Cựu chính trị gia Mỹ Zbignev Bzhezinski gọi chính sách của Mỹ là "Những cuộc phiêu lưu lớn nhất của Hoa Kỳ trên bàn cờ thế giới". Một trong những cuộc xung đột quân sự lớn nửa sau thế kỷ 20 đã khiến cho hơn 4 triệu người thiệt mạng. Cuộc chiến đó đã kết thúc cách đây 40 năm: ngày 27 tháng 1 năm 1973, thỏa thuận chấm dứt chiến tranh đã được ký kết tại Paris.
Hoa Kỳ đã để mắt tới Đông Dương từ những năm 50 của thế kỷ trước, sau khi Pháp thất bại hoàn toàn tại các thuộc địa của họ. Washington cho rằng trong khu vực này cần có một đối trọng với nước cộng sản Trung Quốc đang dần dần trở nên hùng mạnh. Vì vậy, Hoa Kỳ đã không ký Hiệp định Geneva năm 1954 về thỏa thuận ngừng bắn ở Việt Nam, Lào, Cam-pu-chia và phi quân sự hóa các quốc gia này. Trái lại, Mỹ đã ủng hộ mạnh mẽ chính phủ miền Nam Việt Nam chống lại miền Bắc cộng sản. Đúng như dự kiến, năm 1964, sự hỗ trợ tinh thần và tài chính của Mỹ dành cho Nam Việt Nam đã biến thành sự can thiệp quân sự quy mô toàn diện. Ở giai đoạn chiến tranh ác liệt nhất, số lượng quân nhân Mỹ ở miền Nam Việt Nam đã vượt quá nửa triệu người. Tuy nhiên, bất chấp lợi thế về không quân, cuộc phiêu lưu của Washington đã kết thúc thất bại. Công bằng mà nói, Hà Nội không đơn độc tham chiến, Việt Nam nhận được sự hỗ trợ về vũ khí và “cố vấn quân sự" từ Liên Xô và Trung Quốc. Nhưng thực tế về việc một siêu cường thất bại trong cuộc chiến tranh với một nước nhỏ là sự kiện đáng chú ý. Kết luận người Mỹ cần phải rút ra - mà tất cả các nhà quan sát cũng thấy đúng như vậy – chính là: có thể thắng một chế độ nhưng không thể thắng một dân tộc. Chủ tịch Quỹ hỗ trợ cải cách quân sự Pavel Zolotarev nhấn mạnh:
“Cuộc chiến tranh lạnh đã diễn ra giữa Liên Xô và Mỹ, nhưng thể hiện tại các cuộc xung đột nóng địa phương theo ngoại vi –ở những nơi mà lợi ích của phe xã hội chủ nghĩa va chạm với lợi ich của Mỹ. Trong thời điểm hiện tạ, những bài học từ cuộc xung đột này vẫn còn rất thiết thực, cho thấy một lần nữa rằng không thể nào chiến thắng được nhân dân, nếu như nhân dân đã chọn một chế độ chính trị mà họ cho là tốt nhất. Anh có thể xâm chiếm một vùng lãnh thổ, có thể kiểm soát nó, nhưng rốt cuộc anh sẽ buộc phải rút khỏi nơi đó. Chúng ta đã thấy điều này xảy ra ở Afghanistan, ở Iraq. Và tôi nghĩ rằng cuộc trong xung đột tại Syria, nếu có sự can thiệp thì kết quả cũng sẽ như vậy.”
Chiến tranh rất không được ưa chuộng tại Mỹ. Và không có gì lạ, bởi vì các cuộc giao tranh đã giết chết gần 60.000 người Mỹ. Tuy nhiên, những mất mát sau chiến tranh thậm chí còn tệ hại hơn: theo các ước tính khác nhau, có từ 100 000 đến 150 000 cựu chiến binh Mỹ đã tự tử. Vì vậy, thỏa thuận hòa bình là giải pháp tốt nhất không chỉ cho Hà Nội, mà đối với cả Washington. Giáo sư trường Đại học tổng hợp nhân văn Hà Nội Phạm Quang Minh bình luận:
“Hiệp định về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam đã ký ngày 27 tháng 1 năm 1973 tại Paris là sự kiện quan trọng đối với cả Việt Nam, Hoa Kỳ và thế giới. Đối với Việt Nam, hiệp định có nghĩa là kết thúc cuộc xâm lược, quân đội nước ngoài rút về nước, tạo điều kiện thống nhất đất nước. Đối với Hoa Kỳ, Hiệp định Paris có nghĩa là ra khỏi cuộc chiến tranh nặng nề, tốn kém và không được lòng dân, giúp Mỹ giữ được uy tín trước các đồng minh.»
Chiến tranh Việt Nam là cuộc chiến đẫm máu nhất trong thế kỷ 20, sau chiến tranh thế giới thứ hai. Kết cục của nó đánh dấu sự khởi đầu của một giai đoạn mới trong quan hệ quốc tế. Tuy nhiên, khó có thể nói rằng Hoa Kỳ đã rút ra được bài học được từ toàn bộ câu chuyện bi thảm này. Có điều là sau Afghanistan và Iraq, Washington không thích tự mình đối phó với các chế độ không ưa, mà mượn tay đồng minh của họ.
Lưu trữ cá nhân của Bộ trưởng Mỹ bắt đầu cuộc chiến tranh Việt Nam được bán đấu giá 1 triệu USD
Lưu trữ cá nhân của Robert McNamara, người từng là Bộ trưởng Quốc phòng trong chính quyền tổng thống John F. Kennedy và Lyndon Johnson, hôm thứ Ba được bán tại cuộc đấu giá với hơn một triệu đô la, Hãng thông tấn ITAR-TASS đưa tin. Theo nhà đấu giá “Sotheby ", số tiền này là cao hơn nhiều so mong đợi của những người tổ chức kinh doanh.
Việc bán bộ sưu tập, trong đó bao gồm thư từ, tài liệu, hình ảnh, và các vật dụng cá nhân McNamara, đã được tổ chức nhânkỷ niệm 50 năm cuộc khủng hoảng Cuba, đưa thế giới đến bờ vực của chiến tranh hạt nhân. McNamara đã lãnh đạo quân đội Hoa Kỳ từ 1961 đến 1968 và đã trực tiếp tham gia vào hoạt động quân sự tại Vịnh Con Heo ở Cuba, và giải quyết cuộc khủng hoảng tên lửa Cuba. Ông cũng đặt rất nhiều nỗ lực để đảm bảo rằng Hoa Kỳ đã tham gia vào cuộc chiến tranh ở Việt Nam, mà sau này McNamara gọi là "sai lầm ngu ngốc và tốn kém."
Nguồn: vietnamese.ruvr.ru