|
Ukraine ghi nhận ít vụ bê bối tham nhũng hơn trong năm 2025 so với năm 2024, nhưng những vụ việc xảy ra lại có sức công phá chính trị lớn hơn nhiều, theo Kyiv Post.
Một số vụ án liên quan trực tiếp tới vòng tròn thân cận của Tổng thống Volodymyr Zelensky đã gây ra những hệ lụy nghiêm trọng, bao gồm cả việc Chánh Văn phòng Tổng thống Andriy Yermak từ chức. Tác động chính trị lớn đến mức đến nay vẫn chưa có người kế nhiệm chính thức vị trí này.
Phần lớn các cuộc điều tra được tiến hành bởi những cơ quan chống tham nhũng độc lập của Ukraine, nhắm vào các quan chức cấp cao. Việc phanh phui các vụ án - kể cả những vụ có liên quan đến nội bộ phủ tổng thống - cho thấy cuộc chiến chống tham nhũng ở Ukraine vẫn tiếp tục bất kể cấp bậc và được xem là điểm sáng hiếm hoi trong bối cảnh nhiều tranh cãi. Hãng tin Kyiv Post đã điểm lại 5 đại án tham nhũng rúng động Ukraine năm 2025 dưới đây.
Năm 2025, Cục Chống Tham nhũng Quốc gia Ukraine (NABU) mở cuộc điều tra doanh nhân Tymur Mindich, người có mối quan hệ thân cận với Tổng thống Zelensky và ông Andriy Yermak, trong khuôn khổ Chiến dịch Midas.
Đến mùa hè, truyền thông và các nghị sĩ tiết lộ rằng NABU đã nghe lén Mindich liên quan đến nghi án tham nhũng trong lĩnh vực năng lượng. Sau đó, Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) bắt giữ các điều tra viên NABU.
Chính việc nghe lén được cho là đã châm ngòi cho một đòn trả đũa nhằm vào NABU. Ngày 21/7, Quốc hội Ukraine thông qua một đạo luật đặt các cơ quan chống tham nhũng dưới quyền Tổng Công tố, làm suy giảm nghiêm trọng tính độc lập của họ. Đạo luật được thông qua nhanh chóng, thiếu quy trình đầy đủ, gây ra làn sóng biểu tình lớn nhất tại Kiev kể từ Euromaidan 2014 và khiến EU cảnh báo nguy cơ ảnh hưởng tới tiến trình hội nhập châu Âu. Trước áp lực dư luận, ông Zelensky buộc phải đảo ngược quyết định và khôi phục quyền độc lập của NABU.
Đến ngày 10–11/11, NABU công bố hơn một giờ ghi âm các cuộc trò chuyện trên YouTube và Telegram, cho thấy Mindich và các cộng sự bàn bạc các phi vụ tham nhũng và chia chác lợi nhuận.
Theo điều tra, Mindich cùng các quan chức tại Energoatom - tập đoàn năng lượng hạt nhân quốc doanh - đã vận hành một đường dây thu tiền “hoa hồng” từ các nhà thầu, thường chiếm 10–15% giá trị hợp đồng. Những nhà thầu không chịu chi trả có nguy cơ bị hủy hợp đồng.
Đáng chú ý, các đoạn ghi âm còn đề cập đến việc đe dọa trì hoãn hoặc phá hoại các công trình bảo vệ hạ tầng năng lượng, bất chấp các đợt tấn công liên tục của Nga -chi tiết khiến dư luận Ukraine phẫn nộ.
NABU ước tính đường dây này đã rút ruột tới 100 triệu USD từ các gói thầu xây dựng công trình bảo vệ ngành năng lượng. Nhiều ý kiến cho rằng tình trạng thiết quân luật đã hạn chế giám sát Energoatom, tạo điều kiện cho tham nhũng.
Cuộc điều tra kéo theo việc hai bộ trưởng bị cách chức, Mindich bỏ trốn ra nước ngoài, bốn nghi phạm bị truy tố chính thức, và cuối cùng dẫn tới việc ông Andriy Yermak - "cánh tay phải" của Tổng thống Zelensky từ chức.
Điều tra cựu Phó Thủ tướng Oleksiy Chernyshov
Cựu Phó Thủ tướng Oleksiy Chernyshov bị NABU điều tra vì lạm quyền trong một vụ chuyển nhượng đất đai tại Kiev.
Theo cáo buộc, một nhà phát triển bất động sản đã được cấp đất trái phép nhờ sự hỗ trợ của quan chức Bộ Phát triển Khu vực, khi đó do ông Chernyshov lãnh đạo. Khu đất và các tòa nhà bị định giá thấp hơn gần 5 lần, gây thiệt hại hơn 1 tỷ hryvnia (khoảng 25 triệu USD).
