Cuộc đàm phán hòa bình giữa phái đoàn Nga và Ukraine ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ hôm nay 2/6 diễn ra chỉ một ngày sau khi Ukraine thực hiện một trong những đợt tấn công táo bạo và thành công nhất trên lãnh thổ Nga và được cho là đã phá hủy hàng chục máy bay ném bom chiến lược tại các căn cứ không quân nằm sâu hàng nghìn km sau chiến tuyến.
Các quan chức Nga và Ukraine đã gặp nhau tại Istanbul vào ngày 16/5. Ảnh Getty
Ukraine hôm thứ Hai (2/6) đã tuyên bố sẵn sàng thực hiện “các bước cần thiết vì hòa bình” tại vòng đàm phán trực tiếp thứ 2 với Nga ở Istanbul, nơi hai bên sẽ trao đổi các kế hoạch nhằm chấm dứt cuộc chiến tranh đẫm máu kéo dài hơn 3 năm – cuộc xung đột lớn nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến II. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan đóng vai trò trung gian điều phối cuộc họp.
Cuộc đàm phán đã được bắt đầu chiều nay. Ông Fidan cho biết, các bên sẽ thảo luận về các khía cạnh nhân đạo của cuộc xung đột, bao gồm các điều khoản ngừng bắn tiềm năng và trao đổi tù nhân và dân thường. Hai bên còn thảo luận về việc chuẩn bị cho cuộc gặp giữa các nhà lãnh đạo Nga và Ukraine.
Vòng đàm phán đầu tiên tại Istanbul vào tháng trước chỉ mang lại kết quả là một cuộc trao đổi tù nhân quy mô lớn, nhưng không đạt được thỏa thuận đình chiến.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hôm 1/6 phát biểu trước thềm đàm phán rằng: “Chúng tôi sẵn sàng thực hiện những bước cần thiết để đạt được hòa bình”.
Ông cũng cho biết đã thảo luận với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan về vòng đàm phán tiếp theo với Nga và 2 bên đều "đồng thuận rằng cuộc gặp sắp tới không thể và không nên là một cuộc gặp vô nghĩa".
Một thành viên trong đoàn đàm phán Ukraine nhấn mạnh rằng họ hy vọng phía Nga không lặp lại các yêu sách cứng rắn như trước đây và thể hiện “tính linh hoạt”.
“Nếu họ sẵn sàng tiến về phía trước, chứ không phải chỉ lặp lại các tối hậu thư cũ, thì hôm nay có thể sẽ có tin tốt và lớn”, nguồn tin Ukraine tuyên bố.
Cuộc đàm hôm nay giữa phái đoàn Nga và Ukraine ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ diễn ra chỉ một ngày sau khi Ukraine thực hiện một trong những đợt tấn công táo bạo và thành công nhất trên lãnh thổ Nga và được cho là đã phá hủy hàng chục máy bay ném bom chiến lược tại các căn cứ không quân nằm sâu hàng nghìn km sau chiến tuyến.
Triển vọng ảm đạm khi Nga vẫn bảo lưu lập trường cứng rắn
Bất chấp việc hai bên nhất trí gặp mặt vào thứ Hai, giới quan sát không kỳ vọng có đột phá thực chất nào xảy ra. Những phát biểu gần đây của các quan chức Nga cho thấy Moscow vẫn giữ nguyên các yêu sách cứng rắn của mình.
Moscow trước đó cho biết sẽ trình bày “bản ghi nhớ” về các điều kiện hòa bình tại cuộc họp, sau khi từ chối yêu cầu của Ukraine đưa ra đề xuất trước. Bất chấp nỗ lực ngoại giao đang diễn ra, khoảng cách giữa hai bên vẫn rất lớn.
Hôm Chủ nhật, Tổng thống Zelensky đã tái khẳng định lời kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức – điều mà Kiev coi là bước đi cần thiết đầu tiên để tiến tới đàm phán hòa bình dài hạn.
“Tôi kêu gọi 3 điều: Một – ngừng bắn toàn diện và vô điều kiện. Hai – trả tự do cho tù binh. Ba – đưa những đứa trẻ bị bắt cóc trở về", ông Zelensky viết trên mạng xã hội. Nhà lãnh đạo Ukraine cũng kêu gọi tổ chức một cuộc gặp trực tiếp với Tổng thống Nga Vladimir Putin: “Những vấn đề then chốt chỉ có thể được giải quyết ở cấp lãnh đạo cao nhất".
Tuy nhiên, Điện Kremlin nhiều lần từ chối khả năng gặp mặt giữa hai nhà lãnh đạo, liên tục đặt nghi vấn về tính hợp pháp của ông Zelensky và từng kêu gọi ông từ chức.
Moscow nhấn mạnh muốn giải quyết “căn nguyên của xung đột” như giới hạn quân đội Ukraine, cấm nước này gia nhập NATO và buộc Kiev phải nhượng lại nhiều vùng lãnh thổ. Kiev và các nước phương Tây đã bác bỏ những đòi hỏi đó. Sau cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 19/5, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng tiếp tục nhấn mạnh yêu cầu rằng các “nguyên nhân gốc rễ” của cuộc xung đột phải được loại bỏ.
Một màn diễn cho Tổng thống Trump?
Cuộc đàm phán hôm thứ Hai nhiều khả năng chỉ mang tính hình thức nhằm xoa dịu Tổng thống Trump, người đã nhiều lần cảnh báo cả hai bên sẽ phải gánh hậu quả nếu không tham gia tiến trình hòa bình mà ông thúc đẩy.
Ông Trump đã gây sức ép buộc Ukraine phải đàm phán trực tiếp với Nga bằng việc đe dọa rút viện trợ nếu Kiev không hợp tác. Đồng thời, ông cũng đe dọa áp đặt “các lệnh trừng phạt nghiêm khắc” lên Nga nếu Moscow không chấp nhận đề xuất ngừng bắn kéo dài 30 ngày – nhưng lại bày tỏ lo ngại rằng trừng phạt mới có thể làm hỏng thỏa thuận.
Tuần trước, hai Thượng nghị sĩ Mỹ – Lindsey Graham của đảng Cộng hòa và Richard Blumenthal của đảng Dân chủ – đã gặp Tổng thống Zelensky tại Kiev để thảo luận dự luật trừng phạt mới chống Nga. Dự luật bao gồm việc áp thuế lên đến 500% đối với hàng hóa từ các quốc gia mua dầu, khí đốt, uranium và các sản phẩm khác từ Nga. Tuy nhiên, để có hiệu lực, dự luật phải được cả hai viện Quốc hội thông qua và Tổng thống Trump phê chuẩn.
Khi được hỏi về việc có ủng hộ dự luật hay không, Trump trả lời: “Tôi chưa rõ. Tôi sẽ xem xét sau".
VietBF@ Sưu tập
