Đáp lại lời đề nghị của Trump, TT Canada Carney cho biết ông muốn Canada gia nhập kế hoạch phòng thủ lớn của... Châu Âu

[djt]

Thủ tướng Canada Mark Carney cho biết ông muốn đất nước mình tham gia một kế hoạch lớn của châu Âu nhằm tăng cường khả năng phòng thủ vào ngày 1 tháng 7.

Phát biểu với CBC vào thứ Ba, Carney cho biết ông hy vọng Canada sẽ ký vào ReArm Europe - một kế hoạch tăng đáng kể chi tiêu quốc phòng tại châu lục này trong năm năm tới - nhằm mục đích giảm sự phụ thuộc vào Hoa Kỳ.

"Bảy mươi lăm xu trong mỗi đô la (Canada) chi tiêu vốn cho quốc phòng sẽ được chuyển đến Hoa Kỳ. Điều đó không thông minh", Carney nói với đài truyền hình công cộng.

Những phát biểu của ông được đưa ra trong bối cảnh căng thẳng với Hoa Kỳ sau những lời đe dọa từ Tổng thống Donald Trump - mặc dù trước đó Carney cũng đã nói rằng ông sẵn sàng tham gia một dự án phòng thủ tên lửa do Trump đề xuất.

Một ngày sau những phát biểu của Carney, Bộ trưởng Quốc phòng Canada đã nói với một hội chợ thương mại quân sự rằng đất nước của ông muốn nhanh chóng tăng cường năng lực quốc phòng trước những mối đe dọa toàn cầu đang gia tăng.

"Môi trường an ninh toàn cầu hiện nay rất bất ổn và không chắc chắn", Bộ trưởng Quốc phòng David McGuinty cho biết hôm thứ Tư, trích dẫn cuộc chiến của Nga ở Ukraine, cũng như một Trung Quốc quyết đoán hơn.

McGuinty cho biết sẽ tập trung vào Bắc Cực trong tương lai, nơi các quốc gia cạnh tranh đang thách thức chủ quyền của Canada.

Quốc phòng cũng được nêu trong Bài phát biểu từ Ngai vàng vào thứ Ba - một sự kiện khai mạc quốc hội mới và phác thảo chương trình nghị sự của chính phủ đương nhiệm.

Bài phát biểu được đích thân Vua Charles III, quốc vương Canada, đọc như một phần của chuyến thăm hoàng gia nhằm nêu bật bản sắc và chủ quyền của Canada.

Bài phát biểu - do cả Nhà vua cùng các cố vấn và chính phủ Canada biên soạn - bao gồm các cam kết "tái thiết, tái vũ trang và tái đầu tư" vào quân đội Canada.

Bài phát biểu cũng nêu rõ mục tiêu của chính phủ là tăng cường mối quan hệ quốc phòng với các đồng minh châu Âu và đề cập đến việc tham gia kế hoạch ReArm Europe.

Những phát biểu của các quan chức Canada được đưa ra sau khi Tổng thư ký NATO Mark Rutte cho biết ông mong đợi các thành viên trong liên minh quốc phòng phương Tây của mình - bao gồm cả Canada - sẽ tăng chi tiêu quốc phòng hàng năm lên mức tương đương 5% GDP của mỗi quốc gia.

Mục tiêu của NATO trước đây là 2% GDP, nhưng Rutte cho biết các thành viên phải chuẩn bị để tự vệ trước những đối thủ ngày càng mạnh như Nga và Trung Quốc.

"Nga đã hợp tác với Trung Quốc, Triều Tiên và Iran", Rutte phát biểu tại một diễn đàn của NATO ở Hoa Kỳ vào thứ Hai. "Họ đang mở rộng quân đội và năng lực của mình. Họ đang chuẩn bị cho cuộc đối đầu lâu dài".

Kế hoạch tăng mục tiêu chi tiêu của NATO vẫn phải được các nhà lãnh đạo quốc gia thành viên chấp thuận, những người sẽ họp tại Hà Lan vào cuối tháng 6.

Canada từ lâu đã phải đối mặt với áp lực vì không đạt được mục tiêu của NATO và năm ngoái đã bị Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Mike Johnson cáo buộc là "ăn bám nước Mỹ".

Các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Canada cũng đã kêu gọi chính phủ của họ tăng mạnh chi tiêu cho ngành công nghiệp quốc phòng, coi đây là một cách để thúc đẩy nền kinh tế.

Trong bài phát biểu hôm thứ Tư, McGuinty đã nói với các đại diện của ngành công nghiệp quốc phòng rằng chính phủ của Carney sẽ ưu tiên mua sắm công nghệ và thiết bị quân sự từ các công ty Canada.

Tuần trước, Carney cho biết các cuộc đàm phán "cấp cao" cũng đang diễn ra với Hoa Kỳ về việc tham gia hệ thống phòng thủ tên lửa Golden Dome của Trump. Bài phát biểu trên ngai vàng của Nhà vua lưu ý rằng Canada muốn tiếp tục đàm phán với Hoa Kỳ về an ninh thương mại.

Tổng thống Hoa Kỳ đã đăng trên mạng xã hội Truth Social của mình vào tối thứ Ba rằng dự án Golden Dome sẽ khiến Canada tốn 61 tỷ đô la Mỹ "nếu họ vẫn là một quốc gia riêng biệt nhưng không bình đẳng".

"Nhưng sẽ KHÔNG TỐN KHOẢN ĐÔ LA nếu họ trở thành Tiểu bang thứ 51 mà chúng ta trân trọng", ông nói thêm, lặp lại quan điểm thường được nhắc lại của mình rằng Canada nên được Hoa Kỳ sáp nhập. "Họ đang cân nhắc lời đề nghị!" ông tuyên bố.

Đáp lại, văn phòng của Carney cho biết trong một tuyên bố rằng thủ tướng "đã nói rõ trong mọi cơ hội, kể cả trong các cuộc trò chuyện với Tổng thống Trump, rằng Canada là một quốc gia độc lập, có chủ quyền và sẽ vẫn như vậy".