Một chiếc máy bay không người lái Mỹ,  được cho là sẽ lập kỷ lục bay nhanh gấp 6 lần âm thanh (Mach 6), hóa ra  đă vỡ tan trong quá tŕnh thử nghiệm. Đây là bước lùi mới nữa trong nỗ  lực t́m kiếm khả năng bay siêu thanh của người Mỹ.  
     	  |  
  	| Phương tiện bay thử nghiệm X-51A đă vỡ tan trong cuộc bay thử mới nhất |  
  
 
 Bay siêu thanh không dễ
  
 Các kỹ sư Mỹ đă hy vọng chiếc máy bay  không người lái mang tên X-51A Waverider có thể đạt tốc độ Mach 6, hay  (5.800 km/h), sau khi được thả khỏi một chiếc máy bay B-52 ở khu vực  ngoài khơi bờ biển California. Tốc độ kể trên đủ nhanh để người ta đi  trên quăng đường từ London tới New York trong chưa đầy một giờ đồng hồ.  Trong quá tŕnh thử nghiệm, chiếc máy bay được cho là có thể duy tŕ tốc  độ Mach 6 trong 5 phút. 
  
 Tuy nhiên, Không lực Mỹ nói rằng  chuyến bay đă trở nên rất tệ ngay từ đầu, khi một cánh điều khiển của  X-51A gặp sự cố và ngăn không cho nó khởi động động cơ "scramjet" đời  mới dùng để tăng tốc lên Mach 6. Dù Waverider đă tách thành không khỏi  B-52 và khai hỏa quả tên lửa đẩy, việc không thể khởi động hệ thống  scramjet đă khiến nó tiếp tục gặp sự cố mất tín hiệu điều khiển vào  khoảng 15 giây sau đó, trước khi lao thẳng xuống biển và vỡ thành nhiều  mảnh.
  
 Quan chức Charlie Brink thuộc Pḥng  nghiên cứu Không lực Mỹ tại Căn cứ quân sự Wright-Patterson ở Ohio, cho  biết: "Thật không may, vấn đề do hệ thống phụ gây ra đă khiến thiết bị  bay tự hủy, trước khi chúng tôi có thể t́m cách nào đó khởi động động  cơ. Tất cả dữ liệu cho thấy chúng tôi đă thiết lập đúng các điều kiện  cần thiết để động cơ khai hỏa và chúng tôi đă từng rất kỳ vọng nó sẽ đạt  mục tiêu đề ra".
  
 Tốc độ bay siêu thanh, thông thường  được cho là bắt đầu từ Mach 5, tức gấp 5 lần tốc độ âm thanh, mang tới  những thách thức khổng lồ về nhiệt và áp suất với một phương tiện bay  siêu thanh. Chuyên gia khí động học Paul Bruce ở Đại học Hoàng gia  London cho biết khi máy bay hoạt động ở dưới Mach 1, các quy luật vật lư  mà nó chịu tác động sẽ khác hẳn so với tốc độ trên Mach 1 và tiếp tục  thay đổi một lần nữa khi đạt Mach 5-6. Xử lư các thách thức do những vấn  đề này mang tới là chuyện không hề dễ dàng.
  
 
Giấc mơ chưa trọn vẹn sau gần một thập kỷ
  
 Lầu Năm Góc lâu nay đă thử nghiệm  X-51A với hy vọng có khả năng sẽ sớm đưa công nghệ siêu thanh vào cuộc  sống. Được phôi thai từ năm 2004, X-51A đă có chuyến bay "cầm tù" đầu  tiên vào tháng 12/2009. Trong chuyến bay, X-51A vẫn gắn chặt với chiếc  B-52 nhằm thử nghiệm khả năng hoạt động của B-52 ở độ cao lớn khi mang  theo X-51A, cũng như chất lượng của hệ thống điều khiển bay X-51. Phương  tiện bay đặc biệt này chỉ lần đầu tách ra khỏi B-52 vào ngày 26/5/2010  và đă đạt tốc độ xấp xỉ Mach 5 trong gần 200 giây, trước khi bị trung  tâm điều khiển phá hủy v́ mất động lực.
  
 Mặc dù vẫn tồn tại chút sự cố nhưng  chuyến bay diễn ra ngày 26/5 vẫn được xem là thành công và đây là lần  đầu tiên người ta sử dụng một động cơ scramjet dùng một phần nhiên liệu  hóa thạch thành công. Kỷ lục bay siêu thanh trước đó, sử dụng động cơ  scramjet, do phương tiện bay X-43 của NASA thực hiện hồi năm 2004, nhưng  chỉ kéo dài vỏn vẹn 12 giây. 
  
