Cuộc chiến giữa California và Donald Trump chính thức bùng nổ! Trong động thái chưa từng có, Thống Đốc Gavin Newsom đă chính thức lôi ông Trump ra ṭa, cáo buộc cựu tổng thống lạm dụng quyền lực để đánh thuế vô tội vạ, khiến nền kinh tế lớn thứ năm thế giới lao đao. Không chỉ dừng lại ở phản đối chính sách, Newsom c̣n mở đường cho cuộc chiến pháp lư nảy lửa chống lại chính sách thương mại kiểu “đánh đ̣n phủ đầu” mà Trump ráo riết triển khai ngay khi quay lại Ṭa Bạch Ốc hồi tháng Giêng.
Sáng Thứ Tư, 16 Tháng Tư, Tổng Chưởng Lư California Rob Bonta công bố hồ sơ vụ kiện do Newsom đệ tŕnh, đây là thách thức đầu tiên do một tiểu bang Hoa Kỳ thực hiện nhằm chống lại chính sách đối ngoại đặc trưng của chính quyền Trump, theo tờ Politico.
California, nền kinh tế lớn thứ năm thế giới, sẽ chịu thâm hụt hàng tỷ Mỹ kim sau hoạt động đánh thuế. Các ngành công nghiệp lớn tại tiểu bang, từ Silicon Valley cho tới nông nghiệp, phụ thuộc rất nhiều vào thương mại toàn cầu.

Cầu Golden Gate, một biểu tượng của tiểu bang California. (H́nh: Tae Fuller/Pexels)
“Hoạt động đánh thuế bất hợp pháp do Tổng Thống Trump đề ra đang làm các gia đ́nh, công ty và nền kinh tế California lâm vào t́nh cảnh náo loạn, giá cả không ngừng đội lên c̣n công ăn việc làm th́ bị đe dọa,” Newsom cho biết trong một tuyên bố. “Chúng tôi đang bảo vệ các gia đ́nh Mỹ vốn không khoanh tay đứng nh́n t́nh trạng hỗn loạn này tiếp diễn.”
Vụ kiện là thách thức pháp lư mà Newsom trực tiếp đối chọi với chương tŕnh nghị sự của Trump từ lúc tổng thống quay lại Ṭa Bạch Ốc vào Tháng Giêng. Hành động này lập tức làm cuộc chiến giữa California và Trump tái diễn, cũng như California tiếp tục dẫn đầu các hành động kháng cự, sau khi Newsom kêu gọi tổng thống cứu trợ thảm họa liên bang suốt nhiều tháng liền.
Đây cũng là một thách thức đơn phương đáng chú ư, cho thấy chính sách thuế đặc biệt quan trọng tại California. Tổng Chưởng Lư Bonta cũng hợp tác chặt chẽ với các tiểu bang khác thuộc Đảng Dân Chủ trong các vụ kiện trong quá khứ thách thức chính sách nhập cư và cắt ngân sách liên bang do Trump đề ra.
Newsom và Bonta đưa ra lập luận nhắm vào Đạo Luật Quyền Hạn Khẩn Cấp Kinh Tế Quốc Tế, một đạo luật được Trump áp dụng để đánh thuế mà không cần Quốc Hội thông qua. Hai thành viên Đảng Dân Chủ lập luận rằng Trump không có thẩm quyền đánh thuế theo luật, tương tự một vụ kiện do một tổ chức đại diện cho các công ty Hoa Kỳ đệ tŕnh hôm Thứ Hai.
Trump là tổng thống đầu tiên đánh thuế theo đạo luật này, cho phép tổng thống kiểm soát các giao dịch tài chánh và tài sản ngoại quốc trong các trường hợp khẩn cấp. Trump cũng biện hộ cho hoạt động đánh thuế bằng cách quả quyết rằng t́nh trạng thâm hụt thương mại giữa Hoa Kỳ và các quốc gia khác sẽ gây ra “t́nh trạng khẩn cấp trong nước.”
Tuy nhiên, Bonta cho biết hậu quả kinh tế lan rộng cũng như khuynh hướng tuột dốc trong thị trường chứng khoán sau khi Trump đánh thuế nặng tay gây ra “mối đe dọa gần như hàng ngày,” điều này vượt quá quyền hạn tổng thống được nêu trong luật.
Trump cũng đe dọa đánh thuế một số quốc gia nhưng rút lại vào giờ chót, không những thế c̣n liên tục thay đổi mức thuế dành cho hàng hóa nhập cảng từ Trung Quốc đồng thời đưa ra các quyết định miễn thuế nhưng lại nói rằng đó không phải là miễn thuế hoàn toàn.
Về phần California, Newsom cố gắng không để cho Trump can dự vào hoạt động tại tiểu bang với mong mỏi giữ vững nền kinh tế California. Hôm Thứ Hai, ông phát động một chiến dịch du lịch nhằm thu hút du khách Canada dè dặt quay lại các băi biển và công viên quốc gia tại California.
Newsom cũng đang tận dụng năng lực kinh tế tại California cũng như việc tiểu bang có vị thế lớn lao trong các chính sách kỹ nghệ và khí hậu, cùng các ngành công nghiệp nổi trội, nung nấu “chiến lược” liên minh với các quốc gia rục rịch thực hiện các biện pháp trả đũa nhắm vào hàng hóa Hoa Kỳ. Đầu tháng này, Newsom cũng yêu cầu các nhà lănh đạo thế giới miễn thuế đối ứng dành cho các sản phẩm sản xuất tại California như hạnh nhân, rượu vang và phim Hollywood.
VietBF@ Sưu tập