Ở hải ngoại, Ý Lan được xem là danh ca đông con nhất làng ca sĩ khi có tới 9 đứa con, trải qua 3 cuộc hôn nhân.
32 tuổi mới chính thức bước vào con đường ca hát chuyên nghiệp
Trong số các ca sĩ gốc Việt ở hải ngoại, Ý Lan được xem là một danh ca rất đặc biệt. Bà sinh năm 1958 trong một đại gia đình có truyền thống nghệ thuật kéo dài từ đời ông bà đến bố mẹ và các bác của mình.
Mẹ của Ý Lan là danh ca Thái Thanh, bố là tài tử điện ảnh Lê Quỳnh – hai cái tên lừng lẫy trong làng nghệ phía Nam trước 1975. Em gái của Ý Lan là ca sĩ, MC Quỳnh Hương (nghệ danh của Quỳnh Giao).
Danh ca Ý Lan hát cùng mẹ Thái Thanh. Ảnh: TL
Các bác của danh ca Ý Lan là nhạc sĩ Phạm Đình Chương, ca sĩ Thái Hằng. Ca sĩ Thái Hằng là vợ của nhạc sĩ Phạm Duy, mẹ của ca sĩ Duy Quang, Thái Hiền, Thái Thảo và nhạc sĩ Duy Cường.
Ý Lan lớn lên trong sự nuôi dạy nghiêm khắc của mẹ – danh ca Thái Thanh. Với nữ ca sĩ, mẹ không chỉ là chỗ dựa tinh thần, mà còn là người thầy đầu tiên, cẩn trọng và khắt khe. Mẹ Thái Thanh luôn mong con gái nối nghiệp y khoa thay vì nghệ thuật, bởi bà hiểu rõ những thăng trầm, cay đắng trong nghề ca hát.
Nhưng thật trớ trêu, chính giọng ca thánh thót của Thái Thanh lại là ngọn lửa âm ỉ nuôi lớn đam mê nghệ thuật trong Ý Lan. Bà từng kể, thời thơ ấu của mình gắn liền với những khoảnh khắc đứng trên ghế, lén mở đĩa hát của mẹ để lắng nghe trong mê đắm.
“Tôi lớn lên trong giọng ca của mẹ. Và âm nhạc là sự thức dậy mỗi ngày. 7 tuổi tôi đã biết bắc ghế mở âm thanh trong đĩa nhạc thu âm tiếng hát của mẹ. Nghệ thuật đã đến với tôi tự nhiên như thế. Nhưng không lâu sau, bố mẹ tôi ly dị, tôi sống với mẹ và có điều kiện gần gũi với bà.
Mỗi đêm ngủ, tôi chia sẻ với mẹ - một người phụ nữ không có chồng ở bên với nhiều nỗi cô đơn thường trực. Và nỗi cô đơn ấy đã gắn liền với tuổi thơ, kết đọng lại thành hành trang giúp tôi trở thành nghệ sĩ sau này”, Ý Lan tâm sự.
Dù sinh gia trong một gia đình nổi tiếng về nghệ thuật nhưng Ý Lan lại bén duyên với âm nhạc chuyên nghiệp khá muộn.
Ở tuổi U70, Ý Lan vẫn trẻ đẹp và hát hay. Ảnh: TL
Năm 19 tuổi, bà lập gia đình và dành toàn bộ thời gian cho thiên chức làm vợ, làm mẹ. Năm 1985, Ý Lan cùng gia đình sang Mỹ định cư khi đang bụng mang dạ chửa. Bốn năm sau, ở tuổi 32 - độ tuổi mà nhiều ca sĩ đã chạm đến đỉnh cao sự nghiệp Ý Lan mới phát hành album đầu tay.
Bà nhanh chóng chiếm được cảm tình của công chúng yêu nhạc hải ngoại bằng chất giọng truyền cảm, quyến rũ, đặc biệt là khả năng thể hiện các tình khúc trữ tình sâu lắng. Những ca khúc như: Mười năm tình cũ, Bao giờ biết tương tư, Nghìn trùng xa cách, Tango dĩ vãng... đã trở thành dấu ấn không thể phai mờ trong lòng người yêu nhạc.
Ý Lan được biết đến là một danh ca lớn, người kế thừa ngọn lửa nghệ thuật của huyền thoại Thái Thanh một cách xuất sắc. Bà có một sự nghiệp đồ sộ, trải dài ở nhiều mảng âm nhạc khác nhau, từ dân ca tới tân nhạc, nhạc ngoại…
Tiếng hát của Ý Lan vô cùng điêu luyện, kỹ thuật và chứa đựng nhiều cảm xúc. Càng lớn tuổi, giọng hát của Ý Lan lại càng nội lực, âm lượng và sức bật trong giọng hát lại càng lớn. Không chỉ nội lực, âm lượng lớn, Ý Lan còn hát rất bền. Ở tuổi gần 70, Ý Lan vẫn đi diễn miệt mài và hát liên tiếp hàng chục bài không biết mệt.
Danh ca Ý Lan và ca sĩ Ngọc Ánh sẽ làm giám khảo cuộc thi "Tiếng hát Việt toàn cầu 2025". Ảnh: TL
Tới đây, Ý Lan sẽ về Việt Nam ngồi ghế giám khảo cuộc thi “Tiếng hát Việt toàn cầu 2025”. Đây là cuộc thi tìm kiếm những giọng hát hay dành cho người Việt trên toàn thế giới, với mục tiêu tìm kiếm tài năng ca nhạc, đồng thời tôn vinh những giá trị mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam. Cuộc thi dành cho mọi đối tượng là công dân nước Việt Nam từ 16 đến 60 tuổi, không giới hạn chuyên nghiệp hay nghiệp dư, bất cứ ai có tài năng ca hát và đam mê nghề hát là có thể tham gia.
