"Nếu cảnh sát giao thông (CSGT) chỉ nhăm nhăm t́m lỗi để phạt th́ dù không có ai bụng phệ, đội h́nh đẹp th́ h́nh ảnh người CSGT cũng khó mà đẹp được", TS Hoàng Ngọc Giao chia sẻ.
Chuyện không ở cái bụng to
Ông nghĩ thế nào về quy định những CSGT có ṿng bụng quá to, ngoại h́nh thấp bé sẽ được chuyển vào xử lư các công việc văn pḥng thay v́ hướng dẫn và xử lư vi phạm?
Tôi rất hoan nghênh nỗ lực của lực lượng công an mong muốn làm đẹp h́nh ảnh của người CSGT. Gần đây, việc quy định điều chuyển một số nữ CSGT điều khiển ngoài đường rơ ràng đă có tác dụng. Việc điều chuyển cảnh sát bụng to để làm đẹp h́nh ảnh người CSGT phù hợp với những quy định của pháp luật. Nhưng theo tôi, việc điều chuyển các chiến sĩ CSGT bụng to làm việc trong văn pḥng có lẽ chỉ giải quyết được một phần nào đó thôi.
Một phần nào đó là sao thưa ông?
Không biết trong lực lượng cảnh sát ở ta th́ thế nào nhưng một số nước, CSGT phải đi kiểm tra thể lực định kỳ. Nếu không đạt chuẩn th́ không được tác nghiệp. Về nghiệp vụ, thường xuyên kiểm tra, nếu không đạt điểm tối thiểu theo yêu cầu th́ cũng không được tác nghiệp. Nghĩa là cả về thể lực và chuyên môn đều phải được kiểm tra thường xuyên, định kỳ. Chúng ta dường như không kiểm tra thể lực thường xuyên, định kỳ nên mới phát sinh vấn đề bụng to. Mà h́nh ảnh của CSGT đẹp hay không, không nằm ở h́nh thức của họ.
Vậy cái đẹp nằm ở đâu ạ?
Sẽ là h́nh ảnh đẹp nhất nếu chống được tham nhũng trong lực lượng. Xử phạt nghiêm minh, có lư có t́nh, giao tiếp với người dân thân thiện. Đừng cứ nhăm nhăm t́m lỗi của người ta để phạt. Cứ đè dân ra mà phạt th́ h́nh ảnh đẹp thế nào được. Câu chuyện nó không nằm ở cái bụng to.
Nhưng nhiệm vụ của CSGT là bắt lỗi và xử phạt?
Không phải vậy, nhưng dường như CSGT hiện nay chỉ ŕnh bắt lỗi để phạt. Khi người nào có quan hệ "rất to", gặp người quen, đồng nghiệp... th́ thôi, lại cho qua. Như thế không nghiêm minh, không công bằng, tạo điều kiện cho tham nhũng. C̣n dưới con mắt của người dân th́ một loạt các sự việc xảy ra như cảnh sát hành hung dân, cảnh sát bắt chẹt dân, dọa dẫm dân... th́ không thể có h́nh ảnh đẹp được.
TS Hoàng Ngọc Giao, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách,
Pháp luật và Phát triển.
Người chuẩn mà ăn tiền th́...
Chắc hẳn h́nh ảnh một CSGT bụng to bệ vệ điều khiển giao thông dễ khiến người ta liên tưởng đến những điều không hay?
H́nh ảnh đó hiện nay sẽ khiến người ta nghĩ đến tiêu cực hơn là tích cực. Một là trông anh chàng này chắc là thường xuyên nhậu nhẹt, bia bọt đây. Hai là khả năng chạy, vận động của anh này chắc cũng kém. Để đuổi theo người vi phạm th́ chắc là cũng mệt đây. Do đó, giải quyết vấn đề gốc rễ là phải tổ chức thi hay là sát hạch về thể chất, sức khoẻ của CSGT, phải đạt chuẩn th́ mới tiếp tục làm nhiệm vụ.
Nghĩa là dù bụng to nhưng đạt tiêu chuẩn sức khoẻ th́ vẫn làm việc b́nh thường?
Đúng thế, đó chỉ là câu chuyện thể lực thôi. Hoàn toàn không phải câu chuyện h́nh ảnh. Một anh bụng to mà tác phong đàng hoàng chững chạc, ứng xử ôn ḥa, không bắt chẹt dân... th́ vẫn cứ là một h́nh ảnh rất đẹp. C̣n một anh trông rất to cao vạm vỡ đẹp trai sáng ngời mà hách dịch, quát tháo, ăn tiền... th́ rơ ràng là không thể đẹp được.
Chắc hẳn, đó cũng điều người dân mong mỏi?
