Khi các bệnh nhân lần đầu đến pḥng khám của tôi, tôi không chỉ t́m hiểu về tiền sử sức khỏe và thói quen sống của họ, mà c̣n xét đến cả nguồn thực phẩm mà họ ăn. May mắn thay, ngày nay các bệnh nhân có hiểu biết tốt hơn về dinh dưỡng so với 5 hoặc 10 năm trước đây, điều này khiến cho công việc của chúng tôi dễ dàng hơn một chút. Tuy nhiên, nhiều người vẫn có một số quan niệm khá lạc hậu về các thực phẩm tốt hay không tốt cho sức khỏe. V́ vậy, tôi và Nhóm Dinh dưỡng Sống khỏe (Be Well) thường phải thông tin lại cho họ để hướng dẫn các bệnh nhân theo một chế độ để đảm bảo sức khỏe bền vững và tối ưu. Bài viết dưới đây là gồm 2 phần về 10 loại thực phẩm thường bị lầm tưởng là các loại thực phẩm tốt cho sức khỏe, và các phương án dinh dưỡng thực sự lành mạnh để thay thế chúng:
(Shutterstock*)
Ngày nay, nhiều người đă từ bỏ nước soda có đường thay bằng các loại nước ép trái cây như quả việt quất, nho đen và anh đào, những thứ được coi là lành mạnh hơn với nhiều chất chống oxy hóa. Vấn đề là, hầu hết các loại nước ép trái cây duy tŕ được dinh dưỡng trong thời gian ngắn, v́ chúng cung cấp ít chất xơ mà lại có lượng đường dư thừa quá lớn, trừ khi bạn đang duy tŕ chế độ chạy 20 dặm. Nếu bạn muốn hấp thu trái cây, hăy ăn cả quả. Nếu bạn muốn uống nước, hăy rót cho ḿnh một ly trà hữu cơ, một ly trà xanh dạng bột, nước dừa hoặc nước lọc. Nếu bạn thèm hương vị trái cây nào đó, hăy lấy một ly nhỏ khoảng 2 ounce nước ép trái cây hữu cơ không đường pha với nhiều nước hoặc nước khoáng xenxe và thưởng thức. Nhưng dù làm cách nào, đừng tự huyễn hoặc bản thân rằng nước ép trái cây có thể hoàn toàn thay thế cho dinh dưỡng của toàn bộ trái cây, v́ thực tế là không phải như vậy. Thay vào đó, hăy làm một tấm gương tốt cho con em ḿnh (và chính bản thân!) và ăn hoa quả, chứ đừng uống.
2. Dừng uống nước tăng lực Gatorade
Trừ khi bạn đoạt chức vô địch giải bóng bầu dục Super Bowl, hoặc vừa kết thúc một cuộc chạy đua Ironman, nếu không th́ hăy loại bỏ các thức uống thể thao thương mại ra khỏi danh sách. Chúng chứa toàn đường, màu nhân tạo, chất điều vị, chất bảo quản và nhiều thành phần bí ẩn không liên quan ǵ lắm đến việc hỗ trợ sức khỏe và thậm chí có thể làm hủy hoại sức khỏe. Trên thực tế, cho đến tận gần đây, Gatorade chứa dầu thực vật brôm, hoặc BVO, một chất bị nghi ngờ gây ung thư có sử dụng trong chất chống cháy cho nhựa! Thay vào đó, hăy thử dập tắt cơn khát với các loại thức uống tự làm. Chúng sẽ giúp bồi bổ cơ thể với các chất tốt cho sức khỏe và không chứa hóa chất!
3. Các thanh dinh dưỡng chính là các thanh kẹo có vỏ bọc hấp dẫn
Hầu hết các “thanh dinh dưỡng” được bán ở siêu thị hoặc các cửa hàng thực phẩm – về bản chất th́ các thanh kẹo giả mạo là một loại thực phẩm tốt cho sức khỏe. Dù có thể thuận tiện nhưng chúng là loại thực phẩm nghèo giá trị so với các thực phẩm thực thụ. Kể cả các loại thanh dinh dưỡng cao cấp cũng thường được chế biến với rất nhiều đường và hầu như không đủ protein hoặc chất xơ nên không đáng để ăn. C̣n các loại thứ cấp hơn th́ c̣n tồi tệ hơn, chúng được làm từ các nguyên liệu rẻ tiền, biến đổi gien hoặc có chứa thuốc trừ sâu (đậu nành, yến mạch, các loại hạt, chất độn…), sau đó đúc lại với nhau và được phủ một lớp trông có vẻ “lành mạnh” – nhưng thực chất là đường, ví dụ như sôcôla, sữa chua, mật ong, xirô cây… Lời khuyên của tôi là ǵ? Chỉ ăn chúng khi bạn đang mắc kẹt trên một hoang mạc và không c̣n ǵ để ăn, ngoại trừ cái áo của bạn. Nếu không, hăy tự làm hoặc mang sẵn một vài túi hỗn hợp các loại hạt ngũ cốc hữu cơ và tích trữ trong vali, túi thể thao và bàn làm việc của bạn để pḥng khi đói và giúp lấy lại năng lượng.
