Việt Nam đang là quốc gia xuất khẩu hạt điều hàng đầu thế giới, nên ngành điều có thể là đích nhắm của tổ chức tội phạm quốc tế.
Liên quan đến nghi án 100 container hạt điều của Việt Nam xuất khẩu sang Italia có dấu hiệu bị lừa đảo gây chấn động dư luận những ngày qua, mới đây đại diện Bộ Công Thương cho biết đã vào cuộc hỗ trợ tìm cách giúp các doanh nghiệp giải quyết vụ việc.
Phương thức thanh toán không hoàn toàn là nguyên nhân dẫn đến thiệt hại
Trao đổi với Tiền Phong, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, theo nhiều luồng thông tin thì phương thức thanh toán D/P (Documents against Payment - Hình thức thanh toán theo chứng từ) là một nguyên nhân dẫn đến thiệt hại.
Nhưng trên thực tế, trong thương mại quốc tế có nhiều hình thức thanh toán khác nhau được áp dụng như: điện chuyển tiền (T/T); trả tiền nhận chứng từ (D/P); thư tín dụng (L/C)… Hình thức thanh toán nào cũng đều có ưu, nhược điểm từ góc độ của mỗi bên tham gia kinh doanh.
Đáng chú ý, theo chia sẻ của chính doanh nghiệp có container hàng xuất khẩu mắc kẹt ở Italia, tuy được đánh giá là một phương thức thanh toán ít rủi ro nhất nhưng trong thực tế thương mại nông sản, L/C lại không phải là phương thức thanh toán phổ biến nhất.
Bản chất do hàng nông sản thường có giá trị thấp, mỗi lô hàng có trị giá vài trăm nghìn USD. Người mua thường không mua nhiều một lúc, mà mua gối đầu, từng lô nhỏ. Nếu lô hàng nào cũng mở L/C thì mỗi tháng có khi đến vài chục L/C. Mở L/C thì phải ký quỹ ngân hàng, không ở mức 100% thì cũng phải một tỷ lệ nào đó.
Như vậy, người mua sẽ bị đọng vốn ở ngân hàng trong suốt thời gian chờ nhận hàng, lên đến cả tháng trời. Không người mua nào muốn như thế cả. Nếu người bán cứ khăng khăng đòi L/C thì họ sẽ đi tìm người bán khác.
Đó là chưa kể thời gian để nhận được L/C của ngân hàng người mua cũng khá dài, ít nhất phải một tuần mà giá thị trường thì biến động từng ngày. Trong khi phải nhận được L/C thì người bán mới có thể giao hàng. Do đó, L/C chỉ chiếm khoảng 5% tỷ lệ thanh toán đối với hàng nông sản.
Thực tế, các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu nhân điều thường dùng phương thức thanh toán T/T, D/P và CAD (thanh toán chứng từ trả tiền ngay) khi ký hợp đồng. Phương thức D/P hoặc CAD bớt rủi ro không được thanh toán cho người bán, mà cũng không mất nhiều thời gian, không yêu cầu người mua phải ký quỹ tại ngân hàng nên thường được cả người mua, người bán cùng chấp nhận. Từ đó hình thành cái gọi là thông lệ quốc tế trong kinh doanh.
Từ đó, ông Hải kết luận, khi thị trường là của người mua thì họ sẽ đưa ra phương thức thanh toán tiện nhất cho họ. Nếu thị trường thuộc về người bán thì người bán mới có thể áp đặt được phương thức có lợi cho mình.
Đại diện Bộ Công Thương cũng khẳng định, câu chuyện các container nhân hạt điều tại Italia vẫn chưa kết thúc, các bên cần chung tay để tìm ra giải pháp khả dĩ nhất hỗ trợ doanh nghiệp, qua đó cũng rút ra những bài học cần thiết để xuất khẩu nông sản tiếp tục vươn lên.
