôm sau, trước khi giới phân tích kịp bình tĩnh lại, Paramount Skydance bất ngờ tung ra lá bài của mình: một lời đề nghị thâu tóm toàn bộ Warner Bros. Discovery bằng tiền mặt, gửi thẳng tới các cổ đông, đi kèm lời cáo buộc rằng thương vụ với Netflix sẽ gặp “quá nhiều rủi ro về phê duyệt pháp lý”. CEO David Ellison – con trai tỉ phú công nghệ Larry Ellison – tuyên bố Paramount sẵn sàng trả 30 đô la cho mỗi cổ phiếu, tức hơn 108 tỷ đô cho cả tập đoàn, cao hơn đáng kể so với đề nghị của Netflix. “Chúng tôi đang ngồi ở Wall Street, nơi tiền mặt vẫn là vua. Cổ đông WBD xứng đáng được cân nhắc một đề nghị tốt hơn, chắc chắn hơn,” ông nói trên CNBC.
Trong khi Netflix trả 27,75 đô mỗi cổ phiếu cho mảng studio và streaming, phần lớn bằng tiền mặt cộng thêm cổ phiếu, thì Paramount hứa chi thêm tới 17,6 tỷ đô la tiền tươi so với đối thủ. Nếu WBD đổi ý chọn Paramount, công ty sẽ phải bồi thường cho Netflix 2,8 tỷ đô tiền “phí chia tay”. Nói cách khác, Ellison đã chọn con đường khó nhất và ồn ào nhất: một cuộc “thâu tóm thù địch”, đi thẳng tới công chúng và cổ đông, công khai lên án ban lãnh đạo WBD đang chọn “một đề xuất kém hơn”.
Trump – trọng tài hay người chơi trên bàn cờ Hollywood?
Trên danh nghĩa, Trump khẳng định “không bên nào là bạn thân” và ông chỉ muốn “làm điều đúng đắn”. Nhưng bên dưới lớp vỏ trung lập đó là một mạng lưới quan hệ chằng chịt. Tổng thống có mối quen biết lâu năm với Larry Ellison – người chống lưng tài chính cho Paramount – và con trai ông là David. Một quan chức Nhà Trắng thừa nhận hai bên đã bàn với nhau về khả năng Paramount thâu tóm Warner Bros., dù không tiết lộ chi tiết. Trong hồ sơ gửi Ủy ban Chứng khoán, Paramount cũng hé lộ rằng Jared Kushner – con rể Trump – tham gia góp vốn cho thương vụ thông qua quỹ đầu tư riêng.
Ở hướng ngược lại, Trump lại không tiếc lời khen Ted Sarandos – đồng CEO Netflix – sau một cuộc trò chuyện kín trong Phòng Bầu Dục. Ông gọi Sarandos là “một người tuyệt vời, đã làm nên một trong những kỳ tích lớn nhất lịch sử ngành phim”, và không giấu sự ngưỡng mộ với cách Netflix “quay đầu con tàu” trong những năm khó khăn. Song ngay trong buổi tối ấy, ông vẫn nhắc lại mối lo “thị phần quá lớn” nếu Netflix nuốt trọn Warner Bros. Tùy người cuối cùng nói chuyện với ông là ai, cảm xúc của Trump dường như lại nghiêng về phía đó – khiến các tập đoàn truyền thông vừa phải vận động hành lang, vừa cố đoán tâm trạng tổng thống theo từng ngày.
CNN, CBS và giấc mơ “đế chế tin tức” mới
Không chỉ là cuộc chiến giữa các hãng phim ăn khách, thương vụ này còn vẽ lại bản đồ truyền thông Mỹ. WBD hiện là công ty mẹ của CNN, trong khi Paramount nắm CBS News. Trong các cuộc trò chuyện riêng tư, một số cố vấn tại Nhà Trắng từng mường tượng viễn cảnh nếu Paramount thắng, CNN có thể được “tái thiết” theo phong cách Bari Weiss – nhà báo gây tranh cãi vừa được Ellison đưa về lãnh đạo CBS. Trump, vốn thường xuyên công kích CNN suốt nhiều năm, được cho là không phản đối ý tưởng một ban lãnh đạo mới “dễ chịu hơn”.
Ellison công khai nói rằng nếu thương vụ hoàn tất, ông muốn hợp nhất CBS News với CNN, dựng nên một dịch vụ tin tức quy mô lớn “hoạt động trong ngành công nghiệp niềm tin và sự thật”, nhắm vào “70% người Mỹ ở chính giữa”. Nghe có vẻ lý tưởng, nhưng cũng làm dấy lên nỗi lo về việc tập trung quyền lực truyền thông vào tay một nhóm nhà đầu tư – trong đó có cả các quỹ đầu tư quốc gia từ Saudi Arabia và Qatar, vốn đã cam kết không nắm ghế hội đồng quản trị để tránh bị soi về an ninh quốc gia.