NABU cho biết, ông Chernyshov và các đồng phạm đã hưởng lợi thông qua việc mua căn hộ với giá ưu đãi cực thấp. Tổng giá trị lợi ích bất hợp pháp ông Chernyshov được hưởng ước tính hơn 14,5 triệu hryvnia.
Ông Chernyshov trở về Ukraine ngày 23/6/2025 để nhận thông báo bị điều tra, bị loại khỏi chính phủ và bộ do ông phụ trách bị giải thể. Vụ án này cũng được cho là một trong những nguyên nhân dẫn tới nỗ lực hạn chế quyền hạn của NABU vào tháng 7.
Chiến dịch “Thành phố Sạch”: “Thị trưởng trong bóng tối” của Kiev
Ngày 6/2, các cơ quan chống tham nhũng tiến hành khám xét hàng loạt tại Hội đồng Thành phố KIev và chính quyền đô thị trong khuôn khổ Chiến dịch Thành phố Sạch.
Giới chức thu giữ hơn 6,4 triệu USD, 630.000 euro và 800.000 hryvnia tiền mặt. NABU cho biết nhóm này đã thao túng việc chuyển nhượng đất vàng của thủ đô cho các dự án tư nhân.
Nhân vật trung tâm bị cáo buộc là Denys Komarnytsky, cựu nghị sĩ hội đồng thành phố, được xem là “thị trưởng trong bóng tối” của Kiev. Ông này đã bỏ trốn khỏi Ukraine vào tháng 3, gây phẫn nộ dư luận.
Vụ án nghị sĩ Anna Skorokhod
Vụ án liên quan tới nghị sĩ Anna Skorokhod được xem là một trong những hồ sơ nhạy cảm nhất mà Cục Chống tham nhũng Quốc gia Ukraine (NABU) công bố vào cuối năm 2025, bởi nó chạm trực tiếp vào cơ chế áp đặt trừng phạt quốc gia – một công cụ quyền lực vốn được sử dụng trong bối cảnh chiến tranh.
Theo NABU, bà Skorokhod bị cáo buộc đã tổ chức một đường dây môi giới chính trị, trong đó họ hứa hẹn với các “khách hàng” rằng giúp đưa đưa đối thủ kinh doanh của khách hàng vào danh sách trừng phạt của Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia (RNBO) để đổi lấy khoản tiền lên tới 10 triệu hryvnia (khoảng 250.000 USD). Đây là mức giá được cho là nhằm “mua” ảnh hưởng chính trị ở cấp cao, tận dụng tâm lý lo ngại bị trừng phạt của giới doanh nghiệp trong thời chiến.
Điều tra cho thấy các đồng phạm của bà Skorokhod đã nhận trước 125.000 USD, đồng thời trấn an “khách hàng” rằng số tiền này sẽ được chuyển tới các quan chức RNBO. Để ràng buộc giao dịch, nhóm này còn yêu cầu đại diện doanh nghiệp ký một giấy vay tiền giả, nhằm tạo áp lực buộc phải thanh toán phần còn lại. Tuy nhiên, theo NABU, không có bất kỳ quan chức RNBO nào đồng ý nhận hối lộ, khiến âm mưu không đạt được mục đích cuối cùng.
Dù vậy, giới điều tra nhấn mạnh rằng bản chất nguy hiểm của vụ việc không nằm ở số tiền đã trao, mà ở việc cơ chế trừng phạt quốc gia bị biến thành công cụ tống tiền và thanh toán lợi ích cá nhân. Bà Skorokhod bác bỏ mọi cáo buộc, khẳng định vụ việc mang động cơ chính trị và tuyên bố sẽ đấu tranh tới cùng trước tòa.
Điều tra cơ quan quản lý tài sản ARMA
Ngày 16/7, Văn phòng Công tố Chống Tham nhũng Đặc biệt (SAPO) mở vụ án liên quan đến Cơ quan Thu hồi và Quản lý Tài sản (ARMA), sau điều tra của Ukrainska Pravda.
Trọng tâm là việc chuyển giao Nhà Công đoàn Kiev cho một công ty thuộc sở hữu của chồng cũ bà Olha Stefanishyna, khi đó là Phó Thủ tướng phụ trách hội nhập châu Âu. SAPO cho biết chưa có ai bị buộc tội chính thức và cuộc điều tra vẫn đang tiếp diễn. Bà Stefanishyna không phải là nghi phạm trong các thủ tục tố tụng của NABU, mặc dù các quan chức ARMA có thể phải đối mặt với sự giám sát. Tháng 8/2025, bà Stefanishyna được bổ nhiệm làm Đại sứ Ukraine tại Mỹ.
|
|
