"Mỹ rẽ trái, Nga rẽ phải", vậy th́ quân nổi dậy Afghanistan sẽ chọn bên nào? Hiện tại có vẻ như Moscow và Washington lại một lần nữa có những quan điểm trái ngược liên quan tới sự ổn định của Afghanistan.
NGA "RẼ PHẢI"!
Cuối tuần trước, liên quan tới việc các chính trị gia - chỉ huy quân sự Afghanistan tuyên bố thành lập cái gọi là "Hội đồng Kháng chiến Quốc gia Tối cao" (SCNR), phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova lưu ư:
"Chúng tôi kêu gọi tất cả các lực lượng dân tộc Afghanistan kiềm chế những luận điệu hiếu chiến và nỗ lực hết sức để hoàn thành quá tŕnh ḥa giải dân tộc".
Bộ Ngoại giao Nga cũng đă kêu gọi cộng đồng quốc tế quan tâm đến t́nh h́nh Afghanistan và hướng sự chú ư đến các cuộc biểu t́nh ôn ḥa ở nước này.
Trước đó vào ngày 22/10, liên minh chính trị bao gồm các cựu lănh đạo Afghanistan như Atta Mohammad Noor, Abdurab Rasuli Sayyaf, Mohammad Muhaqqiq, Abdurashid Dostum, Yunus Qanuni, Bismillahkhon Muhammadi, Todinkhan... đă ra quyết định thành lập SCNR.
Tuyên bố đầu tiên của hội đồng cho biết họ chống lại sự thống trị Afghanistan của Taliban và muốn giải quyết các vấn đề của đất nước thông qua các biện pháp chính trị và việc nối lại các cuộc đàm phán là rất quan trọng.
Hội đồng nói thêm rằng nếu Taliban không đồng ư theo cách này, th́ phần tiếp theo của cuộc đấu tranh sẽ là hành động quân sự - và trách nhiệm và hậu quả sẽ thuộc về phía bên kia.
Hiện vẫn chưa rơ mối quan hệ giữa hội đồng và Mặt trận Kháng chiến Quốc gia Afghanistan (NRF) và theo phân tích của hăng tin Nga Sputnik, có vẻ như đây là 2 thực thể độc lập.

Thủ lĩnh NRF Ahmad Massoud và các tay súng dưới quyền tại Panjshir, Afghanistan.
MỸ "RẼ TRÁI"?
Trái ngược với quan hệ giữa Nga và SCNR, mới đây Axios đưa tin NRF đă đăng kư hoạt động tại Mỹ với tư cách là một nhóm "đặc vụ ở nước ngoài".
Mặc dù cả NRF và Washington chưa đưa ra b́nh luận xác thực hay bác bỏ thông tin nói trên - lực lượng dưới quyền ông Ahmad Massoud được cho là vẫn đang tiếp tục quá tŕnh vận động hành lang với Mỹ và Phương Tây.
Mặc dù vẫn chưa rơ mối quan hệ giữa NRF và Washington đă tiến triển tới mức nào, tuy nhiên các nghị sĩ Lindsey Graham và Mike Waltz được cho là cầu nối quan trọng giữa ông Massoud và Quốc hội Mỹ.
Thậm chí trong cuộc trả lời phỏng vấn của National Review vào đầu tháng 9/2021, Nghị sĩ Mike Waltz đă đưa ra tuyên bố rằng ông đang "làm việc với một số đồng minh" để tiến hành "viện trợ nhân đạo" vào Panjshir.

Một bản đồ miêu tả khu vực hoạt động của NRF trong lănh thổ Afghanistan cho thấy họ đang mở rộng khu vực giao tranh ra toàn bộ lănh thổ nước này.
Cần lưu ư rằng phát biểu nói trên của ông Waltz không đại diện cho Washington và không thể biết "viện trợ nhân đạo" của "một số đồng minh" đă tới Panjshir hay chưa.
Tuy nhiên theo Mateen Farhang - người phụ trách hậu cần của NRF - việc vũ khí do "một vài quốc gia" cung cấp vẫn tiếp tục từ Pakistan đổ về Panjshir sẽ khiến t́nh h́nh chiến sự ở miền bắc Afghanistan trở nên ác liệt hơn.
B́nh luận về vấn đề này, Chuyên gia quân sự Nga Vladimir Evseev đă từng lưu ư:
"...đối với chúng ta (Nga) bây giờ, việc bị lôi kéo vào t́nh h́nh ở Panjshir, nơi mà sự phản kháng đă chuyển sang các phương thức chiến tranh du kích, là điều hoàn toàn không cần thiết.
Nhưng ngược lại, người Mỹ lại rất muốn điều này".
Kể từ khi Taliban bắt đầu nổ súng tấn công Tỉnh Panjshir hôm 31/8, cuộc xung đột đẫm máu giữa họ và NRF đă bước sang tháng thứ 2.
Với tuyên bố tiến hành chiến tranh du kích, các tay súng trung thành với NRF đang hoạt động gần như ở hầu khắp khu vực tây bắc quốc gia Trung Á.
Mới đây - đă có những tín hiệu cho thấy các nhóm du kích người Hazara ở miền trung và đông bắc Afghanistan đă cam kết trung thành với mặt trận.
Hiện NRF, lực lượng với đa số là người Tajik Afghanistan đang nhận được sự ủng hộ to lớn về tinh thần (và có thể là cả vật chất) từ nước láng giềng Tajikistan.
Mới đây trong cuộc hội đàm về Afghanistan ở Iran, Ngoại trưởng Tajikistan Sirojiddin Mukhriddin đă nhấn mạnh rằng Dushanbe không có ư định công nhận chính phủ do Taliban dựng lên và lưu ư "người Tajik nên là một phần của chính phủ mới, v́ họ chiếm 46% dân số".
VietBF@ sưu tập