NEW YORK — Một lần ngoáy nhanh bên trong má của bạn bằng que tăm bông một ngày nào đó có thể tiết lộ bạn còn sống được bao lâu. Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng xét nghiệm DNA ban đầu được thiết kế để đo quá trình lão hóa sinh học từ các tế bào bên trong má có thể dự đoán chính xác nguy cơ tử vong, ngay cả khi áp dụng cho các mẫu máu. Những phát hiện này cho thấy các dấu hiệu sinh học phổ biến của quá trình lão hóa tồn tại trên các mô khác nhau trong cơ thể, có khả năng mở ra những hướng đi mới để đánh giá rủi ro sức khỏe và phát triển các biện pháp can thiệp chống lão hóa.
Nghiên cứu tập trung vào một công cụ có tên là CheekAge, một "đồng hồ biểu sinh" thế hệ tiếp theo được phát triển vào đầu năm nay. Gen của chúng ta chứa các hướng dẫn để xây dựng và duy trì cơ thể, nhưng cách các gen này được đọc và biểu hiện có thể thay đổi theo thời gian. Một cách để thực hiện điều này là thông qua một quá trình gọi là metyl hóa DNA, trong đó các thẻ hóa học nhỏ gắn vào DNA của chúng ta. Các thẻ này hoạt động như công tắc, bật hoặc tắt gen.
Hầu hết các đồng hồ biểu sinh trước đây đều dựa vào mẫu máu, khiến chúng ít thực tế hơn khi sử dụng rộng rãi. CheekAge, đúng như tên gọi của nó, được thiết kế để hoạt động với các tế bào má dễ thu thập. Điều khiến nghiên cứu mới này đặc biệt hấp dẫn là CheekAge tỏ ra hiệu quả trong việc dự đoán nguy cơ tử vong ngay cả khi áp dụng vào dữ liệu mẫu máu.
Để kiểm tra điều này, họ đã chuyển sang một tập dữ liệu độc đáo từ Scotland có tên là Lothian Birth Cohorts. Nghiên cứu dài hạn này đã theo dõi hai nhóm người sinh năm 1921 và 1936, thu thập thông tin sức khỏe chi tiết và các mẫu sinh học trong nhiều năm.
Sử dụng các mẫu máu từ 1.513 người tham gia (712 nam và 801 nữ) trong độ tuổi từ 67 đến 90, nhóm đã áp dụng thuật toán CheekAge của họ. Mặc dù CheekAge được thiết kế cho các mẫu má và gần một nửa số dấu hiệu DNA của nó không có trong dữ liệu máu, nhưng nó vẫn cho thấy khả năng dự đoán nguy cơ tử vong mạnh mẽ.
Cụ thể, đối với mỗi độ lệch chuẩn tăng trong sự khác biệt giữa CheekAge của một người và độ tuổi thực của họ, nguy cơ tử vong của họ tăng 21%. Để hiểu rõ hơn, các nhà nghiên cứu đã chia những người tham gia thành ba nhóm dựa trên kết quả CheekAge của họ. Nhóm có độ tuổi sinh học “già nhất” có tỷ lệ tử vong 50% sớm hơn khoảng 7,8 năm so với nhóm có độ tuổi sinh học “trẻ nhất”.
Điều đặc biệt ấn tượng là CheekAge có hiệu suất dự đoán tỷ lệ tử vong tốt hơn một số đồng hồ biểu sinh đã được thiết lập khác. Nó thậm chí còn cạnh tranh với một đồng hồ chuyên dụng có tên là DNAm PhenoAge, được thiết kế riêng để dự đoán tỷ lệ tử vong bằng cách sử dụng mẫu máu.
"Thực tế là đồng hồ biểu sinh của chúng tôi được đào tạo trên các tế bào má dự đoán tỷ lệ tử vong khi đo methylome trong các tế bào máu cho thấy có những tín hiệu tử vong chung trên các mô", Tiến sĩ Maxim Shokhirev, tác giả đầu tiên của nghiên cứu và Trưởng khoa Sinh học tính toán và Khoa học dữ liệu tại Tally Health, giải thích trong một tuyên bố. "Điều này ngụ ý rằng một tăm bông má đơn giản, không xâm lấn có thể là một giải pháp thay thế có giá trị để nghiên cứu và theo dõi sinh học của quá trình lão hóa".
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Frontiers in Aging cũng xác định các dấu hiệu DNA cụ thể có vẻ đặc biệt quan trọng đối với việc dự đoán tỷ lệ tử vong. Một dấu hiệu nổi bật là dấu hiệu liên quan đến gen có tên là ALPK2. Khi dấu hiệu này bị loại khỏi phân tích, khả năng dự đoán tỷ lệ tử vong giảm đáng kể. Điều thú vị là ALPK2 có liên quan đến sự phát triển của tim trong các nghiên cứu trên động vật và có thể đóng vai trò trong một số bệnh ung thư.
"Sẽ rất thú vị khi xác định xem các gen như ALPK2 có ảnh hưởng đến tuổi thọ hay sức khỏe ở các mô hình động vật hay không. Cũng cần có các nghiên cứu trong tương lai để xác định những mối liên hệ nào khác ngoài tỷ lệ tử vong do mọi nguyên nhân có thể được phát hiện bằng CheekAge", Tiến sĩ Adiv Johnson, tác giả cuối cùng của nghiên cứu và Trưởng phòng Khoa học và Giáo dục tại Tally Health cho biết. "Ví dụ, các mối liên hệ khả thi khác có thể bao gồm tỷ lệ mắc các bệnh liên quan đến tuổi tác khác nhau hoặc thời gian 'sống khỏe mạnh', giai đoạn sống khỏe mạnh không mắc bệnh mãn tính và khuyết tật liên quan đến tuổi tác".
Các dấu hiệu quan trọng khác có liên quan đến các gen liên quan đến sức khỏe xương, quá trình trao đổi chất và các quá trình tế bào liên quan đến lão hóa. Điều này cho thấy CheekAge đang nắm bắt nhiều yếu tố sinh học góp phần vào sức khỏe tổng thể và tuổi thọ.
Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn để hiểu đầy đủ về cách CheekAge hoạt động và xác nhận sức mạnh dự đoán của nó trong các quần thể lớn hơn, đa dạng hơn, nhưng nghiên cứu này mở ra những khả năng thú vị. Hãy tưởng tượng bạn có thể đánh giá rủi ro sức khỏe của mình chỉ bằng một miếng gạc má đơn giản, có khả năng cho phép can thiệp sớm hơn và các chiến lược sức khỏe được cá nhân hóa.
Tất nhiên, điều quan trọng cần nhớ là các công cụ này cung cấp khả năng xảy ra chứ không phải là sự chắc chắn. Một CheekAge cao không có nghĩa là bạn sẽ chết sớm, cũng như một CheekAge thấp không đảm bảo bạn sẽ sống lâu. Tuy nhiên, khi chúng ta hiểu biết hơn về quá trình lão hóa, các công cụ như CheekAge có thể trở thành tài sản có giá trị trong hành trình tìm kiếm cuộc sống khỏe mạnh và lâu dài hơn của chúng ta.
