Việt-Long, RFA
Trung Quốc điều động hải quân xuống Trường Sa tập trận sau khi thiết lập căn cứ quân sự, dựng HĐND cùng với nhà giam ở đảo Phú lâm, mà họ gọi là thủ phủ của “thành phố Tam Sa”. Tàu cảnh sát biển Việt Nam và tàu hải giám Trung Quốc đối đầu ngoài khơi Cù Lao Ré, trong khi cố vấn an ninh toà Bạch ốc rời Bắc Kinh đi Tokyo. Cuộc xung đột quân sự phải chăng đang ló dạng? Việt Nam trông cậy được vào ai?
Nguy cơ tăng cao
Screen capture. Điểm nóng bùng nổ chiến tranh
Hôm nay Phó chủ tịch Tập Cận B́nh của Trung Quốc tuyên bố Trung Quốc và Hoa Kỳ đạt được thoả thuận về nhiều điểm trong những cuộc thảo luận giữa cố vấn an ninh toà Bạch ốc Thomas Donilon với những giới chức lănh đạo hàng đầu về quân sự và ngoại giao của Bắc Kinh trong hai ngày nay.
Nhân dân nhật báo cho biết chủ tịch họ Hồ và cố vấn Donilon hứa hẹn tăng tiến quan hệ song phương, nhưng tờ báo viết tiếp, rằng chủ tịch Trung Quốc đă yêu cầu Hoa Kỳ thận trọng trong những vấn đề gọi là tế nhị.
Cố vấn Thomas Donilon đàm đạo với phó chủ tịch Trung Quốc Vương Kỳ Sơn- zimbo photo
Trong khi đó th́ nghị sĩ Mc Cain cảnh cáo Trung Quốc là đă có hành động khiêu khích không cần thiết tại nơi mà ông nói là Việt Nam cũng cùng nhận chủ quyền. Và “Tổ chức nghiên cứu về khủng hoảng quốc tế”, gọi tắt là ICG, cảnh giác rằng t́nh trạng căng thẳng tại biển Đông rất có thể dẫn đến xung đột quân sự, v́ không đạt được một cơ chế giải quyết. Cùng lúc, Đài Loan cũng tăng cường vơ trang cho đảo Ba B́nh ở Trường Sa.
Đối chiếu những sự kiện vừa nêu, liệu có nguy cơ xảy ra xung đột vơ trang ở biển Đông không?
Nguy cơ xung đột th́ lúc nào cũng sẵn sàng bùng nổ, từ lâu nay, nhưng t́nh h́nh này làm cho nguy cơ đó tăng cao. Trong những sự kiện mới nhất như vừa kể th́ điều đáng chú ư hơn hết là Trung Quốc thiết lập căn cứ pḥng thủ và cho bầu cử HĐND của cái gọi là thành phố Tam Sa, ở ngay trên đảo Phú Lâm theo Việt Nam đặt tên, thuộc Hoàng Sa. Trung Quốc gọi nó là Vĩnh Hưng đảo. Đây là một hành động quả quyết của Trung Quốc để áp đặt vững chắc chủ quyền và thực hiện quyền chủ quyền đó của Bắc Kinh, trước hết là trên vùng biển Hoàng Sa và kế tiếp là trên toàn biển Đông.
Nhưng Việt Nam sẽ tiếp tục cho ngư dân đánh cá quanh vùng biển Hoàng Sa, với tàu hải quân hay cảnh sát biển hộ tống. Hoạt động đó sẽ đụng chạm với tàu Hải giám Trung Quốc, gây nguy cơ xung đột cao hơn nữa.
Chưa sẵn sàng
Tuy nhiên, ngay lúc này hai bên vẫn phải cố gắng kềm chế để không bùng nổ thành xung đột vơ trang. Việt Nam chưa sẵn sàng, và Trung Quốc chưa dám làm.Tuy nhiên t́nh h́nh đă rất nguy hiểm.
