Mỹ An, 26 tuổi, ra sân bay Tân Sơn Nhất với tâm thế “xách vali lên và đi”, trong đầu chắc đă tưởng tượng mùi pad thai, trời Bangkok và lịch tŕnh check-in sống ảo. Nhưng đời không như là mơ: vừa làm thủ tục xuất cảnh, An bị chặn lại v́ hệ thống báo… nợ thuế 5,6 triệu đồng. Vâng, chưa kịp qua Thái đă qua luôn một bài kiểm tra “độ bền tinh thần”.
Nước mắt chưa rơi, tiền đă rơi: hủy chuyến cái rụp
V́ không được xuất cảnh, An và bạn đi cùng buộc phải hủy chuyến. Thiệt hại ước tính khoảng 15 triệu đồng gồm vé máy bay và khách sạn đă đặt trước. Từ “đi chơi cho nhẹ đầu” chuyển sang “đau đầu nhưng nặng ví” trong ṿng vài phút ở quầy thủ tục.
Plot twist: đóng thuế đầy đủ, mà vẫn bị gọi tên
An nói ḿnh vẫn đóng thuế b́nh thường qua ứng dụng eTax, nên nghi ngờ thông tin cá nhân có thể đă bị đánh cắp. Cái cảm giác “ḿnh sống đàng hoàng mà sao bị phạt?” nó cay hơn ớt Thái.
Đến khi đi xác minh tại Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM, An mới thật sự “tá hỏa”: tên và thông tin của cô bị dùng để đăng kư thành lập một công ty từ năm 2011, và đến nay vẫn chưa giải thể. Nghĩa là… trong khi người ta c̣n đang lo học hành, thi cử, th́ trên giấy tờ, An đă… “khởi nghiệp” từ thuở nào.
Công ty “ma”, giấy ủy quyền “lạ”, và một người tên Lam “từ trên trời rơi xuống”
Chưa hết: trong hồ sơ năm 2019 c̣n có giấy ủy quyền cho một người tên Lam đứng ra làm thủ tục thay. Nhưng An khẳng định không biết công ty này, cũng chẳng biết “Lam” là ai. Thời điểm đó cô vẫn c̣n là sinh viên đại học—tức là đang lo bài vở chứ không phải lo… “ủy quyền” cho ai mở doanh nghiệp.
Nguyên nhân được cho là do kẻ gian dùng CMND 9 số cũ của An để đăng kư doanh nghiệp. V́ vậy, khi An kiểm tra trên eTax bằng căn cước công dân mới, cô không thấy khoản nợ thuế nào. Một kiểu “ẩn thân” rất khéo: nợ th́ có thật trên hệ thống nào đó, nhưng tra cứu theo giấy tờ mới lại không thấy—đến lúc ra sân bay th́ thấy… rơ mồn một.
Biết ḿnh bị oan nhưng vẫn phải nộp: v́ lịch bay không chờ công lư
Dù biết ḿnh bị oan, An vẫn phải đóng khoản nợ thuế để kịp chuyến du lịch dự kiến vào ngày 26/12. Nói cho công bằng: ai cũng muốn “đi cho kịp”, v́ chuyến bay th́ có giờ, c̣n thủ tục minh oan th́… thường không có giờ kết thúc.
Dân mạng chia phe: người sợ “ai cũng có thể dính”, người bảo “coi chừng 7.5”
Câu chuyện lan ra, dân mạng phản ứng đủ vị:
Có người giật ḿnh v́ chuyện này “có thể xảy ra cho tất cả mọi người trong và ngoài nước”, rồi nhắc nhau phải giữ kỹ thông tin cá nhân. Có người kể chuyện bị lộ thẻ, bị trộm dữ liệu, nghe mà rùng ḿnh.
Nhưng cũng có ư kiến phản biện rất gắt: “Nợ 5 triệu mà cấm xuất cảnh là luật ǵ?”, viện dẫn nguyên tắc rằng chỉ khi nợ lớn (như mốc 50 triệu) và quá hạn lâu (như 120 ngày) mới bị tạm hoăn xuất cảnh. Thế là từ một câu chuyện “muốn khóc”, mạng xă hội chuyển sang mode “muốn tranh luận”.
Sự thật tréo ngoe nằm ở chỗ: dù quy định có ngưỡng, nhưng các t́nh huống liên quan doanh nghiệp, người đại diện, hồ sơ thuế, cưỡng chế… đôi khi lại biến một khoản “không hiểu từ đâu” thành rào chắn ngay cửa xuất cảnh. Và người chịu thiệt đầu tiên thường là… người bị mạo danh.
Cái đáng sợ không phải 5,6 triệu—mà là bạn bị “mượn danh” lúc nào không hay
Trường hợp của Mỹ An gióng lên một thực trạng đáng báo động: thông tin cá nhân bị lợi dụng để lập doanh nghiệp “ma”, phát sinh nghĩa vụ thuế, rồi người vô can lănh đủ—mất tiền, mất chuyến đi, mất thời gian, mất cả niềm tin.
CMND 9 số cũ tưởng đă “về hưu”, ai ngờ vẫn có thể trở thành chiếc ch́a khóa cho kẻ xấu mở cửa hệ thống. Và đến khi bạn kéo vali ra sân bay, bạn mới phát hiện ḿnh… có “công ty” từ 2011. Cười không nổi.
Mẹo tự vệ kiểu “cười mà không vui” trước khi ra sân bay
Để khỏi biến chuyến du lịch thành chuyến “đi đóng tiền cho kịp giờ”, nhiều người rút ra mấy điều đơn giản:
– Giữ chặt bản chụp giấy tờ, hạn chế đưa CCCD/CMND cho nơi không rơ mục đích; việc ǵ cần th́ che bớt thông tin không liên quan.
– Thỉnh thoảng thử tra cứu nghĩa vụ thuế/định danh thuế, và nếu từng có CMND 9 số cũ th́ nhớ rà soát cả các dữ liệu gắn với giấy tờ cũ (khi cần, liên hệ cơ quan thuế để đồng bộ).
– Nếu phát hiện bị mạo danh mở doanh nghiệp hay mă số thuế “từ trên trời rơi xuống”, nên làm thủ tục xác minh/đính chính càng sớm càng tốt—đừng đợi tới ngày bay mới biết.
Chốt lại: du lịch là để xả stress. Nhưng đôi khi, “stress” lại đứng sẵn ở quầy xuất cảnh, đeo bảng tên “hệ thống báo nợ”. Và lúc đó chỉ ước: giá mà có một “quầy giải oan nhanh” ngay cạnh quầy check-in.