Tôi lại mang ba lô lên vai và d́u Thu đi, vừa đi vừa viết” thêm mấy chục đoạn tùy bút .
Có lẽ đó là những đoạn văn chương hay nhất của tôi, những đoạn được viết ra từ sự rung động cực kỳ mănh liệt, từ một khung cảnh bi thương nhất mà tôi chưa từng sống cho đến cái buổi chiều hôm ấy.
Tôi nói như thằng điên, tôi nói như một thi sĩ ngâm thơ trước dân chúng yêu mến ḿnh, tôi nói như diễn thuyết,
như một thằng láo toét , tôi nói những điều phản lại chính ḷng tôi :
- “Cố gắng đi em rồi ta sẽ tới ! Cách mạng Miền Nam đang mong chờ… ! ! “
Nàng bước theo tôi, mỗi bước một giọt nước mắt, không phải
“Lệ” (1) của Xuân Diệu, “rách đau thương đi giữa cuộc đời,”
(1)Thơ Xuân Diệu, diễn tả nỗi mừng của nghệ sĩ được cách mạng cứu)
cũng không phải Lệ của kịch sĩ bôi cù-là trong vở Lu ba (2), mà là lệ của một nữ nghệ sĩ đẹp tuyệt trần rơi thấm đá Trường Sơn
không phải để nở thành một đóa thơ,
mà là để ghi dấu một tội ác.
(2) Kịch nói Liên Xô
Tôi cố hết sức d́u nàng đi tới, lưng nặng như núi đè, tay đẩy lưng nàng như đẩy một chiếc xuồng mắc cạn.
Tôi đă lê cái thân tàn của tôi không nổi mà c̣n phải đèo cái của quí này, trời hỡi, c̣n có sự bất công nào bằng ?
Nhưng trời cũng thương người. Cuối cùng rồi tôi cũng đưa nàng tới chỗ Hoàng ngồi đợi.
Hoàng đang sửa lại cái
“giơ- nui-de” cầu thủ trên đầu gối.
Tôi cố gượng pha tṛ :
– Sút có vô quả nào không ??
– Có vớ hai quả !
– Nào, “đứng lên đi, người của núi sông, nặng ḷng chi ngày xưa vương vấn. ” (3) “‘
(3) Bài ca Thanh Niên Với Mùa Xuân của Dzoăn Hối
– Nứng thế đéo nào nổi.
– Xuỵt ! – Tôi trợn mắt vào Hoàng.
– Đứng lên hay nằm xuống cho khỏe thân ?
– Người ta đi xa ba ngàn dặm rồi.
– Tôi giục, và khoác luôn chiếc ba lô của tôi lên vai, như một anh hùng giết giặc sắp được Bác bắt tay và gắn huân chương chiến công và một tay đẩy Thu, một tay lôi Hoàng.
V́ biết chắc nếu để Thu ngồi xuống th́ cả hai người đều sẽ đồng t́nh mà đóng chốt luôn tại đây.
Cũng may, hai người giác ngộ khá cao nên
“thề quyết tiến bước.”
Đi được một quăng th́ đụng ngă ba. Cái ngă ba này to lớn thênh thang hơn bất cứ ngă ba nào trên đường từ Làng Ho vô đây.
– Đi ngả nào anh ? -Tôi hỏi Hoàng
- Không khéo ḿnh đi xuống Bác Kế th́ hỏng.
– Ừ nhỉ ! Đi ngơ nào bây giờ, tớ không biết mô tê !
Tôi hoang mang không biết đi đường nào. Nếu đi sai sẽ chẳng đến trạm, việc đó đă hẳn rồi !
Nhưng c̣n thêm cái nguy hiểm là
có thể đụng vào chướng ngại hoặc lọt vào khu tử địa th́ nguy.
Tôi đă bi lạc vô trại tù binh một lần và bi các ông cai ngục xét giấy, gằm ghè dữ quá, làm như ḿnh là do thám không bằng.
