“Tui đã thủ sẵn hai cái vali, một thùng mì gói, vài hũ mắm ruốc, chờ SpaceX có vé là lên đường. Ở lại chi cho khổ!” – Ký giả Năm Sài Gòn nói trong cơn bấn loạn giữa thời cuộc kinh tế thập phần điên đảo.
Chuyện là vầy. Từ đầu năm tới giờ, mấy ông chủ doanh nghiệp Mỹ cứ sáng ngủ dậy là thấy… tăng thuế. Trưa ăn xong nghe tin… giảm một khúc. Chiều họp xong đọc báo thấy… tăng lại gấp đôi. Cứ như chơi tàu lượn siêu tốc, mà không có dây an toàn. Nhiều người nói, tình hình hỗn loạn này chẳng khác gì hồi đại dịch ập tới, chỉ khác là lần này không phải virus corona mà là virus “tariffus trumpicus” – chủng mới từ Florida lan ra.
“Tui làm kinh doanh mà không biết chi phí của mình là bao nhiêu thì kinh doanh làm gì?” – một ông bạn giãi bày với Năm. Ông này tính ra mỗi năm phải trả thêm gần $100 triệu tiền thuế nhập cảng vì cái con virus “tariffus trumpicus” cứ nay thế này, mai thế kia. Thế là ông phải… nuôi nguyên đội ngũ chuyên ngồi theo dõi tin tức từ Bạch Cung, nghe hơi nồi chõ xem hôm nay người ta nổi hứng đánh thuế cái gì tiếp…
Tình hình thấy phát nản. Năm Sài Gòn dạo một vòng Bolsa để biết thêm thực tế. Gặp bà Sáu Lụa, Năm Sài Gòn hỏi bả luôn:
-Bà Sáu, xin bà cho biết tình hình làm ăn hiện nay, được biết là dưới thời chính sách thuế quan mới, bà đang gặp khó khăn?
-Khó là phải nói… “khó gấp ba mùa COVID.” Hồi trước, nhập hàng từ Việt Nam sang Mỹ dễ như đi chùa. Còn bây giờ, chở cái thùng nước mắm qua cũng như đi vượt biên lần hai. Thuế nó đập vô đầu tui không trượt phát nào.
-Ý bà là thuế quan tăng?
-Không những tăng mà tăng kiểu… hờn dỗi. Giống như ông nào đó bên Washington sáng ngủ dậy, quạu cái là ký cái rụp. Cái cây son giá 5 đồng, giờ phải kê giá lên 12 đồng vì thuế. Khách hàng nói: “Sáu ơi, son này trét lên môi hay trét lên trán mà mắc dữ vậy?” Tui biết trả lời sao?
-Có phải bà đang nói tới chính sách thuế quan đối đầu Trung Quốc nhưng lại khiến dân Việt… lãnh đủ?
-Đúng rồi! Tui đâu có buôn hàng Tàu, tui bán hàng Việt chính gốc mà cũng bị vạ lây. Hàng vô cảng Long Beach mà nhìn thấy chữ “Made in Vietnam” là hải quan nó ngó mình như vừa chôm iPhone trong tiệm Apple.
-Có thông tin nói bà từng tính chuyển kho hàng về… Mễ?
-Tính chớ! Nhưng rồi nghĩ lại, qua đó thì ai rước hàng về Bolsa cho tui?
-Vậy hiện nay bà đối phó ra sao?
-Đối phó kiểu bà nội chợ: Gom đơn số lượng lớn, chia tiền thuế ra đầu người, vừa ship vừa khóc. Có tuần lỗ tới ba ngàn đô mà khách vẫn chê mắc. Có bữa, tui lên livestream khóc hu hu.
-Vậy bà có nghĩ đến việc vận động chính trị? Gửi thư lên Quốc Hội?
-Ủa, anh Năm ơi, anh tưởng tui là Nancy Pelosi hả? Tui gửi thư cho ông dân biểu địa phương, ổng trả lời là đang bận “đọc lại chính sách.” Đọc từ Tháng Ba tới giờ chưa thấy phản hồi. Chắc chữ nghĩa nó khó quá!
-Theo bà, chính sách thuế này có giúp nước Mỹ vĩ đại trở lại không?
