Trung Phi: Thủ đô mất, Tổng thống bỏ chạy

Tổng thống Cộng hòa Trung Phi đã bỏ chạy khỏi thủ đô đang bị quân nổi dậy chiếm giữ. Hiện ông Bozize được cho là đang lưu vong tại Cộng hòa Dân chủ Congo.

Quân nổi dậy đánh chiếm toàn bộ thủ đô Bangui, Cộng hòa Trung Phi.

"Tổng thống bội ước"
Tổng thống Pháp Francois Hollande nói rằng phiến quân phải tôn trọng nhân dân, kêu gọi tất cả các phe phái ‘hãy bình tĩnh và đàm phán thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc’. Pháp đã gửi hàng trăm binh sỹ đến thủ đô Bangui của quốc gia Châu Phi này.
Ông Hollande xác nhận rằng Tổng thống Trung Phi Francois Bozize đã bỏ chạy khỏi đất nước. Reuters cũng dẫn một nguồn tin thân cận từ Tổng thống Bozize cho hay ông này đã chạy trốn khỏi thủ đô đang bị quân nổi dậy chiếm giữ. Hiện ông Bozize được cho là đang lưu vong tại Cộng hòa Dân chủ Congo.
Đại diện của Tổng thống là Gaston Mackouzangba cũng khẳng định, Bangui hoàn toàn nằm dưới sự kiểm soát của liên minh nổi dậy Seleka. Lực lượng gìn giữ hòa bình CAR từ Nam Phi cũng xác nhận, các chiến binh đã tiến vào Bangui.
Các phe phái vũ trang của liên minh Seleka đã phát động cuộc tấn công vào thủ đô Cộng hòa Trung Phi hồi tháng 12 năm ngoái. Liên minh đòi người đứng đầu nhà nước François Bozize từ chức với lý do chính phủ không tôn trọng một thỏa thuận hòa bình được ký kết hồi năm 2007, theo đó các chiến binh đầu hàng sẽ được nhận tiền.
Sau nhiều tuần giao tranh khiến hàng chục ngàn người bị mất nhà cửa, phiến quân đã đồng ý một thỏa thuận chia sẻ quyền lực. Nhưng mới đây họ lại nổi dậy một lần nữa và đòi chính phủ thả các tù nhân chính trị. Phiến quân nhanh chóng tiến vào thủ đô và Tổng thống Bozize đã bỏ chạy ngày 24.3.
Nelson Ndjadder, người phát ngôn của một trong số các phe phái trong liên minh Seleka của phiến quân, nói Cộng hòa Trung Phi giờ đây có thể bước vào giai đoạn chuyển tiếp hướng đến một cuộc bầu cử dân chủ.
“Với việc chiếm được thủ đô Bangui và Tổng thống Bozize phải ra đi, mục tiêu chính của cuộc đấu tranh của chúng tôi đã hoàn thành” - ông phát biểu. “Người dân Trung Phi phải cùng ngồi vào bàn nói chuyện để quyết định con đường hướng đến tương lai chung.”
Tổng thống Bozize lên nắm quyền hồi năm 2003 trong một cuộc đảo chính. Sau đó ông giành chiến thắng liên tiếp trong hai cuộc bầu cử năm 2005 và 2011.
Hỗn loạn và cướp bóc
Nhân viên tại các bệnh viện ở thủ đô nói rằng thành phố này đang hỗn loạn và công việc của họ bị đứt đoạn vì mất điện thường xuyên. Trong khi đó Hội Chữ thập Đỏ cho biết các bệnh viện đang vật lộn với dòng bệnh nhân bị thương do giao tranh.
Bà Amy Martin thuộc cơ quan nhân đạo của Liên Hợp Quốc nói với BBC rằng cướp phá đang lan rộng ở quốc gia này. "Tình trạng ở đây thật hỗn loạ̣n... ngay cả bệnh viện nhi mà cũng còn bị cướp".
Lực lượng gìn giữ hòa bình của Nam Phi, hiện đang ở Trung Phi để hỗ trợ cho quân chính phủ, đã chịu thiệt hại về nhân mạng nhưng cũng không đẩy lùi được đà tiến của phiến quân. Bà Martin cho biết cho biết lực lượng gìn giữ hòa bình hiện đang lên kế hoạch rời quốc gia này.
Tổng thống Pháp Hollande yêu cầu các nhóm vũ trang hãy ‘tôn trọng nhân dân’. Pháp từng là quốc gia cai trị Cộng hòa Trung Phi. Nước này cho biết họ sẽ gửi thêm binh sỹ đến Bangui để tăng viện cho 250 lính hiện đang ở Trung Phi với mục đích bảo vệ kiều dân Pháp.
vnn