'Leading From The Back: To Achieve The Impossible' giải thích về triết lư lănh đạo giúp nhiều CEO Ấn Độ xây dựng nên đế chế thành công không kém cạnh Tesla hay Apple.
Theo Fortune, trong thế giới công nghệ, phong cách quản lư phần nào độc đoán của những CEO như Elon Musk và Steve Jobs gần như đă trở thành huyền thoại. Họ được ca ngợi v́ đă thúc đẩy nhân viên làm việc không ngừng nghỉ, có tầm nh́n xa và đôi khi ra những quyết định quyết liệt. Tên của họ gợi lên h́nh ảnh những cuộc họp căng thẳng, những buổi làm việc đêm khuya và việc đạt được nhiều mục tiêu tưởng như không thể. Elon từng ngủ trên sàn nhà máy hay Steve với câu nói huyền thoại “One more thing” khi giới thiệu sản phẩm mới mỗi năm.
Lănh đạo "một ḿnh" vs "tập thể"
SpaceX và Tesla của Musk, và Apple của Jobs, là minh chứng cho tầm cao những nhà lănh đạo như vậy có thể đạt được. Tuy nhiên, những thành công này cũng có mặt tối. Musk cũng được biết đến v́ tạo ra môi trường làm việc siêu căng thẳng, với việc tạo áp lực công việc cao cho nhân viên và tỷ lệ luân chuyển việc làm rất cao. C̣n Jobs, mặc dù là thiên tài, nhưng cũng từng được biết đă có hành vi thô lỗ với nhân viên.
Hai CEO nổi tiếng với phong cách lănh đạo cá nhân. Ảnh: Daily Mail.
Bất chấp những mặt trái này, những nhà lănh đạo như Musk hay Jobs vẫn trở thành h́nh mẫu cho nhiều CEO đầy tham vọng. Câu thần chú của Thung lũng Silicon là sự vĩ đại không chỉ đ̣i hỏi tầm nh́n và sự đổi mới, mà c̣n cần một sự quyết liệt và lập dị nhất định. Đây cũng là những phẩm chất được các nhà đầu tư mạo hiểm t́m kiếm trước khi quyết định rót vốn. Tư duy này có thể đă đẩy một số CEO vượt qua những nguyên tắc lănh đạo thông thường. Travis Kalanick, người sáng lập Uber, đă bị đẩy khỏi công ty của chính ḿnh sau một loạt bê bối về quyền riêng tư và khiếu nại về phân biệt đối xử, quấy rối t́nh dục trong thời gian ông tại vị.
Trong khi những CEO này rất được truyền thông chú ư th́ c̣n một tỷ lệ cao hơn những CEO có thành công không kém cạnh. Họ đang thầm lặng xây dựng các công ty mang tính biểu tượng và công nghệ đột phá nhưng không “mang tiếng” cứng rắn hay hà khắc.
Những CEO thầm lặng có cách tiếp cận khác trong việc thể hiện vai tṛ lănh đạo, nhấn mạnh vào sự hợp tác, đồng cảm và trao quyền cho nhân viên. Mặc dù giới truyền thông chưa nhắc nhiều nhưng phong cách này đă định nghĩa nên một số CEO thành công, chẳng hạn Satya Nadella của Microsoft, Shantanu Narayen của Adobe, Sundar Pichai của Google và cựu chủ tịch Tata Group Ratan Tata và chủ tịch Mahindra Group Anand Mahindra ở Ấn Độ.
Thành công của Ratan Tata và Anand Mahindra không kém các CEO như Musk hay Jobs . Ảnh: Mashable.
Nadella đă chuyển đổi một Microsoft tŕ trệ, bị chia rẽ bởi sự cạnh tranh và mắc kẹt trong tư duy "ham chiến" của Steve Ballmer sang một Microsoft giàu tính đổi mới, đề cao văn hóa hợp tác và thậm chí cởi mở với triển khai sử dụng mă nguồn mở. Những ư tưởng mới giúp Microsoft tiếp tục dẫn đầu về công nghệ và là một đối tác có trọng lượng trong nhiều dự án trên thế giới.
Tương tự, Narayen đă chuyển đổi Adobe từ một công ty phần mềm khép kín truyền thống thành một gă khổng lồ cung cấp phần mềm dịch vụ, nhấn mạnh vào trải nghiệm của khách hàng và sự hài ḷng của nhân viên. Hay CEO Sundar Pichai tại Google cũng ủng hộ văn hóa cởi mở và ḥa nhập, thúc đẩy đổi mới trong khi vẫn duy tŕ trọng tâm mạnh mẽ vào thiết kế lấy người dùng làm trung tâm.
