Tổng thống Trump kêu gọi băi nhiệm Chủ tịch Fed sau cảnh báo về thuế quan. Ngày 16/4 (giờ Mỹ), Tổng thống Donald Trump đă gia tăng chỉ trích Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell, kêu gọi băi nhiệm ông chỉ một ngày sau khi ông đưa ra cảnh báo gay gắt về tác động đối với nền kinh tế khi ông Trump áp đặt các mức thuế diện rộng.
Theo kênh CNN, Tổng thống Trump đă chỉ trích lănh đạo Fed trên mạng xă hội v́ không hạ lăi suất, nói rằng ngân hàng trung ương Mỹ đang tụt lại phía sau so với đối tác châu Âu.
Ông Trump viết: “Jerome Powell của Fed, người luôn LUÔN CHẬM TRỄ VÀ SAI LẦM, hôm qua đă công bố một báo cáo nữa. Lại là một 'mớ hỗn độn' điển h́nh!”. Ông nói thêm: “Phải băi nhiệm ông Powell ngay lập tức!”.
ày 15/4, ông Powell nói rằng chính quyền Tổng thống Trump đă gây ra những thay đổi chính sách rất căn bản, bao gồm cả các mức thuế diện rộng mà ông mô tả là lớn hơn đáng kể so với dự đoán. Ông cho rằng những thay đổi như vậy là chưa từng có trong lịch sử hiện đại, đẩy Fed vào t́nh thế chưa từng đối mặt và buộc phải xử lư một thách thức chưa thấy trong hàng thập kỷ qua: đ́nh lạm.
Phát biểu của ông Powell được đưa ra trong bối cảnh nền kinh tế lớn nhất thế giới hiện đối mặt với nguy cơ về một cú sốc đ́nh lạm, tức là lạm phát cao kết hợp với thất nghiệp gia tăng - một t́nh huống từng khiến nước Mỹ lao đao trong thập niên 1970. Trong khi đó, dữ liệu kinh tế gần nhất vẫn cho thấy nền kinh tế Mỹ đang duy tŕ ổn định, khiến các quan chức Fed cho rằng chính sách tiền tệ nên giữ nguyên cho đến khi có thêm bằng chứng rơ ràng hơn.
Từ đầu năm đến nay, chính quyền Mỹ đă công bố hàng loạt mức thuế mới đối với hàng nhập khẩu: 25% với nhôm và thép, 25% đối với ô tô và phụ tùng, mức thuế cơ sở 10%... Ngoài ra, ông Trump c̣n đe dọa sẽ đánh thuế thêm với chất bán dẫn, dược phẩm, đồng và gỗ.
Ông David Russell, Giám đốc chiến lược thị trường toàn cầu tại TradeStation, nhận định: "Ông Powell vừa cảnh báo thẳng thừng về nguy cơ đ́nh lạm và tuyên bố rằng Fed sẽ không hỗ trợ Nhà Trắng bằng cách cắt giảm lăi suất".
Hầu hết các nhà kinh tế đă cảnh báo rằng thuế quan sẽ đẩy giá cả lên cao, ít nhất là tạm thời, đồng thời là lực cản đối với tăng trưởng.
Nhưng chính quyền Tổng thống Trump khẳng định rằng các loại thuế này chỉ là một phần trong chương tŕnh nghị sự kinh tế tổng thể, bao gồm cắt giảm thuế và nới lỏng quy định, được thiết kế để kích thích nguồn cung, thúc đẩy tăng trưởng, kiềm chế lạm phát và đưa sản xuất trở lại Mỹ.
Theo dữ liệu từ CME Group, các nhà giao dịch đánh giá có khoảng 85% khả năng Fed sẽ bỏ phiếu tạm dừng tăng lăi suất một lần nữa trong quyết định lăi suất tiếp theo vào tháng 5/2025.
Không chỉ riêng Fed, các tổ chức quốc tế cũng bày tỏ lo ngại. Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB) Ajay Banga nói rằng bất ổn và biến động do chính sách thuế của Mỹ đang khiến môi trường kinh doanh trở nên thận trọng hơn. Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) cũng cảnh báo các mức thuế mới có thể ḱm hăm tăng trưởng toàn cầu và gây thiệt hại nghiêm trọng cho các nền kinh tế dễ tổn thương nhất.
Ông Powell lần đầu được ông Trump bổ nhiệm làm Chủ tịch Fed vào năm 2018 và sau đó được Tổng thống Joe Biden tái bổ nhiệm vào năm 2021. Nhiệm kỳ hiện tại của ông sẽ kết thúc vào tháng 5/2026.
Việc băi nhiệm hoặc sa thải Chủ tịch Fed không hề đơn giản, ngay cả đối với ông Trump hay bất kỳ tổng thống Mỹ nào khác, bởi vấp phải những rào cản pháp lư nghiêm ngặt. Điều này chỉ có thể thực hiện nếu có lư do chính đáng.
Ṭa án Tối cao có thể sẽ là cơ quan đưa ra phán quyết cuối cùng về việc đâu là căn cứ đủ để cấu thành một vụ băi nhiệm hợp pháp đối với một Chủ tịch Fed. Nếu diễn ra cuộc chiến pháp lư về vấn đề này th́ cuộc chiến đó có thể kéo dài, nên nhiều khả năng ông Powell vẫn sẽ tiếp tục tại nhiệm cho đến hết nhiệm kỳ.
VietBF@ sưu tập
|