4. Lúa ḿ nguyên cám không có nghĩa là tốt cho sức khỏe
Hàng triệu người vẫn đang bị lừa dối bởi quan niệm rằng bất cứ món ǵ có ghi nhăn làm từ lúa ḿ nguyên cám có nghĩa là tốt cho sức khỏe. Tóm lại: nó không tốt như vậy. Đa số các sản phẩm làm từ lúa ḿ nguyên cám ngày nay, cũng giống như các thanh năng lượng đă đề cập ở trên, chúng là các sản phẩm chế biến bọc đường làm bằng các nguyên liệu công nghiệp, đôi khi là các nguyên liệu biến đổi gien, được trồng ở các vùng đất cạn kiệt dinh dưỡng và tưới đẫm thuốc trừ sâu. Ngoài những lư do trên, giống lúa ḿ hiện đại là nguồn thức ăn có chứa gluten lớn nhất của con người, mà phần lớn mọi người nhạy cảm hoặc dị ứng với thành phần này, dù họ có nhận thức được hay không. Hiện tượng nhạy cảm với gluten có thể gây ra các vấn đề tiêu hóa, chứng viêm và bệnh măn tính, khiến cho lúa ḿ nguyên cám không phải là loại thực phẩm tốt cho sức khỏe. Lư tưởng nhất, cách khôn ngoan nhất để tăng cường sức khỏe của bạn là tạm biệt tất cả các sản phẩm lúa ḿ. Nhưng nếu bạn nhất thiết phải ăn bánh ḿ, hăy ăn một cách bổ dưỡng bằng cách tự làm bánh ḿ – việc này dễ dàng hơn bạn nghĩ. Đây là công thức bánh ḿ Paleo không chứa gluten yêu thích của nhóm Be Well lấy từ website nấu ăn Tủ bếp của Elana.
5. Đậu nành cũng không thực sự là một thực phẩm tốt cho sức khỏe
Một vài tháng trước, tôi đă viết một bài bày tỏ mối quan ngại của tôi và nhiều đồng nghiệp về đậu nành – và việc tại sao tôi thường xuyên khuyên các bệnh nhân nên tránh dùng chúng. Khi tôi nói đậu nành không phải là một thực phẩm tốt cho sức khỏe, ư tôi là nói về loại đậu nành biến đổi gien, phun nhiều thuốc trừ sâu được trộn lẫn vào vô số các loại thực phẩm chế biến bán ở siêu thị. Cách đơn giản nhất để gạt đậu nành ra khỏi chế độ ăn uống của bạn là từ bỏ các thực phẩm chế biến, cũng như các sản phẩm khác như sữa đậu nành, pho mát đậu nành… Tuy nhiên, nếu bạn không sẵn sàng từ bỏ đậu nành, hăy chỉ ăn các sản phẩm đậu nành hữu cơ lên men, chẳng hạn như tempê, miso và natto, các sản phẩm được đánh dấu không biến đổi gien, không chứa gluten và thuốc trừ sâu. Ăn với lượng nhỏ và không nên ăn hàng ngày; một hoặc hai lần một tuần là đủ.
Mời bạn xem bài viết tuần tới để biết thêm 5 loại thực phẩm thường bị lầm tưởng là tốt cho sức khỏe – và những cách ăn thay thế.
Bài viết này được đăng trên www.drfranklipman.com .Đọc bản gốc ở đây.
* H́nh ảnh của “thanh dinh dưỡng” qua Shutterstock.
Dịch Việt ngữ bởi: Nhóm biên tập Việt Nguyên
... và có thêm nhiều sữa nữa 