Ngồi ghế giám khảo cùng danh ca Ý Lan sẽ có nhạc sĩ Lưu Thiên Hương, danh ca Ý Lan, Mạnh Đình, ca sĩ Ngọc Ánh, Giang Hồng Ngọc, nhạc sĩ Sỹ Luân, nghệ sĩ tỳ bà Vũ Diệu Thảo…
Cuộc thi “Tiếng hát Việt toàn cầu 2025” sẽ trải qua 4 vòng: Sơ khảo, Bán kết, Chung kết và Chung kết xếp hạng. Từ 80 thí sinh xuất sắc sau vòng Sơ khảo và Bán kết, 40 thí sinh sẽ tham gia vòng Chung kết, diễn ra tại Hà Nội và TP.HCM. Đêm Chung kết xếp hạng với 20 giọng ca xuất sắc nhất dự kiến tổ chức vào ngày 18/10/2025 tại Cung Văn hóa Hữu nghị Việt Xô (Hà Nội).
Cuộc thi sẽ trao 1 giải Quán quân và 2 giải Á quân cho mỗi thể loại: Trữ tình (nhạc xưa, bolero…), Dân gian – Nhạc đỏ, Nhạc nhẹ (Pop, Rock, R&B…). Ngoài ra, còn có các giải thưởng khác như: Giải thí sinh được yêu thích nhất, Giải thí sinh triển vọng, Giải Ban Giám khảo bình chọn, Giải Thí sinh biểu diễn ấn tượng, Giải Tôn vinh bản sắc dân tộc…
Ý Lan là danh ca đông con nhất làng ca sĩ
Ý Lan biết yêu từ năm 17 tuổi và kết hôn năm 19 tuổi. Theo nữ danh ca, đó là “tình yêu sét đánh” của tuổi học trò. Ngày đó, bà yêu say mê, mãnh liệt đến mức không cần biết cuộc tình sẽ đi đến đâu. 20 tuổi, Ý Lan sinh con đầu lòng và gác lại giấc mơ thành ca sĩ.
“Tôi kết hôn năm 19 tuổi, 20 tuổi sinh con đầu lòng. Tôi rất mê hát, nhưng mẹ khuyên tôi không nên đi hát sớm. Mẹ bảo đời nghệ sĩ không dành cho người phụ nữ muốn sống cuộc đời bình thường. Tôi nghe lời mẹ, chuyên tâm làm vợ, làm mẹ, sinh liền 5 đứa con trước khi bước lên sân khấu” Ý Lan chia sẻ với truyền thông.
Ý Lan với doanh nhân Lê Anh Tuấn - người chồng hiện tại. Ảnh: TL
Chỉ khi các con đã cứng cáp, Ý Lan mới cho phép mình theo đuổi giấc mơ nghệ thuật. Nhưng chưa đầy một năm sau, những áp lực cuộc sống, con cái, mưu sinh đè nặng trên đôi vai đã khiến người phụ nữ bản năng như Ý Lan chọn cách li hôn để giải thoát cho mình.
Sau khi chia tay người chồng đầu tiên, Ý Lan đến với Tuấn Cường, con trai nữ minh tinh Kiều Chinh. Họ cùng nhau xây dựng hạnh phúc lứa đôi mặn nồng, nhưng 8 năm sau cũng đường ai nấy đi. Tới năm 2003, Ý Lan tiếp tục đi bước nữa với doanh nhân Lê Anh Tuấn và sinh thêm ba người con, trở thành nữ danh ca có đông con nhất trong giới ca sĩ Việt ở hải ngoại.
Việc trải qua ba đời chồng khiến Ý Lan đôi khi bị chịu tiếng oan là thiếu đoan trang. Tuy nhiên, Ý Lan luôn xem vẫn xem các con là món quà quý giá nhất đời mình.
Nghệ sĩ Nhân dân bị khán giả “căm thù” vì một vai phản diện, hy sinh mái tóc để thể hiện sự sắc sảo
Bên người chồng hiện tại người mà bà gọi là “tử tế và biết cho đi”, Ý Lan tìm được sự bình yên sau những sóng gió. “Hai chữ ‘tử tế’ nghe đơn giản nhưng lại vô cùng khó tìm trong xã hội này. Nữ danh ca từng thổ lộ rằng bản thân biết ơn đời vì đã cho bà gặp người chồng hiện tại.
Từ một thiếu nữ sống ẩn mình trong cái bóng của mẹ, đến một danh ca rực rỡ mang dấu ấn riêng trong lòng công chúng yêu nhạc Việt hành trình của Ý Lan là một minh chứng cho nghị lực, cho sự lựa chọn dám sống thật với đam mê và cho vẻ đẹp không tuổi của một tâm hồn nghệ sĩ.
Nếu Ý Lan không tự tìm cách giải thoát cho mình trong những cuộc hôn nhân bế tắc và tìm đến hạnh phúc mới, cô sẽ khó lòng tận tụy cống hiến cho âm nhạc được như bây giờ.
VietBF@ sưu tập
