Hồ trữ nước Santa Ynez ở Los Angeles gây chú ý do cạn khô khi cháy rừng xảy ra, khiến nỗ lực ứng phó thảm họa thêm khó khăn.
Các đám cháy rừng bắt đầu bùng lên từ ngày 7/1 tại một số khu vực như Pacific Palisades, Eaton và Hurst ở thành phố Los Angeles, bang California. Ngọn lửa vẫn hoành hành sau gần 10 ngày, thiêu rụi hoặc gây hư hại cho hơn 12.000 ngôi nhà và công trình khác, khiến hơn 100.000 người phải sơ tán.
Loạt diễn biến đặt ra nhiều hoài nghi về cách giới chức Los Angeles chuẩn bị ứng phó hỏa hoạn. Hồ dự trữ Santa Ynez ở Palisades gây chú ý, bởi tình trạng cạn khô nước khi ngọn lửa bùng phát được cho là ảnh hưởng đến nỗ lực chữa cháy. Áp lực tại nhiều trụ nước quá thấp, khiến lực lượng cứu hỏa không thể sử dụng.
Hồ Santa Ynez ở Palisades, bang California hồi tháng 9/2022. Ảnh: Los Angeles Times
Hồ Santa Ynez nằm ở giữa khu vực Palisades và có sức chứa 443.000 m3, do Sở Điện nước thành phố Los Angeles (LADWP) quản lý. Nguồn nước vào hồ chủ yếu đến từ hồ Stone Canyon có sức chứa lớn hơn và ở cao hơn, thông qua hệ thống ống dẫn có đường kính 75 cm.
Tờ Los Angeles Times cho biết hồ Santa Ynez đã dừng hoạt động từ tháng 2/2024 để sửa chữa tấm phủ mặt hồ, vốn được lắp đặt vào năm 2011 để tuân thủ các quy định liên bang về chất lượng nước. Tấm phủ dự kiến có tuổi thọ 20 năm, theo tài liệu từ LADWP.
Truyền thông Mỹ nói rằng tấm phủ mặt hồ có vết rách, có nguy cơ để lọt rác, phân chim và những thứ khác vào nguồn nước. LADWP đã tháo nước khỏi hồ theo quy định vào tháng 2/2024, bắt đầu mời thầu sửa chữa vào tháng 4, sau đó giao nhiệm vụ cho công ty Layfield ở Lakeside vào tháng 11.
Hiện chưa rõ tiến độ sửa chữa tấm phủ. Hồ sơ cho thấy tấm phủ hồ Santa Ynez từng phải sửa chữa vào năm 2022 và cũng do Layfield đảm nhận.
"Hồ chứa cạn nước trong gần một năm để thực hiện một sửa chữa nhỏ là điều hoàn toàn không thể chấp nhận. Công việc này lẽ ra nên tự thực hiện, không được phụ thuộc vào nhà thầu bên ngoài. Tôi tin đây là điều có thể tránh được", Gus Corona, lãnh đạo công đoàn LADWP, nói.
Joseph Ramallo, giám đốc truyền thông LADWP, cho biết hồ Santa Ynez dự kiến hoạt động trở lại vào tháng 2 năm nay. Chưa rõ hồ chứa có kịp tích đầy nước trước thời điểm cháy rừng bùng phát hay không.
Stone Canyon và Santa Ynez còn giúp bơm đầy các bể chứa, mỗi bể có dung tích gần 3.800 m3, dùng để cấp nước cho những khu vực ở trên cao ở Palisades.
Giới chức Los Angles cho biết tất cả bể đều đầy nước trước bùng phát cháy rừng. Tuy nhiên, chúng nhanh chóng cạn kiệt khi lực lượng cứu hỏa sử dụng trụ nước và không được cấp bổ sung, do nhu cầu dùng nước ở các khu vực thấp gia tăng.
Các quan chức LADWP thừa nhận nếu Santa Ynez sẽ giúp tăng áp lực nước nếu nó hoạt động khi cháy rừng xảy ra. Giám đốc Sở cứu hỏa Los Angeles (LAFD) Kristin Crowley nói bà không biết tình hình hồ Santa Ynez dừng hoạt động. Lực lượng cứu hỏa cho biết nhiều trụ chữa cháy ở Palisades đã cạn nước từ ngày 7/1, khi ngọn lửa lan vào khu vực và phá hủy hơn 5.000 công trình.
