Starlink bất ngờ “tê liệt”, tiền phương Ukraine lao đao vì phụ thuộc liên lạc vệ tinh

[Romano]

Hệ thống liên lạc vệ tinh Starlink do SpaceX vận hành đã ngừng hoạt động trên toàn bộ tuyến tiền phương của quân đội Ukraine, gây ra sự gián đoạn nghiêm trọng trong thông tin tác chiến. Tình trạng mất kết nối cũng được ghi nhận tại nhiều quốc gia châu Âu và Mỹ, khiến hàng chục nghìn người dùng toàn cầu bị ảnh hưởng.
Robert Brovdi, chỉ huy lực lượng tác chiến không người lái của Ukraine, cho biết Starlink “lại không khả dụng dọc toàn tuyến tiền phương”. Theo trang giám sát Downdetector, hơn 45.000 người dùng trên toàn thế giới báo cáo sự cố, trong đó có hơn 40.000 trường hợp tại Mỹ cùng nhiều điểm ngắt kết nối ở Italy, Ba Lan và các nước châu Âu khác.Đây là một cú sốc với quân đội Ukraine, khi Starlink đã trở thành trụ cột cho hạ tầng liên lạc kể từ đầu cuộc xung đột với Nga năm 2022. Các thiết bị đầu cuối Starlink giúp binh sĩ duy trì kết nối internet, phối hợp chỉ huy và nắm bắt tình hình chiến trường theo thời gian thực.

Không giống các đợt gián đoạn cục bộ trước đây, sự cố lần này mang tính toàn cầu. Hàng loạt thiết bị đầu cuối của Starlink ở Ukraine đồng loạt mất kết nối trong đêm, buộc một số đơn vị phải chuyển sang hệ thống dự phòng hoặc thậm chí quay lại phương thức phối hợp phi kỹ thuật số.

Tháng 7 vừa qua, Starlink từng trải qua sự cố tương tự trên diện rộng, khi đó SpaceX giải thích nguyên nhân là “bảo trì kỹ thuật theo lịch trình”. Tuy nhiên, hiện tại công ty chưa đưa ra bất kỳ thông báo chính thức nào.

Sự cố đã thổi bùng tranh cãi trong giới quân sự và công nghệ về nguy cơ phụ thuộc quá mức vào hạ tầng thương mại trong bối cảnh chiến sự vẫn đang tiếp diễn. Việc một dịch vụ ngoài tầm kiểm soát quốc gia có thể quyết định năng lực liên lạc trên chiến trường được coi là rủi ro nghiêm trọng.

Tom Jackson, cựu Trung tá Thủy quân lục chiến Mỹ và giám đốc công ty Kymeta, cảnh báo: “Sự cố mất kết nối ở Ukraine lần này là lời nhắc nhở rõ ràng rằng các chính phủ và lực lượng quan trọng không thể chỉ dựa vào một nhà cung cấp duy nhất. Trong chiến trường, thất bại về kết nối là điều không thể chấp nhận”.

Ông nhấn mạnh giải pháp kết hợp nhiều quỹ đạo vệ tinh (LEO và GEO) sẽ an toàn và bền vững hơn, đảm bảo liên lạc liên tục trong mọi tình huống. Theo Jackson, các thiết bị đa quỹ đạo của Kymeta vẫn hoạt động ổn định ở Ukraine và không bị ảnh hưởng bởi sự cố mới đây.

Đến sáng 15/9, Starlink bắt đầu dần khôi phục dịch vụ ở một số khu vực, nhưng chưa có thông tin rõ ràng về thời điểm khôi phục hoàn toàn hệ thống.