Chỉ sau 2 năm xảy ra bê bối sữa bột chứa hóa chất melamine khiến ít nhất 6 trẻ tử vong và 300.000 trẻ khác mắc bệnh, Trung Quốc lại phát hiện thêm một vụ việc nghiêm trọng khác.
Lời ṭa soạn
Sữa được xem là một phần quan trọng trong chế độ dinh dưỡng cân bằng, giúp tăng cường sức khỏe và thúc đẩy quá tŕnh trao đổi chất của con người. Song, nhiều gian thương đă cố t́nh làm sữa giả để thu lời bất chính.
Bê bối sữa bột nhiễm hóa chất công nghiệp độc hại melamine khiến ít nhất 6 trẻ tử vong và 300.000 trẻ khác bị ốm từng gây rúng động dư luận Trung Quốc vào năm 2008. Tới năm 2009, ṭa án Trung Quốc đă tuyên tử h́nh Zhang Yujun, một nông dân chăn nuôi ḅ sữa và Geng Jinping, một người bán sữa v́ liên quan tới vụ việc.
Theo Tân Hoa Xă, Zhang đă sản xuất và bán hàng trăm tấn "bột protein" pha melamine, c̣n Geng đă bán hơn 900 tấn sữa bị nhiễm độc ra thị trường. Phần lớn số nguyên liệu này đă được đưa đến Sanlu, một trong những công ty sữa lớn nhất ở Trung Quốc vào thời điểm đó và cũng là nơi sữa được sản xuất thành sữa bột dành cho trẻ em.

Đối tượng Geng Jinping trong vụ bê bối sữa bột nhiễm hóa chất melamine ở Trung Quốc vào năm 2008. Ảnh: The Standard
Trong quá tŕnh xét xử, ṭa án Trung Quốc cũng tuyên phạt tù đối với 19 đối tượng khác trong đường dây cố t́nh cho thêm melamine vào sữa được phanh phui năm 2008.
Đáng nói, melamine được t́m thấy trong sản phẩm của 22 công ty khác nhau, tức 1/5 nguồn cung cấp sữa ở Trung Quốc vào thời điểm đó. Melamine là hóa chất được sử dụng trong sản xuất nhựa, phân bón và bê tông. Khi đưa vào các sản phẩm thực phẩm, nó làm tăng hàm lượng protein trong kết quả kiểm tra nhưng có thể gây ra sỏi thận và suy thận cho người dùng.
Vụ việc đă dẫn đến các đợt thu hồi sản phẩm sữa quy mô lớn trên toàn thế giới và gây phẫn nộ ở Trung Quốc, nhất là khi thông tin chi tiết về những hành vi cố ư che đậy vụ việc được tiết lộ.
Cụ thể, Sanlu, công ty là tâm điểm trong vụ bê bối, đă biết chuyện sản phẩm sữa của ḿnh làm trẻ nhỏ bị ốm vào tháng 5/2008, nhưng măi đến tháng 8 cùng năm mới thông báo cho nhà chức trách ở thành phố Thạch Gia Trang. Các quan chức Thạch Gia Trang đă đợi một tháng trước khi báo cáo với chính quyền tỉnh Hà Bắc và sau đó mới báo cáo với chính quyền trung ương. Trong khi đó, tin đồn về việc trẻ em bị ốm sau khi uống sữa của Sanlu đă lan truyền tại Trung Quốc vào tháng 7/2008, trước thềm Thế vận hội Olympic Bắc Kinh.
Nhiều phụ huynh đă vô cùng tức giận khi biết những người nông dân chăn nuôi ḅ sữa và những kẻ trung gian đă cố t́nh thêm melamine để tăng hàm lượng protein trong sữa nhằm vượt qua các cuộc kiểm tra dinh dưỡng. Họ phẫn nộ khi Tổng Giám đốc của Sanlu là Tian Wenhua chỉ bị kết án chung thân, sau khi đối tượng này nhận tội sản xuất và buôn bán các sản phẩm giả hoặc kém chất lượng.
Trong khi, 3 cựu giám đốc điều hành khác của Sanlu bị tuyên án từ 5 - 15 năm tù giam, các quan chức liên quan ở Thạch Gia Trang chỉ bị sa thải hoặc chấp nhận từ chức v́ bê bối.
Gia đ́nh các nạn nhân cũng bày tỏ sự bức xúc khi cho rằng thỏa thuận bồi thường 1,1 tỷ Nhân dân tệ của 22 công ty là không đủ để chia sẻ gánh nặng y tế mà hàng trăm ngh́n nạn nhân phải hứng chịu.

Người thân đau buồn cầm theo di ảnh bé gái tử vong do uống sữa chứa melamine. Ảnh: CNN
Tội ác nối tiếp tội ác
Tới năm 2010, cơ quan an toàn thực phẩm Trung Quốc lại tiếp tục thu giữ 64 tấn bột sữa chưa chế biến bị nhiễm melamine.
Theo Tân Hoa Xă, cơ quan giám sát chất lượng ở tỉnh Thanh Hải đă lấy nguyên liệu từ một nhà máy sữa ở địa phương. Các mẫu thử nghiệm cho thấy, sữa bột tại đây chứa hàm lượng hóa chất cao gấp 500 lần mức tối đa cho phép. Ngoài ra, lực lượng chức năng cũng t́m thấy khoảng 12 tấn sản phẩm bột sữa đă chế biến bị nhiễm melamine tại nhà máy này.
Cảnh sát đă bắt giữ người chủ và giám đốc sản xuất của nhà máy ở Thanh Hải. Trong đó, lô sữa đầu tiên nhiễm melamine được sản xuất tại cơ sở này được phát hiện ở tỉnh Cam Túc.
Đáng nói, cách đó 2 năm, vụ bê bối thêm melamine vào sữa ở Trung Quốc cũng đă cướp đi sinh mạng của 6 trẻ sơ sinh, và khiến 300.000 trẻ khác lâm bệnh.
Theo Tân Hoa Xă, quá tŕnh điều tra phát hiện khoảng 38 tấn bột sữa chưa chế biến trong vụ bê bối ở Thanh Hải được mua từ tỉnh Hà Bắc, nơi xảy ra vụ bê bối chấn động năm 2008. Nói cách khác, theo một quan chức ở tỉnh Cam Túc, các gian thương đă mua sữa nhiễm độc đáng nhẽ phải bị tiêu hủy sau vụ bê bối năm 2008, sau đó tái chế và bán ra thị trường.
VietBF@sưu tập