Việc khối u có thể tự biến mất hay không là một vấn đề phức tạp liên quan đến sinh học ung thư và kiến thức y học. Trong điều kiện bình thường, khối u được cấu tạo bởi các tế bào ác tính tăng sinh không kiểm soát, thường cần can thiệp điều trị để có thể bị loại bỏ hoàn toàn. Tuy nhiên, đôi khi cũng có một số trường hợp hiếm gặp cho thấy một số loại ung thư có thể tự phát biến mất hoặc xảy ra hiện tượng tự chữa lành một phần. Bài viết này sẽ khám phá vấn đề này và giải thích các nguyên nhân có thể dẫn đến tình huống này.
I. THẾ NÀO LÀ HIỆN TƯỢNG TỰ BIẾN MẤT
Hiện tượng tự biến mất, còn được gọi là hiện tượng tự chữa lành hiếm gặp, là chỉ một số trường hợp hiếm hoi khi bệnh nhân ung thư chưa qua bất kỳ biện pháp điều trị nào hoặc chỉ qua điều trị nhẹ, các tổn thương ung thư của họ xuất hiện tình trạng tự biến mất. Hiện tượng này được coi là một bí ẩn trong lĩnh vực sinh học ung thư, vì hiểu biết của chúng ta về hiện tượng này rất hạn chế.
II. QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CƠ BẢN CỦA UNG THƯ
Để hiểu rõ hơn về khả năng ung thư biến mất, trước tiên chúng ta cần hiểu quá trình phát triển cơ bản của ung thư. Ung thư là căn bệnh gây ra bởi tăng sinh tế bào bất thường do một loạt các yếu tố di truyền và môi trường. Quá trình phát triển ung thư cơ bản bao gồm các giai đoạn sau:
1. Giai đoạn tiền ung thư
Trong giai đoạn này, một số đột biến gen trong tế bào bình thường có thể dẫn đến tăng sinh tế bào bất thường, nhưng chưa hình thành khối u rõ ràng.
2. Tổn thương tiền ung thư
Tổn thương tiền ung thư là những tổn thương tiền ung thư bất thường xuất hiện ở mức độ tế bào và mô, những tổn thương này có thể là thuận nghịch hoặc không thuận nghịch.
3. Giai đoạn tiền ung thư
Trong giai đoạn này, tăng sinh tế bào bất thường tiếp tục tăng tốc và hình thành khối u.
4. Xâm lấn và di căn
Tế bào khối u có thể phát triển thành ung thư xâm lấn và di căn đến các bộ phận khác của cơ thể thông qua tuần hoàn máu hoặc hệ lympho.
5. Di căn xa
Trong giai đoạn này, tế bào ung thư đã xâm nhập vào các bộ phận khác của cơ thể, tạo thành các ổ ung thư mới.
Mỗi giai đoạn phát triển ung thư đều là một quá trình rất phức tạp, liên quan đến sự tương tác của nhiều gen và cytokine. Bất kỳ sự bất thường nào ở bất kỳ khâu nào cũng có thể dẫn đến sự xuất hiện và phát triển của ung thư.
III. CƠ CHẾ CÓ THỂ CỦA VIỆC UNG THƯ TỰ BIẾN MẤT
Mặc dù tỷ lệ ung thư tự biến mất rất thấp, nhưng đã có một số báo cáo ca bệnh hiếm gặp cho thấy ung thư có thể tự biến mất. Mặc dù hiểu biết hiện tại của chúng ta về những hiện tượng này còn rất hạn chế, nhưng có một số cơ chế có thể giải thích sự xuất hiện của hiện tượng này.
1. Tác dụng của hệ thống miễn dịch
Hệ thống miễn dịch đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và loại bỏ các tế bào bất thường trong cơ thể. Nó có thể chống lại sự phát triển khối u thông qua nhiều cơ chế như kích hoạt tế bào miễn dịch, tạo ra tế bào T độc tế bào, giải phóng cytokine. Một số nghiên cứu cho thấy hệ thống miễn dịch có thể tham gia vào một mức độ nhất định trong quá trình ung thư tự biến mất. Ví dụ, sự biến mất ung thư ở bệnh nhân bạch cầu hoặc lymphoma có liên quan đến phản ứng tế bào miễn dịch cụ thể. Tuy nhiên, làm thế nào để đánh thức hệ thống miễn dịch tấn công ung thư một cách hiệu quả vẫn là một câu hỏi mở.
2. Kích hoạt chương trình tự hủy tế bào
Chương trình tự hủy tế bào, còn gọi là apoptosis, là một cơ chế tự hủy diệt của tế bào. Apoptosis có thể ngăn chặn hiệu quả việc tăng sinh của tế bào bất thường và giúp duy trì trạng thái khỏe mạnh của mô. Một số nghiên cứu cho thấy việc ung thư tự biến mất có thể liên quan đến việc tái kích hoạt chương trình tự hủy tế bào. Điều này có thể do tế bào khối u của bệnh nhân xảy ra một số đột biến gen hoặc rối loạn điều hòa khác.
3. Tác dụng của các yếu tố khác
Ngoài việc kích hoạt hệ thống miễn dịch và chương trình tự hủy tế bào, các yếu tố hoặc cơ chế khác cũng có thể tham gia vào quá trình ung thư tự biến mất. Ví dụ, một số thuốc, hóa trị hoặc xạ trị có thể dẫn đến khối u co nhỏ hoặc biến mất thông qua các cơ chế như can thiệp vào cung cấp máu khối u, gây thoái hóa mạch máu khối u. Ngoài ra, một số đột biến gen bẩm sinh hoặc mắc phải cũng có thể dẫn đến khối u tự biến mất.
IV. CÁC CA LÂM SÀNG VỀ UNG THƯ TỰ BIẾN MẤT
Có một số ca lâm sàng báo cáo về tình huống ung thư tự biến mất. Những ca này tuy hiếm gặp nhưng có ý nghĩa quan trọng đối với việc hiểu các cơ chế có thể và tiến trình bệnh. Dưới đây là một số ca nổi tiếng:
1. Von Hannes
Von Hannes là một bác sĩ người Đức, vợ ông mắc ung thư tế bào thận di căn. Sau khi nhận điều trị hóa chất, khối u của cô ấy co nhỏ rõ rệt, cuối cùng tự biến mất trong tình huống không nhận bất kỳ điều trị nào.
2. Cậu bé kỳ diệu
Walker Reams là một cậu bé mắc neuroblastoma. Sau nhiều lần điều trị, khối u của cậu vẫn tồn tại. Tuy nhiên, sau khi nhận liệu pháp miễn dịch, khối u của cậu đột nhiên biến mất.
3. Bà Gong kỳ diệu
Bà Gong mắc ung thư phổi, từng nhận điều trị hóa chất và phẫu thuật, nhưng khối u vẫn tồn tại. Sau khi chuyển sang điều trị bằng thuốc Trung y, khối u của bà đột nhiên biến mất.
Những ca này tuy không thể hoàn toàn giải thích yếu tố nào đã dẫn đến ung thư tự biến mất, nhưng chúng cung cấp một số manh mối, giúp chúng ta có thể nghiên cứu sâu hơn về vấn đề này.
VietBF@sưu tập