Người ta thấy trên you tube một tin của đài CCTV 13, là kênh tin tức của truyền h́nh trung ương Trung Quốc, đăng hôm thứ hai, tàu hải giám Trung Quốc và tàu cảnh sát biển của Việt Nam đă đối đầu ở vùng biển Hoàng Sa cách cù Lao Ré 131 hải lư. Nhưng hai bên chỉ đánh vơ miệng. Theo phía Trung Quốc th́ tàu Việt Nam mắng chửi thậm tệ, nói là “Đề nghị tàu Trung Quốc ra khỏi lănh thổ Việt Nam không chúng tao bắn chết”. Phóng viên CCTV nói phía Trung Quốc chỉ trả lời là “ngôn ngữ của Việt Nam các anh thô lỗ và mất lịch sự”, nhưng liền nói thêm một cách trịch thượng: “tàu Việt Nam các anh cần chú ư ngôn ngữ và THÂN PHẬN của ḿnh”.
Việt Nam ở vào thế phải tử kềm chế hơn nữa v́ lực lượng hải quân– không quân chưa sẵn sàng trước khi được giao hàng đủ số tàu ngầm, tàu chiến, máy bay. Trong khi đó Trung Quốc cũng không muốn, hay là chưa muốn gây chiến, v́ thể diện nước lớn đối với quốc tế và v́ chiến lược ngoại giao quốc tế của Bắc Kinh. Bắc Kinh chưa thể để lộ bộ mặt hiếu chiến và chỉ giỏi ức hiếp nước nhỏ, nhất là một láng giềng đồng chí Cộng Sản với nhau.
Đài Loan muốn ǵ?
Trụ sở HĐND Tam Sa mới thành lập- zimbo.com screen capture
Giữa lúc đó th́ Đài Loan gấp rút tăng cường và đổi mới vơ trang cho đồn pḥng thủ ở Ba B́nh, với súng cối 120 ly và đại bác 40 ly pḥng không và chống tàu chiến nhỏ, không rơ số lượng bao nhiêu. Trước đó Đài Loan đă có kế hoạch nối dài đường băng phi cơ ở đó, và đă tổ chức một lực lượng hành quân không vận phản ứng nhanh, nhắm đến Ba B́nh. Việt Nam phản đối hành động tăng cường vũ trang, trong khi Trung Quốc không có phản ứng ǵ.
Có ư kiến cho là Đài Loan thừa gió bẻ măng, củng cố vị trí trên ḥn đảo chiếm ở Trường Sa năm 1953 mà họ gọi là đảo Thái B́nh. Tuy nhiên về mặt quân sự th́ động tác này có vẻ nhằm bảo vệ đảo chống lại cả Việt Nam lẫn Trung Quốc. Đặc tính kỹ thuật của các vũ khí pḥng thủ mới tăng cường cho thấy, Đài Bắc e ngại không quân và tàu chiến Trung Quốc nhiều hơn là các lực lượng của Việt Nam và Philippines. Đài Loan phải biết chắc chắn Việt Nam không thể khai triển lực lượng mạnh ra tới Trường Sa, trong khi lực lượng hải quân không quân Philippines không đáng kể, trong khi và Manila cũng như Việt Nam không có ư định giành chiếm lại đảo Ba B́nh.
Hành động của Đài Loan trong thực chất nhắm mục đích chính trị nhiều hơn là do sự e ngại về quân sự. Trong khi t́nh h́nh đang sôi nổi và căng thẳng quanh Hoàng Sa, Trường Sa với kế hoạch liếm trọn biển Đông của cái lưỡi ḅ Bắc Kinh, Đài Loan không thể im lặng đứng nh́n, mà phải làm một điều ǵ đó để mạnh mẽ xác định chủ quyền trên ḥn đảo đă chiếm giữ hơn nửa thế kỷ nay.
Mỹ-Trung thoả thuận về biển Đông?
Sang đến hoạt động của cố vấn toà Bạch ốc Tom Donilon ở Bắc Kinh, khi Trung Quốc nói đến “những vấn đề tế nhị” th́ đó là vấn đề biển Đông chứ không phải vấn đề Syria, là những đề tài mà hai bên thảo luận trong hai ngày thứ ba và thứ tư.