Netflix và nỗi lo chống độc quyền
Lập luận sắc bén nhất của Paramount là yếu tố chống độc quyền: theo họ, việc để nền tảng streaming số 1 là Netflix kết hợp với HBO Max – đang giữ vị trí thứ 3 – sẽ tạo ra một “gã khổng lồ” bóp nghẹt cạnh tranh. Ellison so sánh, bảo rằng cho Netflix nuốt WBD chẳng khác nào cho Coca-Cola mua luôn Pepsi rồi viện cớ rằng thị trường vẫn còn… bia Budweiser. Ông cảnh báo đó sẽ là “cái chết của điện ảnh chiếu rạp”, vì Netflix có động cơ dồn mọi thứ lên streaming.
Netflix phản pháo bằng một bức tranh khác: nếu tính theo thời lượng xem truyền hình mà Nielsen đo lường, hãng chỉ nắm khoảng 8% – ngang ngửa Paramount – còn YouTube và Disney mới là số 1, số 2. Theo lập luận của Netflix, họ không hề chiếm thế độc tôn, và thương vụ sẽ giúp cạnh tranh tốt hơn với các nền tảng khác, chứ không phải nuốt chửng cả thị trường. Những con số ấy sẽ được các luật sư, nhà kinh tế và ủy viên chống độc quyền soi rất kỹ, trong bối cảnh chính tổng thống cũng tuyên bố “sẽ tham gia vào quyết định này”.
Thâu tóm thù địch – Hollywood bước vào sân chơi của Phố Wall
Thay vì ngồi chờ ban lãnh đạo WBD gật đầu, Paramount chọn con đường hung hãn: trực tiếp gõ cửa từng cổ đông bằng một lời đề nghị công khai. Đó chính là bản chất của “hostile takeover” – thâu tóm thù địch. Thông thường, một thương vụ mua bán doanh nghiệp diễn ra sau khi hai ban lãnh đạo đạt thỏa thuận và cùng khuyến nghị cổ đông bỏ phiếu. Còn trong chiến lược thù địch, bên mua bỏ qua tầng cửa ấy, đưa ra mức giá hấp dẫn hơn thị giá để thuyết phục cổ đông bán cổ phần, hoặc bỏ phiếu thay đổi hội đồng quản trị, nhằm lật đổ ban lãnh đạo cũ và ép công ty phải chấp nhận sáp nhập.
Các “màn kịch” kiểu này không lạ gì Phố Wall: từ InBev thâu tóm Anheuser-Busch, Kraft nuốt Cadbury cho tới Elon Musk mua Twitter. Ban lãnh đạo công ty bị nhắm tới có thể đáp trả bằng “thuốc độc” – cho phép cổ đông hiện hữu mua thêm cổ phiếu giá rẻ để pha loãng tỷ lệ sở hữu của bên tấn công, khiến thương vụ trở nên đắt đỏ và ít hấp dẫn hơn. WBD chưa “uống thuốc độc”, nhưng đã thông báo sẽ xem xét đề nghị của Paramount và đưa ra khuyến nghị trong vòng 10 ngày. Trong lúc đó, cổ phiếu WBD leo lên trên 27 đô la, cho thấy thị trường đang chờ một cuộc đấu giá mới.
Hollywood trước ngã ba đường
Trong cơn xoáy giữa tiền bạc, chính trị và cái tôi của những ông trùm giải trí, Hollywood đang đứng trước một bước ngoặt hiếm có. Nếu Netflix thắng, hãng sẽ trở thành một “siêu xưởng phim” vừa sản xuất, vừa phân phối với sức mạnh streaming chưa từng có, còn các kênh cáp như CNN sẽ trôi về một công ty khác, nhỏ hơn nhưng cũng đầy toan tính. Nếu Paramount thắng, Ellison hứa sẽ đưa 30 bộ phim mỗi năm ra rạp, biến liên minh Paramount – WBD thành đối thủ ngang cơ với chính Netflix và Disney, đồng thời tái định hình toàn bộ không gian tin tức truyền hình khi CNN và CBS về chung một nhà.
Trên tất cả, cái bóng của Nhà Trắng phủ xuống. Khi một tổng thống công khai tuyên bố sẽ “tham gia” vào quyết định phê duyệt một thương vụ truyền thông khổng lồ – trong khi người thân và đồng minh của ông đang trực tiếp góp vốn – ranh giới giữa thị trường tự do và quyền lực chính trị bỗng trở nên nhòe mờ. Hollywood từ lâu đã quen với những kịch bản ly kỳ trên màn bạc, nhưng có lẽ ít ai hình dung được rằng chính mình cũng sẽ trở thành nhân vật trong một bộ phim khác: bộ phim về quyền lực, tiền bạc và sự kiểm soát ngôn luận ở nước Mỹ thời Trump.
