Bước ngoặt lớn và cũng là lý do khiến Dawood Ibrahim trở thành 'kẻ bị truy nã số một' tại Ấn Độ là vụ đánh bom Mumbai năm 1993.
Trong thế giới ngầm châu Á, nơi biên giới quốc gia có thể chỉ là khái niệm mờ nhạt trước sức mạnh của tiền, súng và các mối quan hệ ngầm, Dawood Ibrahim Kaskar là cái tên mà nhiều người biết nhưng ít ai dám nói đến. Dawood không chỉ trở thành trùm tội phạm tiếng tăm nhất lịch sử Ấn Độ mà còn được cho là kẻ đứng đầu một đế chế xuyên quốc gia trải dài từ tiểu lục địa Nam Á đến Trung Đông, châu Phi và cả phương Tây. Sự nghiệp của ông ta là hành trình từ tay giang hồ đường phố đến "ông trùm trong bóng tối".
Từ giang hồ Mumbai đến ông trùm xuyên quốc gia
Ngược dòng thời gian, Dawood Ibrahim sinh năm 1955 tại Dongri, một khu dân cư chật chội ở phía nam Mumbai, trong một gia đình Hồi giáo gốc Konkani. Cha ông ta là sĩ quan cảnh sát cấp thấp, người từng cố gắng đưa con trai ra khỏi con đường tội phạm, nhưng thất bại hoàn toàn. Từ khi còn là thiếu niên, Dawood đã liên tục bị bắt giữ vì trộm cắp, lừa đảo và bạo lực đường phố. Trong môi trường tội phạm vặt vãnh tại Mumbai những năm 1970, tay du đãng này nhanh chóng nổi lên nhờ sự tàn bạo, mưu mô và khả năng tổ chức, dần hình thành một băng đảng riêng biệt mang tên D-Company – sau này sẽ trở thành một trong những tổ chức tội phạm lớn nhất châu Á.
Chân dung ôm trùm Dawood Ibrahim Kaskar. Ảnh: BBC.
Dưới thời sự lèo lái của Dawood, D-Company phát triển mạnh mẽ trong các lĩnh vực như buôn lậu vàng, thuốc lá, xe hơi, sau đó là rửa tiền, cho vay nặng lãi, điều hành sòng bạc ngầm, ám sát thuê và đặc biệt là buôn lậu ma túy từ Afghanistan qua Pakistan vào Ấn Độ và từ đó đi khắp thế giới. Khả năng thao túng thị trường đen cùng sự kết nối sâu rộng với các quan chức tham nhũng, cảnh sát, chính trị gia và cả giới tài chính khiến Dawood trở thành một thế lực song hành với chính quyền hợp pháp.
Tuy nhiên, bước ngoặt lớn và cũng là lý do khiến Dawood Ibrahim trở thành “kẻ bị truy nã số một” tại Ấn Độ là vụ đánh bom Mumbai năm 1993. Chỉ vài tháng sau vụ đụng độ đẫm máu giữa người Hindu và người Hồi giáo tại thành phố này, hàng loạt vụ nổ lớn xảy ra gần như đồng loạt tại các điểm trọng yếu của Mumbai – bao gồm Sở Giao dịch Chứng khoán, khách sạn sang trọng, nhà ga và rạp chiếu phim – khiến hơn 250 người thiệt mạng và hơn 700 người bị thương. Đây là cuộc tấn công khủng bố tồi tệ nhất lịch sử Ấn Độ vào thời điểm đó, và tất cả manh mối đều dẫn về D-Company. Dawood bị cáo buộc là người chủ mưu, tài trợ, và tổ chức vụ tấn công nhằm trả đũa cho cuộc đàn áp người Hồi giáo trước đó. Chính phủ Ấn Độ chính thức liệt ông ta vào danh sách khủng bố quốc tế, và Interpol phát lệnh truy nã đỏ trên toàn cầu.
Hiện trường vụ khủng bố Mumbai năm 1993. Ảnh: BBC.
Khủng bố, trốn nã và di sản của một "bóng ma toàn cầu"
Sau vụ việc, Dawood trốn khỏi Ấn Độ và được cho là ẩn náu tại Karachi, Pakistan. Dù chính phủ Pakistan luôn phủ nhận việc chứa chấp Dawood, nhiều báo cáo từ tình báo Ấn Độ và phương Tây khẳng định rằng Dawood đã định cư tại một khu dân cư cao cấp, sống cuộc đời xa hoa và tiếp tục duy trì hoạt động ngầm với mạng lưới rửa tiền, ma túy và vũ khí toàn cầu. Quan hệ giữa D-Company và các nhóm Hồi giáo cực đoan như al-Qaeda hay Lashkar-e-Taiba cũng là đề tài gây tranh cãi trong các cuộc họp an ninh khu vực, khi nhiều chuyên gia cho rằng Dawood đã sử dụng hoạt động khủng bố như một nhánh phụ của đế chế tội phạm, vừa để trả đũa, vừa để gây sức ép với các thế lực thù địch.
Điều đặc biệt ở Dawood Ibrahim là ông ta không chỉ là một kẻ buôn lậu hay trùm băng đảng đơn thuần. Dawood còn can thiệp sâu vào lĩnh vực tài chính, đầu tư vào bất động sản, công ty bình phong và thậm chí cả ngành điện ảnh Bollywood. Có thời điểm, một số bộ phim bom tấn tại Ấn Độ bị nghi ngờ được tài trợ bởi tiền của D-Company, và nhiều ngôi sao từng bị dọa dẫm hoặc ép buộc hợp tác. Chính điều này khiến Dawood trở thành một hình tượng mờ ám trong văn hóa đại chúng.
Nhiều năm qua, mặc cho các lệnh trừng phạt của Mỹ, truy nã từ Ấn Độ và áp lực từ cộng đồng quốc tế, Dawood Ibrahim vẫn chưa bị bắt. Một phần là nhờ mạng lưới bảo vệ vững chắc, phần khác là vì ông ta đã xây dựng một hệ thống hoạt động khép kín, liên kết với nhiều thế lực ngầm tại các quốc gia khác nhau. D-Company hiện nay vẫn duy trì ảnh hưởng mạnh tại UAE, Nam Phi, Đông Phi và nhiều điểm nóng buôn lậu tại Đông Nam Á. Có người cho rằng Dawood hiện đã rút lui khỏi các hoạt động tội phạm trực tiếp để đóng vai trò như “người giám sát cấp cao” cho một hệ thống tự vận hành, chuyên nghiệp như một tập đoàn đa quốc gia.
Có thể nói, Dawood Ibrahim Kaskar không chỉ là một ông trùm mà còn là biểu tượng của một thế giới ngầm tồn tại song song với thế giới hợp pháp, nơi tiền, tôn giáo, bạo lực và chính trị hòa quyện không thể phân tách. Nếu Escobar là hình tượng ma túy Mỹ Latinh, thì Dawood là hiện thân của tội phạm toàn cầu hóa mang màu sắc châu Á: Kín đáo, dai dẳng và đầy toan tính. Dù tương lai của ông ta sẽ kết thúc trong tù, lưu vong hay biến mất như một bóng ma, ảnh hưởng của Dawood Ibrahim sẽ còn ám ảnh Ấn Độ và cả khu vực trong nhiều năm tới.