Từ câu chuyện các container hạt điều tại Italia, Bộ Công Thương khuyến cáo các doanh nghiệp cần thận trọng trong thanh toán quốc tế. Ảnh: Tiền Phong
Trước đó, Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) cho biết, tình hình hiện trở nên rất cấp bách vì 36 container đã và đang đến các cảng của Ý nên khả năng các doanh nghiệp có nguy cơ mất tất cả số container này.
Ông Bạch Khánh Nhựt – Phó chủ tịch Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS) cũng đã có công văn báo cáo Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành.
Theo đó, các doanh nghiệp đã ký hợp đồng với một số khách hàng Ý thông qua Công ty môi giới Kim Hạnh Việt xuất khẩu hạt điều sang Ý. Hàng được chỉ định đến cảng Genoa và cảng La Spezia bên Ý, và do các hãng tàu Cosco; Yangming; HMM và hãng ONE vận chuyển.
Quote:
Toàn cảnh vụ việc
Chiều ngày 8/3/2022, Hiệp hội điều Việt Nam (VINACAS) đã có công văn hỏa tốc số 19/2022/TM-HHĐ gửi Đại sứ quán, Thương vụ Việt Nam tại Ý cùng các bộ, ngành và Ngân hàng Nhà nước liên quan đến rủi ro 100 container hạt điều xuất khẩu sang Ý, trị giá gần 1.000 tỷ đồng.
VINACAS thông báo, có một số doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu nhân điều Việt Nam ký hợp đồng với một số khách hàng nhập khẩu điều Ý thông qua công ty môi giới Kim Hạnh Việt. Toàn bộ lô hàng được đóng vào 100 container, với cảng đích là LA Spezia, nước Ý, phương thức thanh toán D/P (D/P - Documents against Payment - dùng bộ chứng từ để đổi lấy hàng hóa).
Được biết, các doanh nghiệp xuất khẩu điều tại Việt Nam đã ủy nhiệm thu cho 5 ngân hàng Việt Nam thông qua phương thức D/P - thanh toán nhờ thu kèm chứng từ, theo đó người nhập khẩu chỉ lấy được bộ chứng từ khi đã chuyển vào ngân hàng đủ số tiền thanh toán. Hình thức nhờ thu này được áp dụng trong trường hợp thanh toán trả ngay.
Vấn đề phát sinh khi doanh nghiệp gửi hồ sơ nhờ thu từ ngân hàng Việt Nam tới các ngân hàng của người mua tại Ý thì nhận được thông báo hướng dẫn đến một đầu mối khác tại Thổ Nhĩ Kỳ.
Sau khi ngân hàng của người mua nhận được bộ chứng từ thì thông báo người mua không phải khách hàng của họ và đã trả lại bộ chứng từ nhưng không ghi rõ trả theo hình thức nào, cũng không cung cấp số vận đơn cho ngân hàng Việt Nam cho dù ngân hàng Việt Nam đã liên hệ rất nhiều lần.
Sau khi có sự can thiệp của các cơ quan chức năng, ngày 09/03 VINACAS công bố, 100 container ban đầu là số được ký kết trong hợp hợp đồng, trên thực tế sau khi phát hiện điều bất thường, 5 doanh nghiệp liên quan đã dừng giao dịch.
Tổng thiệt hại được đại diện hiệp hội công bố là 36 container (tương đương 162 tỷ đồng). Trong đó có 5 doanh nghiệp bị hại, nặng nhất là 27 container, còn lại mỗi doanh nghiệp bị vài container, ông Bạch Khánh Nhựt, Phó chủ tịch thường trực Hiệp hội Điều Việt Nam cho biết.
Điều đặc biệt được ông Nhựt nhấn mạnh là trong tháng 3, tất cả các lô hàng này sẽ được cập cảng tại Ý nhưng cả doanh nghiệp và ngân hàng đều không biết bộ chứng từ gốc của các lô hàng ở đâu trong khi bất cứ ai có chứng từ gốc đều có thể nhận hàng.
|
VietBF @ Sưu tầm
