R9 Tuyệt Đỉnh Tôn Sư
Join Date: Nov 2006
Posts: 33,102
Thanks: 29,111
Thanked 19,458 Times in 8,889 Posts
Mentioned: 162 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 795 Post(s)
Rep Power: 81
|
Các nước độc tài mới có lănh tụ.
Dương Quốc Chính
NÊN CÓ THÁI ĐỘ THẾ NÀO VỀ LĂNH TỤ?
Đầu tiên, cần khẳng định là 1 dân tộc sùng bái lănh tụ là 1 dân tộc chưa trưởng thành. Cứ nh́n từ bản thân mỗi chúng ta, thời HS, SV thường ai cũng có thần tượng. Cháu th́ đắm đuối mấy em showbiz ngực to, mông nở, em th́ mê mẩn ụp pa Hàn xẻng xinh gái, cán bộ đoàn th́ thần tượng bác Giáp, bác Hồ, anh Bát, chị Lục...Đại khái thế. Nhưng ngoài 25 tuổi mà vẫn c̣n đắm đuối thần tượng kiểu thế là kiến thức nền có vấn đề, gọi là trẻ con lớn tuổi. Từ cá nhân suy ra dân tộc cũng vậy thôi. Bọn giăy chết rất ít khi có sự sùng bái lănh tụ chính trị. Thậm chí ngược lại, bỏn c̣n lôi lănh tụ ra trêu đùa cợt nhả. Ai mà cuồng Trump hay Obama... th́ đối với ḿnh cũng là có tư duy trẻ trâu.
Theo ḿnh, không nên coi ai là lănh tụ, chỉ có danh nhân thôi, nếu yêu quư ai đó th́ chỉ nên có sự kính trọng về 1 vài khía cạnh nào đó là đủ. Đừng có đắm đuối quên hết đường đi lối về. Bởi v́ danh nhân nào th́ cũng là người, có mặt tốt, mặt xấu, mặt b́nh thường, không có ai hoàn hảo hết. Khi nh́n nhận như vậy th́ chúng ta mới có thể thản nhiên mà đánh giá bất cứ ai.
Ḿnh rất buồn cười khi mấy hôm rồi đọc cmt của 1 số anh cũng già già, nhẽ hơn ḿnh dăm tuổi, mà bảo: "Những người này không đủ tầm để đánh giá Bác Hồ. Chim sẻ mà đ̣i đánh giá đại bàng."
Thậm chí anh ta gom cả ông Hoàng Xuân Hăn vào 1 mớ chim sẻ chưa đủ tầm đó! Đó là 1 cậu bé lớn tuổi thôi. Anh ta tự khâu mồm ḿnh lại, quỳ mọp trước lănh tụ, không dám cả nhận xét, đánh giá, do tự thấy ḿnh bé nhỏ trước lănh tụ! Đây cũng là tâm lư phổ biến thời phong kiến, thần dân không dám nh́n mặt thiên tử.
Bác của các bạn đă viết trong Tuyên ngôn độc lập (thực ra là copy ư tưởng): "Mọi người sinh ra đều có quyền b́nh đẳng...". Trong những quyền đó có quyền tự do ngôn luận, tức là có quyền đánh giá về bất cứ ai. Mồm các bạn leo lẻo học theo gương bác mà không hiểu cái quyền tạo hóa sinh ra đó sao?
Ai cũng có quyền nhận xét, đánh giá về người khác, chỉ cần có được căn cứ, lư lẽ hợp lư là được. Đánh giá thế nào nó phụ thuộc nền tảng kiến thức và quan điểm, góc nh́n của bạn. Nếu bạn đánh giá hợp lư, dựa trên kiến thức sâu, rộng về nhân vật, th́ đánh giá đó được nhiều người công nhận, bằng không th́ cũng chỉ bị người khác bỏ qua, không coi trọng, nhưng bạn chả mắc tội ǵ v́ điều đó.
Là người có giáo dục tốt, bạn không nên và không cần chửi bới bất cứ ai khi nhận xét về họ. Điều đó không khiến cho luận điểm, đánh giá của bạn có giá trị hơn. Với lănh tụ hay danh nhân cũng vậy. Ḿnh tuyệt đối không thấy cần phải chửi bới bất cứ ai, cho dù đôi lúc có thể châm biếm họ. Nhưng chửi bới họ vẫn là quyền bày tỏ quan điểm của bạn, nếu bạn không e ngại việc phô bày tư cách và khả năng lư luận thấp kém của ḿnh khi chửi bới.
Khi viết về danh nhân, ḿnh hay dùng cách xưng hô trung tính nhất là "ông", "bà", có thể viết nguyên họ tên, hoặc kèm chức danh. Ví dụ: TT Thiệu, ông Diệm, hay Dương Văn Minh, chứ không nên viết cộc lốc kiểu Diệm, Thiệu, Minh...Thực ra nếu dịch tư liệu Tây th́ cũng có thể viết như vậy, v́ người nước ngoài coi cách viết đó là b́nh thường, nhưng phải nhất quán với cả mấy tuyến nhân vật đối lập cho công bằng. Tuyệt đối không dùng những từ miệt thị như hắn, thằng, con, ngụy...
