Bí ẩn người 'cải tử hoàn sinh' qua lý giải của khoa học

[nguoiduatinabc]

Trường hợp người chết hồi sinh thường được gọi là "hiện tượng Lazarus" hay tự hồi sức. Đây là một hiện tượng y khoa hiếm gặp và bí ẩn.

Theo các nhà khoa học, bà Janina Kolkiewicz, 91 tuổi, được tuyên bố đã chết sau khi tim ngừng đập và không còn thở. Tuy nhiên, 11 giờ sau, bà tỉnh dậy trong nhà xác bệnh viện với cơn thèm bánh kếp và nước trà. Câu chuyện này nghe có vẻ khó tin, song bà Kolkiewicz chỉ là một trong những người chết đi rồi sống lại.

Năm 2001, một người đàn ông 66 tuổi bị ngừng tim khi đang được phẫu thuật phình động mạch bụng. Sau 17 phút hồi sức tích cực, các dấu hiệu sinh tồn của ông vẫn không xuất hiện và ông được tuyên bố đã chết. Khoảng 10 phút sau, bác sĩ phẫu thuật lại bắt được mạch đập của ông, chứng tỏ bệnh nhân vẫn sống. Ca phẫu thuật lại tiếp tục và thành công.

Hai câu chuyện trên nghe có vẻ khó tin nhưng theo các chuyên gia y khoa, đó là hiện tượng Lazarus.

Hiện tượng bí ẩn

Hiện tượng Lazarus hay hội chứng Lazarus được định nghĩa là hệ tuần hoàn hoạt động lại một cách tự phát (ROSC) sau khi ngừng hồi sức tim phổi (CPR). Hiện tượng này được đặt theo tên của Lazarus thành Bethany. Theo Tân Ước của Kinh thánh, đây là người được Chúa Jesus Christ hồi sinh 4 ngày sau khi chết.

Tính từ năm 1982, khi hiện tượng Lazarus lần đầu tiên được mô tả trong các tài liệu y khoa, tới năm 2024 đã có 76 trường hợp như vậy được ghi nhận trên toàn thế giới.

Theo báo cáo năm 2007 của bác sĩ Anh Vedamurthy Adhiyaman và các đồng nghiệp, khoảng 82% các trường hợp mắc hội chứng Lazarus đã sống lại trong vòng 10 phút sau khi ngừng CPR và 45% bệnh nhân phục hồi thần kinh tốt.

Nguyên nhân chính xác gây ra hiện tượng Lazarus vẫn chưa rõ ràng, nhưng có một số giả thuyết.

Nguyên nhân gây ra hiện tượng "cải tử hoàn sinh"

Một số nhà nghiên cứu tin, hiện tượng Lazarus có thể do áp lực tích tụ trong lồng ngực từ việc hồi sức tim phổi. Khi ngừng CPR, áp lực này được giải phóng dần và tim hoạt động trở lại.

Một giả thuyết khác là tác dụng chậm của loại thuốc được dùng khi hồi sức cấp cứu. Tăng kali máu cũng được cho là một trong những nguyên nhân dẫn tới hiện tượng Lazarus, vì nó có liên quan đến quá trình ROSC bị trì hoãn.

Do các trường hợp người chết hồi sinh khá hiếm gặp, nên việc khám phá ra cơ chế chính xác của hiện tượng này tương đối khó khăn.

Bệnh lý khiến người sống giống như người chết

Nhà khai quốc, khoa học gia Mỹ Benjamin Franklin từng nói: "Trên đời này không có gì chắc chắn ngoài thuế và cái chết". Song, xét về lâm sàng, việc tuyên bố tử vong không chắc chắn như mọi người nghĩ.

Năm 2014, một bệnh viện ở New York, Mỹ bị chỉ trích sau khi tuyên bố nhầm một phụ nữ dùng thuốc quá liều "đã chết não". Người phụ nữ này đã tỉnh lại sau khi được đưa vào phòng phẫu thuật để lấy nội tạng.

Trường hợp như trên đặt ra câu hỏi rằng bác sĩ có thể nhầm lẫn khi tuyên bố một người sống thành đã chết như thế nào. Trên thực tế, có 2 dạng chết là chết lâm sàng và chết sinh học (chết thực sự). Chết lâm sàng được định nghĩa là không có mạch đập, nhịp tim và hơi thở, trong khi chết sinh học là não không còn hoạt động.

Chỉ xem xét các định nghĩa này, bạn có thể cho rằng việc tuyên bố ai đó đã chết sẽ rất dễ dàng. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, điều đó không đơn giản. Hiện tồn tại một số tình trạng bệnh lý có thể khiến một cá nhân có vẻ như đã chết.

Một trong những tình trạng như vậy là hạ thân nhiệt. Do tiếp xúc lâu với cái lạnh, cơ thể đột ngột hạ thân nhiệt và có khả năng tử vong. Tình trạng hạ thân nhiệt có thể khiến nhịp tim và nhịp thở chậm lại, đến mức gần như không thể phát hiện được.

Chứng cứng đơ và hội chứng khóa chặt (còn gọi là giả hôn mê) cũng có thể gây ra nhầm lẫn giữa người sống với người chết. Khi mắc hội chứng khóa chặt, bệnh nhân vẫn nhận thức được môi trường xung quanh nhưng bị tê liệt hoàn toàn các cơ tự chủ, ngoại trừ các cơ kiểm soát chuyển động của mắt.

Năm 2014, tờ Daily Mail từng đưa tin về một phụ nữ Anh 39 tuổi tên là Kate Allatt bị mắc hội chứng khóa chặt. Không biết rõ về tình trạng của Kate, các bác sĩ tuyên bố cô đã chết não.

Các bác sĩ, bạn bè và gia đình đứng bên giường bệnh của cô để thảo luận về việc có nên tắt máy hỗ trợ sự sống không. Kate nghe thấy tất cả, nhưng không thể nói với họ cô hoàn toàn tỉnh táo.

Sau khi tỉnh lại, Kate cho hay: "Hội chứng khóa chặt giống như bị chôn sống. Bạn có thể nghĩ, có thể cảm nhận, có thể nghe nhưng hoàn toàn không thể giao tiếp".

Nếu những gì được viết ở trên khiến bạn rùng mình, đừng vội lo lắng vì hiện tượng Lazarus cực kỳ hiếm khi xảy ra.