THÀNH LẬP VIỆN KHỔNG TỬ: NÊN HAY KHÔNG NÊN?

[Romano]

Ngày 27/12/2014 vừa qua, trường ĐH Hà Nội đã tổ chức lễ gắn biển “Viện Khổng Tử” tại trường với sự tham gia của các đại biểu cấp cao Việt Nam và Trung Quốc. Tuy nhiên, ngay sau đó, một số cá nhân, tổ chức thiếu thiện chí với Nhà nước ta đã lập ra các diễn đàn, viết bài đăng tải trên các trang mạng phản đối việc này. Thậm chí, nhiều đối tượng còn cho rằng, đó là sức mạnh “mềm” mà TQ muốn sử dụng kết hợp với sức mạnh “cứng” để xâm lược VN. Còn cực đoan cho rằng, văn hóa Khổng Tử - văn hóa TQ có tính chất hủy diệt, sẽ đồng hóa văn hóa người Việt chúng ta. Các trang mạng phản động còn rêu rao, đây là một trong những phương thức TQ cài cắm gián điệp vào đất nước ta… Trước viện Khổng Tử, Việt Nam đã có các viện Puskin, Viện trao đổi văn hóa Pháp, Hội trao đổi văn hóa Nhật… Thử hỏi, viện Khổng Tử có khác gì với các viện trên? Văn hóa các nước có hòa tan văn hóa Việt hay không phụ thuộc vào bản sắc, khả năng bảo vệ chính mình của người Việt chúng ta, chứ không phụ thuộc vào sự thành lập 1 Viện của nước họ tại nước mình. 1000 năm Bắc thuộc, người Việt mình đã minh chứng cho việc bảo tồn bản sắc, hòa nhập chứ không hòa tan nền văn hóa nước mình trước nền văn hóa lớn TQ. Mặt khác, càng không nên cực đoan cho rằng, những cái gì của TQ hay liên quan đến TQ đều không nên học, phải bài xích một cách mù quáng. Những giá trị văn hóa của nhân loại được chúng ta tiếp nhận một cách sàng lọc sẽ làm cho chúng ta tốt hơn. Việc ký kết thành lập Viện Khổng Tử không phải “dồn dập” như mọi người nghĩ. Thời gian đưa ra thảo luận và ký kết chính xác từ hồi tháng 10/2013 vừa qua trong cuộc hội đàm giữa Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Tấn Dũng và Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường nhân dịp Thủ tướng Lý Khắc Cường sang thăm Việt Nam. Trong cuộc gặp cấp cao này, hai bên đã thảo luận nhiều nội dung quan trọng, trong đó vấn đề được chú ý của dư luận đó là hai bên thống nhất ký kết văn bản hợp tác thỏa thuận về việc thành lập Viện Khổng Tử tại trường ĐH Hà Nội nhằm truyền bá những tư tưởng cao cả của Khổng Tử đến với người dân Việt Nam. Khổng Tử (551-479 TCN), là một nhà tư tưởng, nhà triết học xã hội nổi tiếng người Trung Quốc. Các bài giảng và những triết lý của công có tầm ảnh hưởng rộng lớn đối với đời sống và tư tưởng của các nền văn hóa Đông Á. Những tư tưởng của ông đã có ảnh hưởng sâu rộng không chỉ đối với xã hội Trung Quốc mà còn ảnh hưởng lớn đối với nhiều quốc gia khác. Tuy thời đại ông sống là thời cổ đại nhưng những triết lý, tư tưởng của ông đến các thời đại sau này vẫn còn nguyên giá trị. Ví dụ như, tư tưởng triết học của Khổng Tử chú trọng vào sự tu dưỡng đạo đức cá nhân trước tiên, sau đó nuôi dưỡng gia đình, rồi mới đến cai trị thiên hạ bằng lòng nhân từ: “Tu thân, Tề gia, Trị quốc, Bình Thiên hạ”. Ông cũng nhấn mạnh vào tam cương Ngũ thường: “Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín”. Nhân là tính hướng thiện; Nghĩa là làm trọn bổn phận; Lễ là sự tôn ti trậttự; Trí là trí tuệ sáng suốt làm việc gì cũng phải suy nghĩ trước sau; Tín là phải có niềm tin ở mọi người, sự thành thật trong thực hiện những điều đã nói, bằng hữu của sự uy tín, thủy chung trước sau như một, không thay lòng đổi dạ, dù hứa hẹn một việc nhỏ cũng chẳng sai lời, mới gọi lại người biết giữ uy tín. Năm đạo Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín luôn có sự gắn kết với nhau, làm con người thiết đi một cũng không được. Có bài thơ nói về sự quan trọng của 5 đạo này như sau: Người không có Nhân thì sẽ thành kẻ độc ác Người không có Lễ thì sẽ thành kẻ vô phép Người không có Trí thì sẽ thành kẻ ngu ngốc Người không có Tín thì sẽ thành kẻ giả dối. Về giáo dục, Khổng Tử nhấn mạnh: cả thầy và trò đều phải có nghĩa vụ to lớn với nhau. Làm trò thì phải tôn kính bậc thầy, dẫu sau này có thành đạt, quyền cao chức trọng lớn đến đâu, cũng không được bỏ rơi lễ nghĩa, vẫn phải luôn cung kính chào thầy. Ngược lại, người thầy phải có tư cách mẫu mực để làm gương cho trò. “Người thầy có can trực, đạo đức, như thế mới có thể đào tạo nên những học trò hữu ích cho đất nước. Về vũ trụ quan, tư tưởng của Khổng Tử thể hiện bằng tám quẻ: Càn là Trời, Khôn là Đất, Ly là mặt Nhật, Khảm là mặt Nguyệt…” Thiết nghĩ, trong xã hội hiện đại ngày nay, khi mà thế giới phẳng, toàn cầu hóa như hiện nay, việc chúng ta tiếp thu những tinh hoa văn hóa của nhân loại là hết sức cần thiết. Và khi những văn hóa đó lại phù hợp với con người, văn hóa đất nước VN. Những tư tưởng của Khổng Tử không chỉ giáo dục con người biết hướng cái thiện, cái hoàn mỹ mà còn phù hợp với người phương Đông chúng ta. Khổng Tử là bậc thầy hiếm, có tầm quan trọng rất lớn trong tư tưởng của người TQ từ xưa đến nay vì những lý luận về chính trị, về đạo đức, giáo dục…vẫn còn nguyên giá trị vô cùng to lớn. Việc thành lập Viện Khổng Tử ở VN cũng là một việc làm cần thiết và quan trọng để chúng ta có thể tiếp thu văn hóa, văn minh của nhân loại, góp phần hướng con người tới cái thiện, cái nhân văn hơn./. tm

đã chấp nhận rồi ....... nên hay không nê gi nửa ....................