Sự thật nhức nhối bên trong nhà tù ở Nam Phi

Phòng giam quá đông. Hai đến ba tù nhân chung một giường ngủ. Hệ thống vệ sinh quá tải. Không khí thiếu oxy và không có đủ sự chăm sóc y tế. Đó là thực trạng nhức nhối trong các nhà tù ở Nam Phi.

Theo Nooshin Erfani-Ghadimi, một điều phối viên cho một tổ chức xã hội dân sự có tên Dự án Công lý Wits đóng ở Johannesburg, các nhà tù Nam Phi luôn trong tình trạng quá tải. "Chúng tôi biết được rằng một người bị giam năm đầu thường phải ngủ trên sàn nhà và sau đó mới được 'nâng cấp' ngủ trên giường".

Nhiều tù nhân bị giam giữ 23 giờ mỗi ngày, với chỉ một giờ duy nhất họ được ra khỏi khám của mình. "Đó không phải là một bức tranh sáng sủa", Erfani-Ghadimi nhận xét. Theo bà, tình trạng quá tải là một vấn đề đặc biệt ở các trại tạm giam Nam Phi, nơi mật độ tù nhân có thể gấp đôi so với thiết kế về sức chứa ban đầu.

Đối với tù nhân đặc biệt Oscar Pistorius, một vận động viên khuyết tật nổi tiếng thế giới đang đối mặt với tội danh giết chết bạn gái, không có ngoại lệ giam giữ nào. Vụ án liên quan đến vận động viên điền kinh Olympic này nhiều khả năng sẽ đưa hệ thống pháp luật chống tội phạm của Nam Phi thành chủ đề nóng của dư luận. Các câu hỏi đã được đặt ra là tại sao Pistorious lại bị giữ trong một phòng giam ở đồn cảnh sát Brooklyn thay vì ở nhà tù trung tâm hoặc Newlock, nơi các bị cáo khác thường bị giam giữ trong khi chờ xét xử.

"Nếu có một hoàn cảnh đặc biệt nào đó cho phép điều này thì các nhà chức trách phải cho người dân biết khi họ đặt ra một tiền lệ xấu. Tất cả nên được đối xử công bằng trước pháp luật bất kể vị trí của bạn là gì trong xã hội", Liên đoàn Phụ nữ thuộc đảng cầm quyền ở Nam Phi nhấn mạnh trong một thông báo.

Trước đó, vụ án Shrien Dewani, một người Anh bị cáo buộc thuê người giết chết vợ trong kỳ trăng mật của họ ở Nam Phi, cũng đã đưa hệ thống pháp luật của nước này ra ánh sáng. Năm ngoái, các luật sư của Dewani lập luận rằng việc dẫn độ ông sẽ vi phạm nhân quyền theo luật châu Âu bởi vì ông có nguy cơ bị tấn công bởi các tù nhân khác trong trại giam ở Nam Phi. Trong khi các thẩm phán tòa tối cao Anh phủ nhận một phần lập luận của Dewani, lo ngại về nạn tra tấn và lạm dụng trong trại giam là có cơ sở, theo Erfani-Ghadimi.

Tuy nhiên, theo Erfani-Ghadimi, vấn đề luật pháp của Nam Phi không đáng ngại như khả năng của hệ thống tư pháp trong việc xử lý tình trạng tù nhân quá tải.

Hiến pháp và các bộ luật nhân quyền của nước này về các quyền của tù nhân thuộc hàng tốt nhất trên thế giới. "Nhưng thật không may, điều đó không biến thành thực tế", Erfani Ghadimi nói. Tuy nhiên, bà nghĩ rằng tình trạng này đang được cải thiện, một phần nhờ các tổ chức xã hội vận động cho sự thay đổi.

Theo các con số chính thức trong khoảng thời gian từ năm 2011 tới năm 2012, có 158.790 người bị giam giữ ở Nam Phi, đất nước có gần 52 triệu dân. Có khoảng 30% trong số này bị tạm giam chờ xét xử.

Thanh Hảo (Theo CNN)