Hoàng và Thu chộp lấy cơ hội ngồi xuống nghỉ. Ngồi xuống th́ đứng lên, có khó ǵ !
Nhưng đó là đối với những người b́nh thường ḱa, c̣n ở đây lại khác.
Ở đây ngồi xuống được là đít dính với đất, mọc rễ ngay tức khắc chẳng đứng lên nổi.
Phải đấu tranh tư tưởng, phải hát thầm bài Giải Phóng Miền Nam của trại cưa Kim Hữu mới đứng lên được !
– Đi ngả nào ? – Hoàng hỏi.
– Có thể ngả này - Tôi trỏ
– Ngả phía bên trái.
– Ngả nào th́ tùy mày đấy . Tao không biết ngả nào là ngả đéo nào !
– H́nh như có dấu chân.
– Dấu chân ǵ in trên sỏi đá được.
– Th́ tôi tưởng tượng ra thôi ! - Tôi thở phào
- Mệt quá! Đủ thứ rắc rối. Thôi đi mẹ nó ngả đó đi.
– Không được ! Nguyên tắc của giao liên đề ra là nếu rủi bi lạc th́ cứ ngồi tại chỗ họ sẽ trở lại t́m. Đi bậy bạ họ không t́m được.
Tôi nói :
– Đó là nguyên tắc xưa rồi. Bây giờ ḿnh đi lạc họ bỏ 1uôrl, họ không có trở lại t́m đâu.
– Thằng Phẩm nó t́nh cảm với bọn ḿnh mà !
– T́nh th́ t́nh, cảm th́ cảm nhưng nó mệt nó không đi t́m đâu.
– Vậy th́ làm ǵ bây giờ ?
Thu buột miệng nói :
– Ḿnh cứ ngồi ở tại đây, chốc nữa anh ấy trở ra thế nào cũng gặp ḿnh.
– Biết đâu nó lại đi đường khác.
– Đường khác là đường nào ?
Căi với nhau một lúc, cả ba thấy cái biện pháp ngồi ỳ lại đây là phúc lợi hơn cả và hợp lư cho bộ gị nên ai nấy đều t́m chỗ mắc vơng nằm chờ và tự giải lao bằng số nước c̣n lại trong bi đông, mỗi người bận rộn một kiểu.
Thu mở băng ra xem lại cái cổ chân, Hoàng th́ củng cố cái bánh chè c̣n tôi th́ ngủ.
Nắng chiều nóng như thiêu, quần áo đă đẫm mồ hôi như tắm.
Khi thức dậy thấy ḿnh nằm giữa nắng vàng… chẳng có thơ mộng một chút nào, ngược lại tưởng đang bi cảm… nắng và có ư nghĩ ḿnh sẽ phải đi nhà thương Biên Ḥa.
Tôi nhảy xuống đất chạy vào một mép núi có bóng mát, tuột cả áo ra dùng làm quạt và quạt bất đếm bằng cái áo đẫm mồ hôi kia.
Quả thật một chập sau th́ Phẩm trở lại. Cả hai bên đều mừng rỡ như những t́nh nhân tái ngộ .
– Tôi tưởng các anh đi lạc rồi.
– Đứt đuôi thôi .
– Vâng, hễ đứt th́ cứ ở tại chỗ chờ, đi bậy nguy hiểm lắm.
– Từ đây tới trạm c̣n xa không ?
– Hơn tiếng đồng hồ .
– Vậy th́ không sao. Bây giờ c̣n sớm. Tôi nói.
– C̣n sớm ǵ nữa, mặt trời sắp lặn rồi ! -Thu căi lại
- Em làm sao lết cho kịp
– Em cứ coi như múa một lớp Hồ Thiên Nga là tới chứ ǵ .