Đó mới là những cái quan trọng. Thế nhưng, việc lực lượng CSGT bắt đầu nghĩ đến h́nh ảnh của ḿnh th́ cũng là rất đáng hoan nghênh rồi. Chứ trước đây, họ làm việc như thế, hạnh họe dân như thế, th́ chắc là v́ họ chưa nghĩ đến h́nh ảnh của ḿnh trong mắt người dân như thế nào.
V́ sao bây giờ họ lại quan tâm đến h́nh ảnh ạ?
V́ trong thực tế th́ h́nh ảnh của họ không được đẹp lắm. Cứ phỏng vấn ngẫu nhiên người dân về h́nh ảnh của CSGT thế nào là thấy ngay. Đa phần là hách dịch, thái độ trịch thượng, nhiều trường hợp không có văn hóa. Tác nghiệp th́ mang tính chất soi mói, ŕnh ṃ để mà bắt, phạt. Giờ muốn xây dựng h́nh ảnh là phải xây dựng thực chất, về tác phong, đạo đức, chuyên nghiệp, chống tham nhũng mạnh mẽ.
Chả ai dám kiện CSGT
Khi vi phạm giao thông, trong một khung h́nh phạt th́ bao giờ CSGT cũng đưa ra mức cao nhất. Phải chăng như thế mới mang tính răn đe?
Cách xử lư vấn đề như vậy không công minh, không khuyến khích người ta không tái phạm, không khiến dân hiểu pháp luật hơn. Có thể có người có tư duy là cứ phạt thật nặng th́ lần sau sẽ không dám nữa, nhưng cái đó sai. Nếu người ta được giảng giải cho hiểu luật, họ sẽ không lặp lại những vi phạm đó nữa.
CSGT có quyền làm như vậy không thưa ông?
Hiện CSGT có toàn quyền xử phạt dù luật xử phạt vi phạm hành chính có nói rơ là trong trường hợp người bị phạt không đồng t́nh với việc phạt th́ có thể khiếu kiện. Thế nhưng khiếu nại với ai? Nếu tôi muốn khiếu nại th́ tôi phải nộp đơn trực tiếp cho đơn vị quản lư CSGT đó. Trong nghề bao giờ người ta cũng bao che dung túng cho nhau, đời nào người ta chấp nhận chuyện khiếu nại đó. Mà thời gian khiếu kiện rất khó khăn nên chả ai khiếu kiện. Cùng lắm là ra đến ṭa án hành chính, th́ cũng mất quá nhiều thời gian và thủ tục.
Lợi dụng luật để phạt
Thực tế tham gia giao thông tôi thấy, đa phần những người "trông có vẻ hiền lành" th́ dễ bị phạt hơn là những người trông đầu gấu, dân chơi. Và những lỗi bị phạt đa phần là rất nhỏ như quên bật đèn xe, quên bật xi nhan...
Có những CSGT núp ở một gốc cây, một ngă rẽ nào đó... thấy người vi phạm là nhô ra tuưt c̣i phạt. Những người bị phạt đó đa phần là do bất cẩn không để ư chứ không phải cố ư vi phạm. Kiểu phạt đó có thể gọi là lợi dụng luật để phạt.
Trong khi đáng lẽ những trường hợp đó th́ nên giáo dục để người dân hiểu luật giống như có địa phương đă làm?
Tôi nhớ có một lần tôi vào Đà Nẵng. Do không quen đường nên tôi lái xe vào đường 1 chiều. Gặp mấy CSGT đứng đó, tôi đă chuẩn bị tinh thần xuống xe để nộp phạt. Nhưng điều làm tôi khá bất ngờ đến ngỡ ngàng là thay v́ yêu cầu nộp phạt th́ CSGT Đà Nẵng đă tận t́nh chỉ dẫn đường đi đúng cho tôi. Họ biết tôi không phải là người địa phương nên có thể không thuộc đường. Trường hợp đó, kể cả nộp phạt tôi cũng thấy thoải mái. Nhưng cái cách ứng xử của họ khiến tôi có ấn tượng không thể quên. Đấy, chỉ với cách tác nghiệp như vậy, cử chỉ thân thiện như vậy, h́nh ảnh CSGT không thể xấu được.
Xin cảm ơn ông!Công an TP Hà Nội đang đưa ra nhiều quy định nhằm từng bước cải thiện h́nh ảnh lực lượng này trên từng tuyến phố. Một lănh đạo Công an TP Hà Nội cho biết, theo lộ tŕnh sẽ có khoảng 8 bước để thay đổi h́nh ảnh cảnh sát giao thông (CSGT) Thủ đô. Những cán bộ có ngoại h́nh thấp bé, ṿng bụng quá to sẽ được chuyển vào xử lư các công việc văn pḥng thay v́ hướng dẫn và xử lư vi phạm.
theo KT