Sức mạnh pháo bắn đạn hạt nhân 'độc, lạ' của Mỹ

[pizza]

Mỹ từng chế tạo nhiều loại khí tài có sức hủy diệt hàng loạt trong Chiến tranh Lạnh và pháo bắn đạn hạt nhân M65 là một trong số đó.

Bối cảnh nghiên cứu

Theo trang Business Insider, năm 1949, cơ sở sản xuất vũ khí Picatinny Arsenal được quân đội Mỹ giao trọng trách chế tạo một loại pháo có khả năng bắn đạn hạt nhân. Dự án nghiên cứu về loại khí tài mới kéo dài trong 3 năm. Đến cuối năm 1952, quá trình sản xuất hoàn tất và cỗ pháo bắn đạn hạt nhân của Mỹ được đặt tên là M65. Khí tài này lần đầu ra mắt công chúng Mỹ khi tham gia đoàn diễu hành trong lễ nhậm chức của Tổng thống Dwight Eisenhower vào tháng 1/1953.


Pháo hạt nhân M65 tham gia đoàn diễu hành vào tháng 1/1953. Ảnh: Tổ chức phi lợi nhuận PublicResourceOrg/Youtube
Dữ liệu kỹ thuật

M65 có tổng trọng lượng 78,41 tấn, với thiết kế cỗ pháo nằm ở giữa hai xe đầu kéo. Thời gian để dỡ cỗ pháo ra khỏi xe đầu kéo mất khoảng 12 phút. Tầm bắn tối đa của M65 đạt hơn 30km.

Loại đạn được M65 sử dụng là W9 có đường kính 280mm, dài 1,39m và nặng 390kg. Đạn W9 chứa 50kg uranium được làm giàu ở cấp độ vũ khí, có sức công phá lên tới 15 Kiloton tương đương quả bom nguyên tử Little Boy được Mỹ sử dụng cuối Thế chiến II.


Pháo M65 khi không đặt giữa 2 xe đầu kéo. Ảnh: Business Insider/Quân đội Mỹ
Tới tháng 5/1953, M65 được đưa vào thử nghiệm bắn đạn thật tại Vùng thử nghiệm hạt nhân Nevada ở quận Bye thuộc bang Nevada, Mỹ. Cuộc thử nghiệm được đặt mật danh là Grable dưới sự giám sát của các quan chức Mỹ cấp cao khi đó như Bộ trưởng Quốc phòng Charles Erwin Wilson và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân (JCS) Arthur W. Radford. Cuộc thử nghiệm diễn ra thuận lợi khi pháo M65 nã đạn W9 vào mục tiêu giả định cách vị trí khai hỏa hơn 11km.


Cuộc thử nghiệm pháo M65 tháng 5/1953. Ảnh: Nuclear Vault/Youtube
Số phận của pháo hạt nhân M65

Trong những năm sau đó, Bộ Quốc phòng Mỹ đã đặt 2 xưởng vũ khí ở Watervliet và Watertown chế tạo ít nhất 20 khẩu M65. Washington đã triển khai số pháo này tại Đức và một số quốc gia Đông Á. Cứ sau vài tháng, các kíp chiến đấu nhận được lệnh di chuyển pháo M65 tới vị trí đóng quân mới.

Dù khả năng tác chiến của M65 được chứng minh thông qua thử nghiệm, nhưng với sự phát triển của máy bay ném bom tầm xa và tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân vào cuối thập niên 1950 nên M65 đã mất đi tính răn đe vốn có. Vào năm 1963, M65 bị quân đội Mỹ loại biên.

VietBF@ sưu tập