Hoàng pha tṛ nhưng Thu không cười nổi. Phẩm đến bên tôi, giọng cảm động
– Thôi các anh đi, mạnh giỏi nhé !
Anh có gặp anh nhà văn ǵ, nói em nhắn lời thăm anh ấy. Tiếc quá anh có đi ngang đây mà em không… gặp để hàn huyên.
Cậu bé rưng rưng nước mắt bắt tay tôi. Tồi bỗng thấy thương tôi th́ ít, thương cậu bé th́ nhiều.
Nó ở lọt tỏm giữa hoang dại đầy đe dọa, một loại
“Bạch Mao Nam” do đảng tạo ra.
Cũng như ngày trước, lúc tôi c̣n ở Hà Nội, tôi đă đi công tác ra tận các hải đảo trong cḥm đảo Hạ Long.
Ở đấy có những ḥn đảo không tên. Ở đấy có những thanh niên
“t́nh nguyện” công tác.
Mỗi đợt là sáu tháng. Công tác của họ chỉ là đốt một ngọn đèn cho tàu ngoài biển vào bến Ḥn Gai ăn than và trở ra.
Họ ở trong những cái nhà đá chung quanh không có cây cối ǵ hết, cũng không trồng trọt được ngọn rau dây bí nào hết.
Đặc biệt là không có liên lạc bằng điện đài.
Những ngày băo to họ vào nhà đóng cửa khóa chặt và ngồi bên trong nghe sóng tràn qua nóc nhà hoặc nh́n qua cửa kính biển động sôi lên trùm phủ nhận ch́m tất cả những cụm đảo lớn nhỏ.
Những cậu thanh niên thất t́nh muốn trốn đời, những cậu khác th́ hăng máu vịt đinh tỏ ḷng yêu tuyệt đối với chủ nghĩa xă hội,
hoặc v́ lư do này nọ khác mà xung phong ra đây, đều vái cả mũ những ḥn đảo cô đơn giết người này.
Tôi đă hết sức ngạc nhiên khi bước lên những ḥn đảo đó, tôi tự hỏi không hiểu các chàng trai đầy nhựa sống và mộng mị đó, đă sống làm sao một trăm tám mươi ngày và một trăm tám mươi đêm không thấy một mái tóc mềm, không nghe một tiếng thân yêu bên tai.
Vậy mà báo và đài luôn luôn ca ngợi và nói rằng có nhiều cậu đoàn viên
“xung phong ở lại thêm một nhiệm kỳ nữa ! ”
Th́ cũng như thằng Phẩm
“xưng phong” vô làm giao liên Trường Sơn này.
Nhưng so với cái thâm sơn cùng cốc này, ở hải đảo hăy c̣n là hạnh phúc chán.
Ở hài đảo, cuộc sống chỉ cô đơn
nhưng không bệnh tật, không bom đạn, không trộm cắp, không giật dọc, không thổ phỉ, không thú dữ rắn độc.
C̣n ở đây th́ có đủ, có nhiều các thứ này.
Tôi như thấy rơ nỗi u uất trong ḷng cậu thanh niên xung phong trong một thoáng nh́n gương mặt cậu ta.
Tôi vỗ vai Phẩm và nói,
giống y như cụ Hồ huấn thị các cháu :
– Em ở lại cố gắng công tác cho tốt nhé.
Giải phóng Miền Nam xong ta về xây dựng lại đất nước tươi đẹp hơn mười lần xưa ! Chừng đó anh sẽ ghé lại ăn mận của em !
Phẩm đi khuất, tôi c̣n đứng nh́n theo.
Đêm nay nó ngủ một ḿnh chắc nhớ bọn tôi lắm, nhớ con bé ở Nghi Tầm nhớ cả Hà Nội.
Tất cả đều thấy đó mà lại xa vời. Cây mận của nó th́ chừng nào mới trổ trái ?
***
MẠNG NGƯỜI LÁ RỤNG ! - CHƯƠNG 6