C̣n Ratan Tata cũng đă dẫn dắt quá tŕnh mở rộng toàn cầu của Tata Group, mua lại nhiều thương hiệu như Jaguar Land Rover và Tetley Team giúp tập đoàn phát triển hoạt động tại hơn 100 quốc gia, trải rộng trên các ngành công nghiệp như thép, ôtô, CNTT và hàng tiêu dùng. Tương tự, Anand Mahindra đă mở rộng hoạt động của Mahindra Group sang nhiều lĩnh vực như hàng không vũ trụ, kinh doanh nông nghiệp và CNTT.
Công ty mà những CEO này dẫn dắt không kém phần ấn tượng so với Apple hay Tesla, nhưng không xoay quanh cá nhân nhà lănh đạo, mà nổi bật nhờ thành công của chính công ty. Vậy điều ǵ ở các CEO người Ấn Độ khiến họ trở nên khác biệt?
Triết lư lănh đạo từ phía sau
Trong cuốn Leading From The Back: To Achieve The Impossible, Ravi Kant, Harry Paul và Ross Reck, đă mang tới sự so sánh hấp dẫn giữa phong cách lănh đạo do Musk và Jobs thể hiện và cách tiếp cận hợp tác hơn của giới CEO Ấn Độ.
Tác giả chính từng có kinh nghiệm làm việc với giới CEO Ấn Độ. Ảnh: Amazon.
Tác giả chính Kant, cựu CEO của Tata Motors và từng làm việc cùng Ratan Tata, giải thích rằng mặc dù phong cách lănh đạo của Musk và Jobs có thể hiệu quả trong thúc đẩy hiệu suất cao và sự đổi mới, nhưng không phải lúc nào cũng có tác dụng và thậm chí có thể đẩy công ty đến chia rẽ.
Thêm vào đó, cách quản lư phần nào chuyên quyền thường khiến nhân viên phải căng thẳng và không tạo được đà sáng tạo lâu dài. Apple hiện chủ yếu hưởng thụ thành quả từ công tŕnh của Jobs. Các mẫu iPhone gần đây chưa thực sự đột phá. C̣n Tesla đang gặp khó khăn khi cạnh tranh gia tăng và sản phẩm của công ty bị đ́nh trệ.
Ngược lại, phong cách lănh đạo của các CEO Ấn Độ nhấn mạnh vào sự đồng cảm, trao quyền và hợp tác. Bản chất của “lănh đạo từ phía sau” là nhà lănh đạo không đi tiên phong mà thay vào đó, là bệ phóng thúc đẩy mọi người xung quanh thành công. Triết lư này được xây dựng dựa trên ba nguyên tắc cốt lơi.
Đầu tiên là “Tôi nên như thế nào?”, nhấn mạnh vào sự tự phát triển bản thân. Bản thân các nhà lănh đạo luôn cởi mở, hiểu được vị thế sở hữu/quản lư của ḿnh và biết khi nào nên giữ khoảng cách. Sự cởi mở giúp các nhà lănh đạo thích nghi và nắm bắt ư tưởng mới, hiểu được vị thế tạo nên ư thức trách nhiệm đối với tổ chức; biết giữ khoảng cách bao gồm việc sẵn sàng lùi lại để nhân viên trở thành tâm điểm, thúc đẩy sự phát triển và quyền tự chủ của họ.
Nguyên tắc thứ hai là về cách làm việc với nhóm nhân viên. Các lănh đạo tạo ra môi trường hỗ trợ và trao quyền cho nhóm, như tin tưởng các thành viên, để họ đưa ra quyết định và giải quyết vấn đề; nhà lănh đạo chỉ hỗ trợ và định hướng khi cần. Cách làm này giúp các thành viên cảm thấy được coi trọng và có động lực đóng góp.
Và nguyên tắc thứ 3 là về cách hoàn thành công việc, tập trung vào cách tiếp cận mục tiêu của nhà lănh đạo, sẵn sàng ủng hộ tư duy táo bạo của nhân viên và tạo môi trường làm việc khuyến khích đổi mới. Về tổng thể, khi được thực hiện tốt, phong cách lănh đạo này có thể mang lại nhiều lợi ích lâu dài, tạo nên một tổ chức mạnh mẽ hơn, gắn kết hơn và có sức chịu đựng cao hơn với biến động.