Một vụ kiện hy hữu vừa được công ty X (trước đây là Twitter) của tỷ phú Elon Musk khởi xướng, nhắm thẳng vào một nhóm 8 người Việt Nam. Đơn kiện gửi lên ṭa án liên bang ở Texas (Mỹ) cáo buộc nhóm này đă lợi dụng lỗ hổng trong chương tŕnh chia sẻ doanh thu của nền tảng để "moi" tiền một cách bất hợp pháp thông qua một hệ thống "click ảo" quy mô lớn, gây xôn xao dư luận quốc tế và trong nước.
"Văn pḥng tồi tàn" và mạng lưới "click ảo" vươn ṿi bạch tuộc
Theo đơn kiện, 8 cá nhân người Việt, được cho là sinh sống và hoạt động tại Hà Nội, đă điều hành một "cơ sở click ảo" cực lớn. Từ một văn pḥng được mô tả là "tồi tàn", nhóm này đă sử dụng máy tính để đăng tải các nội dung được lập tŕnh sẵn lên X. Sau đó, một mạng lưới các tài khoản giả mạo, được thiết lập từ danh tính bị đánh cắp, bắt đầu "thao túng nền tảng".
Những tài khoản "ma" này tự động đăng bài, rồi điên cuồng tương tác chéo với nhau – từ "thích", "chia sẻ lại" cho đến b́nh luận qua lại. Mục đích không ǵ khác hơn là đánh lừa thuật toán của X, khiến hệ thống lầm tưởng đây là những tài khoản thật, có lượng tương tác "khủng", từ đó đủ điều kiện để được chia sẻ doanh thu từ quảng cáo. X cáo buộc "kế hoạch gian lận" này đă thành công rút được tiền từ nền tảng, dù trên thực tế, những cỗ máy "click ảo" không hề tạo ra bất kỳ giá trị thực nào.
Danh tính của 8 người bị X "điểm mặt chỉ tên" trong đơn kiện bao gồm: Lê Đ́nh Chung, Nguyễn Như Đức, Đỗ Viết Khánh, Nguyễn Viết Kiều, Đỗ Xuân Long, Đỗ Minh Thắng, Nguyễn Ngọc Thanh và Phan Ngọc Tuấn.
"Rửa tiền" tinh vi qua hàng ngàn giao dịch
Dù phía X không tiết lộ con số cụ thể mà nhóm này đă thu lợi bất chính, hồ sơ kiện cho thấy một mạng lưới tài chính phức tạp. Tiền được cho là đă chuyển qua ít nhất 125 tài khoản ngân hàng tại Mỹ dưới tên giả. Sau đó, số tiền này tiếp tục được "tuồn" về 9 tài khoản ngân hàng khác ở Việt Nam đứng tên thật, thông qua hơn 1.700 giao dịch riêng lẻ. Các nhà điều tra độc lập của X đă thu thập được tên và địa chỉ của 8 cá nhân này thông qua các trang xử lư thanh toán thứ ba như PingPong và Payoneer.
Vụ việc bắt nguồn từ khi tỷ phú Elon Musk mua lại Twitter vào năm 2022 và triển khai chương tŕnh "Chia sẻ doanh thu". Ban đầu, chính sách này nhắm đến những người dùng trả phí 8 USD/tháng để có "tick xanh", họ sẽ nhận được một phần doanh thu quảng cáo. Tuy nhiên, sau khi nhiều nhà quảng cáo lớn rời đi, X đă thay đổi thuật toán, cho phép cả tài khoản thường tham gia kiếm tiền dựa trên lượng tương tác họ tạo ra với những người dùng trả phí. Theo ước tính của The Independent, X trả khoảng 8 USD cho mỗi 1 triệu lượt hiển thị.
Chính sách "càng tạo nhiều tương tác, tiền thưởng càng lớn" được cho là đă mở đường cho các hành vi gian lận. Các chuyên gia nhận định rằng việc trả tiền cho các lượt nhấp chuột đă vô t́nh khuyến khích các tṛ gian lận này. Một người có thâm niên trong ngành dịch vụ mạng xă hội tại Hà Nội cũng xác nhận, từ cuối năm 2023, nhiều hội nhóm đă bắt đầu bàn tán về cách "moi tiền" từ X qua các lỗ hổng.
Không chỉ "click ảo", c̣n rao bán công cụ gian lận và vi phạm bản quyền
Ngoài việc trục lợi từ tương tác ảo, X c̣n kiện nhóm người Việt này về hành vi rao bán các công cụ và kỹ thuật tự động hóa. Đơn kiện khẳng định đă t́m thấy bằng chứng nhóm này chào bán "Công cụ XGPT" trên hàng loạt nền tảng như YouTube, TikTok, Telegram, Discord, Facebook, Instagram và cả trên chính X. Họ bị cáo buộc đă "nhiệt t́nh chào mời công cụ được cho là 'thuật toán có cải tiến' để thực hiện những hành vi gian lận".
Thêm vào đó, công ty của ông Musk c̣n kiện nhóm này tội vi phạm bản quyền thương hiệu, sử dụng sai mục đích và chiếm đoạt nhăn hiệu Twitter và X trong các video hướng dẫn thủ thuật. Phía X cho rằng vụ lừa đảo đă "gây tổn hại đến danh tiếng, mối quan hệ với khách hàng của công ty."
Trước X, t́nh trạng "click ảo" và tương tác giả đă là một vấn nạn nhức nhối đối với nhiều mạng xă hội lớn như Facebook và Instagram. Vụ kiện này một lần nữa cho thấy cuộc chiến không khoan nhượng của các nền tảng công nghệ với những hành vi gian lận ngày càng tinh vi và có tổ chức.