Ḿnh thấy các "học giả", tác giả CS thường có lối xưng hô miệt thị, lấc cấc với danh nhân đối lập. Có lẽ họ được giáo dục phải như thế để chứng tỏ sự quán triệt phải phân rơ địch ta, bạn thù. Lâu dần thành quen mồm, quen tay viết, hoặc có thể phải viết thế th́ sách mới được xuất bản, để độc giả dễ phân biệt địch ta. Cách diễn đạt đó ở thời điểm hiện tại nó thể hiện sự vô giáo dục và thái độ cực đoan của họ. Rất may là các tác giả trẻ, tầm 7x về sau th́ thường có thái độ ôn ḥa hơn. Ngược lại, sách vở của trí thức VNCH th́ ít khi có thái độ cực đoan chửi bới đối lập như vậy. Có lẽ là do giáo dục mà nên.
Cách xưng hô của người Việt có cái dở là phân biệt trên dưới về tuổi tác và vai tṛ, nên rất khó để phê phán, tranh luận với nhau. Khi bạn gọi ông Hồ là Bác, Người (viết hoa) th́ tự bạn đă khóa mồm ḿnh khỏi việc phê phán lư tính, v́ bạn đă tự quỳ xuống trước lănh tụ rồi. Giống y như bạn bắt tay ai đó mà khom lưng, quỳ gối, th́ tự bạn đă chặn khả năng tranh luận với họ.
Lúc sinh thời, ông Phan Châu Trinh rất phản đối cách xưng hô phân biệt ngôi thứ, khuyến khích xưng hô ông - tôi. Sau này nhà văn Nguyên Ngọc kế tục quan điểm đó ở trường ĐH Phan Châu Trinh giữa thầy và tṛ. Tiếng Anh chỉ có 2 từ I và You nên tranh căi rất thoải mái. Hôm nọ ḿnh tranh luận với ông GS TS già, thấy bảo nổi tiếng lắm. Ḿnh xưng tôi, gọi ông ấy là ông, không có ǵ hỗn láo, mà ông ấy mắng ḿnh hỗn láo và liên tiếp xóa cmt vạch lỗi ông ấy của ḿnh! Như vậy tức là ông ta đă tự cho ḿnh ngồi lên đầu người khác khi tranh luận rồi, ông ấy cậy già và bằng cấp cao sao?
Khi bạn đă chuẩn bị đủ tâm lư b́nh đẳng và không sùng bái trước lănh tụ như vậy th́ bạn mới có thể b́nh thản để đọc các thông tin trái chiều về lănh tụ. Khi tiếp cận thông tin dạng đó th́ cần b́nh tĩnh t́m hiểu, tự phản biện nguồn tin 1 cách b́nh tĩnh, lạnh lùng, như khi đối diện 1 fake news. Khi kiến thức nền của bạn đủ sâu rộng, th́ bạn sẽ có khả năng tự phản biện nguồn tin. C̣n khi kiến thức nền c̣n non th́ bạn thường bác bỏ lập tức toàn bộ tin trái chiều hoặc ngược lại là quá dễ tin vào nguồn trái chiều mà chả cần căn cứ ǵ cả.
Lưu ư là dễ dàng tin mọi thứ hoặc dễ dàng bác bỏ mọi thứ th́ đều là...ngu. Ḿnh rất hay gặp "phản biện" dạng này: "Bạn viết chỗ này sai lầm nghiêm trọng..." Nhưng khi hỏi là sai cụ thể thế nào th́ lại không thể đưa ra lư lẽ. Đó là phản ứng của các bạn trẻ trâu lớn tuổi khi tiếp cận tin trái chiều đó. Thấy sai sai, nhưng lại không thể dùng lư lẽ để bác bỏ, do không có kiến thức nền.
Ví dụ về những tin mà không làm cho ḿnh tin được, dù là nguồn PĐ: Tin về việc VN sát nhập vào TQ theo hội nghị Thành Đô. Tin ông HCM là Hồ Tập Chương...V́ nó không đủ căn cứ để bác bỏ tin chính thống.
VN là thiên đường của fake news (tin giả) bởi v́ dân VN vốn kém về lư tính do quá lâu năm sống dưới môi trường thông tin 1 chiều (của chính quyền đưa ra) và gần như bị triệt tiêu khả năng phản biện, nhất là với những đề tài nhạy cảm về lịch sử, chính trị.
Chính v́ thế nên lănh tụ, danh nhân ở VN bị tô vẽ quá nhiều, có thể vẽ cho đẹp hơn hoặc bôi nhọ cho bẩn đi. Ông HCM là nhân vật số 1 được vẽ cho đẹp lên và che lấp những chỗ xấu hoặc b́nh thường. Thái cực ngược lại là ông Diệm, ông Thiệu, ông Bảo Đại...
Trong khuôn khổ stt này ḿnh không định tẩy trang cho danh nhân, như nhiều stt khác đă làm. Stt này ḿnh chỉ viết về cách suy nghĩ, thái độ của mỗi chúng ta khi đánh giá, nhận xét về danh nhân, lănh tụ. Mỗi cá nhân nên có ít nhiều tư duy của luật sư, để có thể tránh bị lừa bởi tin giả. Khi bạn không bị mắc lừa bởi tin giả và có thái độ b́nh đẳng th́ bạn cũng khó có thể bị lừa bởi hào quang ảo của lănh tụ.
Dương Quốc Chính
__________________
|