Cựu tổng giám đốc LADWP Martin Adams cho rằng bơm đầy hồ chứa khi phát hiện nguy cơ hỏa hoạn là điều khả thi, nhưng "vô nghĩa" nếu không biết ngọn lửa bùng lên từ đâu.
"Nước chuyển vào bể chứa đề phòng có thể bị coi là không thể uống được và gây lãng phí. Bạn có thể phải phát thông báo, yêu cầu người dân đun sôi trước khi sử dụng, hoặc xả ra đại dương", Adams nói, thêm rằng hồ Santa Ynez không phải "thuốc chữa bách bệnh cho hệ thống bị quá tải vì nhu cầu sử dụng lớn".
Tiến sĩ David Freyberg, chuyên gia về nguồn nước tại Đại học Stanford, cho biết hồ Santa Ynez đầy nước sẽ có lợi ích nhất định, nhưng chưa thể đo lường được. "Các hồ chứa ở Pacific Palisades không được thiết kế để hỗ trợ chữa cháy với quy mô như vậy. Chúng chỉ phù hợp dập lửa cháy nhà, không phải cháy rừng", ông nói trên CBS News.
Chuyên gia tư vấn tài nguyên nước Tom Kennedy có chung nhận định, cho rằng nguồn cung bổ sung từ Santa Ynez có thể giúp cứu thêm vài ngôi nhà, nhưng không thể giảm mức độ tàn phá do quy mô ngọn lửa quá lớn và hệ thống nước còn nhiều hạn chế.
"Các đường ống dẫn nước quá nhỏ, không thể tạo ra khác biệt nào trước ngọn lửa. Cháy rừng có gió thổi như vậy sẽ nuốt chửng mọi thứ trên đường đi, cho đến khi trời lặng hoặc độ ẩm thay đổi", ông nói.
"Rõ ràng các cộng đồng đối mặt nguy cơ cháy rừng sẽ cần phải suy nghĩ thấu đáo về nhiều vấn đề, như tiêu chí thiết kế những hệ thống này. Không chỉ hồ chứa, mà còn là kích thước đường ống và quản lý áp lực nước", tiến sĩ Freyberg cho hay.
Lính cứu hỏa đang dập đám cháy ở hạt Los Angeles, bang California, Mỹ ngày 11/1. Ảnh: AFP
Thống đốc California Gavin Newsom ngày 10/1 kêu gọi mở cuộc điều tra độc lập vào hai vấn đề, gồm hồ Santa Ynez cạn nước và áp lực nước giảm tại các khu vực. Ông yêu cầu LADWP chuẩn bị "báo cáo toàn diện" về nỗ lực nhằm đảm bảo nguồn cung nước trong trường hợp khẩn cấp.
Các cư dân Palisades ngày 13/1 đệ đơn kiện LADWP với cáo buộc tắc trách trong quản lý nguồn cung nước. Phát ngôn viên LADWP nói họ đang đánh giá tác động từ tình trạng hồ Santa Ynez dừng hoạt động và phân tích căn nguyên.
"Chúng tôi chủ yếu tập trung vào cung cấp nước cho thành phố. Hệ thống này chưa bao giờ được thiết kế cho kịch bản cháy rừng như những gì chúng ta đang trải qua", phát ngôn viên LADWP cho hay.
Dù vậy, nhiều người dân địa phương vẫn bày tỏ phẫn nộ.
"Tại sao hồ dự trữ gần Palisades lại cạn nước vào thời điểm quan trọng như vậy?", Justin Bardi, 24 tuổi, nói. Gia đình Bardi mất ngôi nhà trị giá hàng triệu USD ở Malibu, một căn khác ở Palisades cũng suýt bị tàn phá. "Tôi nghĩ cách tốt nhất để giải quyết điều này là những người phụ trách cộng đồng phải chịu trách nhiệm".
VietBF@sưu tập