Như vậy khi tin loan báo hai bên đạt được những thoả thuận về nhiều vấn đề, th́ người ta tin rằng không thể có thoà thuận hoàn toàn về vấn đề biển Đông. Nếu đạt thoả thuận về biển Đông th́ chủ tịch Trung Quốc đă không cần nhắn nhủ cố vấn Donilon và toà Bạch ốc là Bắc Kinh mong Washington thận trọng khi tiếp cận những vấn đề tế nhị.
Trong khi đó, nghị sĩ Mỹ John McCain,người thường chỉ trích chế độ chính trị của Cộng Sản Việt Nam nhưng lại luôn luôn bênh vực Việt Nam trong vấn đề biển Đông, đă lên tiếng chỉ trích Trung Quốc “có hành động khiêu khích không cần thiết” khi lập căn cứ pḥng thủ ở đảo Phú Lâm, hay Vĩnh Hưng, hay Woody Island, và tổ chức bầu cử xong HĐND cho cái gọi là “thành phố Tam Sa” do họ dựng ra trên hải phận của nước khác!
Ông McCain cũng là người chủ trương Mỹ nên liên kết quân sự với Việt Nam để giúp Việt Nam chống Trung Quốc đồng thời để Hoa Kỳ giữ ảnh hưởng ở khu vực Đông Nam Á phía nam Trung hoa.
Lập trường của hành pháp của Tổng thống Obama hiện nay về biển Đông và quan hệ Việt Nam-Trung Quốc cũng không thể mâu thuẫn với lập trường đó của nghị sĩ McCain, có thể đă được bày tỏ trong chuyến đi của cố vấn Donilon sang Bắc Kinh.
Chưa rơ về Việt Nam
Tuy nhiên Hoa Kỳ chưa thể liên kết quân sự hay giúp bán vũ khí sát thương cho Việt Nam khi chưa biết Việt Nam có thực tâm muốn có Mỹ sau lưng để chống Trung Quốc hay không. Việt Nam có thực sự muốn “chọn bạn mà chơi”, có thực tâm cắt đứt t́nh đồng chí Cộng Sản với người láng giềng Trung Quốc là kẻ không cần coi họ là đồng chí mà c̣n bày tỏ dă tâm xâm chiếm?
Hoa Kỳ cũng chưa biết Việt Nam có tiếc nuối 16 chữ vàng hay không, có tiếc nuối quan hệ kinh tế có lợi cho Trung Quốc hay không, có tiếc tấm t́nh hữu nghị “răng cắn sứt môi” sau khi đă mất cả đất ở Hà Giang lẫn biển ở vịnh Bắc Bộ và c̣n mất cả những lô dầu mà Trung Quốc đang gọi thầu?
Bộ trưởng quốc pḥng Hoa Kỳ thăm Việt Nam, tháng 6-2012- Sreen capture.
Nhưng người Mỹ biết rơ Việt Nam hiển nhiên c̣n tiếc nuối cái mô thức hệ thống chính trị “Vô sản nhân dân nô lệ, tư bản nhà nước độc tài” của Trung Quốc đang áp dụng ở Việt Nam, là hệ thống chính trị “Cộng sản nhân dân” duy nhất c̣n lại trên thế giới.
Việt Nam vẫn cần dựa vào Trung Quốc để áp dụng thể chế cai trị đó với người dân và xă hội Việt Nam, liệu có thể dứt bỏ hẳn mẫu mực chính trị để quay thẳng mũi súng vào nhau?
Cuối cùng, chính sách đi xa nhất của Mỹ để giúp Việt Nam chỉ có thể nằm trong lănh vực kinh tế, quốc pḥng một khi Việt Nam dứt khoát hẳn với Trung Quốc về sự chọn lựa chính trị.
Về ngoại giao, dù sao Mỹ cũng không thể ủng hộ những công bố xác định chủ quyền lănh thổ của Việt Nam trong khi ngoài Trung Quốc c̣n có Philippines, Malaysia, Brunei và Đài Loan công bố chủ quyền trên những diện tích lănh hải chồng lấn với nhau.
Copyright © 1998-2011 Radio Free Asia. All rights reserved.
Thuốc súng biển Đông đang cháy?