-Chết cả lũ chứ “vĩ đại” cái mốc xì!
…..
Về nhà đọc thêm tin tức, Năm Sài Gòn thấy, Mỹ đang bước vào mùa cao điểm dịch vụ vận tải hàng, tức là lúc các công ty gom hàng cho mùa khai giảng và Giáng Sinh. Nhưng thay vì chộn rộn đặt đơn, nhập hàng, thuê người, thì giờ đây là mùa… cắt giảm. Cắt nhân sự, cắt đầu tư, cắt cả hy vọng.
Best Buy, Macy’s, Costco và ngay cả ông trùm Walmart cũng lên tiếng cảnh báo: Thuế nhập cảng đang bóp méo mọi tính toán kinh doanh. Mấy hôm trước, Walmart khổ sở quá, lỡ nói một câu rằng chắc phải tăng giá, thế là có người dằn mâm xáng bát, chửi vuốt mặt không kịp: “Mày nuốt thuế vô cuống họng mày luôn đi, than cái đầu mày á!”
Phải đi tỵ nạn thôi – Năm quyết định. Sáng nay, Năm ra quán café ở Brookhurst rủ rê mấy ông bạn.
-Tui tính rồi. Ở trái đất này hết sống nổi. Chắc phải dọn lên Sao Hỏa. Ai muốn đi với tôi thì nói một tiếng.
Mấy ông bạn tưởng Năm xạo, ai dè Năm móc ra xấp giấy tờ xin visa… liên hành tinh, kèm đơn xin cư trú dài ba trang, gửi đích danh cho Cơ Quan Quản Lý Dân Số Sao Hỏa, đóng dấu đỏ như mực tàu!
-Tụi nó đem cái “big beautiful bill” ra bàn. Nói là “đẹp,” mà thực ra là chuẩn bị cắt sạch tiền nuôi dân nghèo, để giảm thuế cho tụi nhà giàu. Mấy thằng mặc vest bụng phệ nói cái bill đó sẽ không làm tăng thâm hụt ngân sách. Nghe xong, tui suýt ói.
-Rồi ông tính lên Sao Hỏa làm gì?
-Tui thấy trên đó không có lạm phát, không có đảng phái, không có Big Beautiful Bullshit. Mỗi tội hơi thiếu oxy.
-Ông có chắc dân Sao Hỏa chịu cho mình nhập cư?
-Tui gửi hồ sơ rồi. Nhưng mà nói thiệt, dân Mars mà đọc tin trái đất chắc cũng ớn. Một quốc gia giàu nhất hành tinh gì mà để dân chết trẻ, tự tử tăng, 1/5 sống trong nghèo đói, 1/12 không có bảo hiểm y tế… Vậy mà lại đi giảm chi cho y tế, giáo dục để nuôi mộng “giảm thuế cho nhà đầu tư.”
-Nghe mà nản thiệt…
-Ờ, mấy thằng Martian còn hiểu kinh tế hơn mấy cha nghị sĩ Mỹ. Ở Trái đất này, nhiều người mất cảm giác với phi lý rồi. Cái gì cũng “tự chịu trách nhiệm,” cũng “phải cố gắng hơn nữa,” dù có nằm bẹp giữa lằn ranh bệnh tật và đói nghèo.
-Vậy ông nản hệ thống tư bản rồi?
-Tui không ghét kinh tế tư bản. Nhưng tui ghét mấy thằng lạm dụng “tư bản” để trấn lột người nghèo. Ghét mấy thằng ngồi trong Quốc Hội mà nghĩ như quản lý doanh nghiệp phá sản: Cắt, cắt, cắt rồi mong điều thần kỳ xảy ra. Trong khi thực tế là cắt y tế thì người ta chết, cắt giáo dục thì xã hội ngu, cắt trợ cấp thì bạo lực tăng. Vậy mà tụi nó vẫn trơ mặt ra.
-Thôi ông đừng nóng…
-Tui tính lên đó lập đảng mới. Đảng Dân Chủ Liên Hành Tinh…
Cả đám im lặng. Chỉ nghe tiếng máy in đang chạy bản sao đơn xin tị nạn Sao Hỏa.