 Theo sau những phân tích kỹ lưỡng về  dữ liệu bay của X-51A, người ta đă chỉnh sửa trước khi phóng chiếc X-51A  thứ hai lên trời vào tháng 6/2011. Khi đó, phương tiện bay này đă chạm  tới tốc độ Mach 5, nhưng vẫn không đạt mục tiêu tốc độ đă định. Người Mỹ  đă rất kỳ vọng vào sự thành công của chuyến bay thử nghiệm mới nhất,  nhưng rất tiếc, nó đă gặp sự cố. 
  
 Một số chuyên gia nói rằng nếu thử  nghiệm thành công, X-51 sẽ mở ra khả năng ứng dụng công nghệ siêu thanh  vào hoạt động vận chuyển hàng không dân dụng với tốc độ cao. "Cộng đồng  kinh doanh muốn đi từ London tới New York trong 3 giờ đă khiến chiếc  Concorde trở thành hiện thực. Giờ đây, mối quan tâm tương tự đă xuất  hiện ở cả hai bên bờ Thái B́nh Dương, nhưng thế hệ mới muốn nhảy cóc từ  máy bay siêu âm sang thế hệ bay nhanh hơn thế" - Phó Chủ tịch EADS Peter  Robbie đánh giá . 
  
 
Tiềm năng ứng dụng lớn nếu thành công?
  
 Tuy nhiên không ít nhà phân tích đă  đặt dấu hỏi về khả năng ứng dụng của công nghệ siêu thanh vào đời sống  dân sự. Họ chỉ ra rằng bóng ma của loại máy bay siêu âm Concorde vẫn c̣n  nguyên và có thể phủ bóng lên bất kỳ kế hoạch sản xuất máy bay siêu  thanh nào.
  
 Concorde đă hoạt động suốt 27 năm  trời, nhưng sau một tai nạn hàng không khiến chiếc máy bay bị tạm đ́nh  chỉ hoạt động hồi năm 2000, hai công ty duy nhất sử dụng nó là British  Airways và Air France chợt nhận ra rằng họ có thể dễ dàng tăng thêm  doanh thu thường niên nhờ việc bán vé trên các chuyến bay dưới âm, thay  v́ bay siêu âm. 
  
 Chuyên gia Tom Otley ở tạp chí  Business Traveller tin rằng bay siêu thanh có thể sẽ vấp phải cùng một  số phận, bởi nhu cầu sử dụng phương thức bay này không tồn tại. "Tốc độ  không phải là thứ duy nhất quyết định sự thành công của hoạt động bay  thương mại. Sự thoải mái và chi phí cũng đóng một vai tṛ lớn. Nếu anh  hỏi ai đó rằng chiếc máy bay bay nhanh tới đâu, họ sẽ chẳng thể biết  được. Họ sẽ không quan tâm, nhưng họ biết rơ chiếc máy bay nào là kinh  tế nhất, chiếc nào thoải mái nhất và chiếc nào th́ bay êm ái nhất" - ông  nói.
  
 Một nghiên cứu tiến hành hồi năm 2009  cũng cho thấy ngay cả giới doanh nhân nhiều tiền cũng sẵn sàng lên những  chuyến bay dưới âm nếu họ thấy nó giúp tiết kiệm chi phí. 
  
 Tuy nhiên, với Peter Robbie, chi phí  là điều người ta nên chấp nhận, nếu muốn tiết kiệm thời gian. "Các máy  bay siêu thanh sẽ rất đắt đỏ, bởi chúng sử dụng một lượng khổng lồ nhiên  liệu để đạt tốc độ cao. Nhưng ư tưởng đi từ Paris tới London trong 2  giờ rưỡi là vô cùng hấp dẫn cho cộng đồng doanh nghiệp. Tôi tin rằng từ  nay tới năm 2050, thế giới sẽ có chiếc máy bay siêu thanh đầu tiên". 
  
 Ngoài ứng dụng dân sự, người Mỹ c̣n  mong muốn X-51A sẽ đặt nền tảng cho việc sản xuất phương tiện do thám  chiến lược và vũ khí tấn công chiến lược tốc độ cao phục vụ cho hoạt  động quân sự, tất cả đều dựa trên tốc độ vượt trội của công nghệ mới.
  
 Lầu Năm Góc lâu nay muốn sở hữu một  loại vũ khí có thể giúp họ từ Mỹ tấn công đi khắp nơi trên thế giới chỉ  trong ṿng vài phút. Hiện quân đội Mỹ chỉ c̣n một mẫu X-51A Waverider  cuối cùng để tiến hành thử nghiệm và họ vẫn chưa công bố sẽ tiếp tục cho  nó bay thử vào khi nào.
  
  
Tường Linh (theo
 Telegraph)
 		
.