Đối ngoại quyết định bầu cử Canada

[june04]

Đảng Tự do Canada với Thủ tướng đương chức Mark Carney đã thắng cử trong cuộc bầu cử quốc hội vừa rồi cho dù có thể không giành về được đa số tuyệt đối.
Đảng Bảo thủ với ứng cử viên thủ tướng là ông Pierre Poilievre xếp sau đảng Tự do. Ở Canada vốn có truyền thống chính trị là chính phủ thiểu số cầm quyền cũng rất yên ổn nên việc đảng Tự do tiếp tục là đảng cầm quyền và ông Carney tiếp tục làm thủ tướng Canada là chắc chắn.

Trước khi ông Donald Trump trở lại cầm quyền ở Mỹ, kết cục bầu cử quốc hội như trên là điều không tưởng. Trong kết quả các cuộc thăm dò dư luận trước đây, đảng Bảo thủ luôn bỏ xa đảng Tự do từ 20 - 25 điểm phần trăm. Cho nên việc đảng Tự do lại thắng cử trong bối cảnh tình hình như thế ở Canada mới là điều đặc biệt ở cuộc bầu cử này.

Nguyên do là chính ông Trump với những hành động và phát ngôn liên quan trực tiếp tới Canada đã giúp đảng Tự do và ông Carney ở Canada xoay chuyển tình thế và lật ngược được thế cờ trong thời gian rất ngắn. Kể từ năm 1988 trở lại đây, năm nay là lần đầu tiên chuyện đối ngoại quyết định kết cục bầu cử quốc hội ở Canada, lần đầu tiên tác động từ bên ngoài quyết định chuyện nội bộ ở bên trong.

Ông Trump không những khiêu chiến thuế quan bảo hộ thương mại với Canada bất chấp giữa hai nước đã có thỏa thuận thương mại tự do, mà còn công khai lộ chủ ý và dọa sẽ sáp nhập Canada vào nước Mỹ, biến nước láng giềng thành bang thứ 51 của xứ cờ hoa. Ông Poilievre bị coi là bản sao của ông Trump ở Canada. Vì thế, cuộc bầu cử trên còn trở thành cuộc trưng cầu dân ý ở Canada về ông Trump. Sự thức tỉnh ý thức dân tộc của cử tri đã đem lại cả thiên thời lẫn nhân hòa cho đảng Tự do và ông Carney.