Cảnh báo khẩn: Thuốc chống viêm bị cấm vẫn rao bán tràn lan, gây chết người

[therealrtz]

Trung tâm Dị ứng & Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai vừa phát đi cảnh báo khẩn cấp về thuốc chống viêm Phenylbutazone. Đây là loại thuốc đã bị Bộ Y tế cấm lưu hành tại Việt Nam từ năm 2013 nhưng hiện vẫn được rao bán tràn lan trên mạng xã hội. Theo các bác sĩ, chỉ trong nửa đầu năm 2025, Trung tâm đã tiếp nhận hàng loạt ca biến chứng nghiêm trọng do lạm dụng loại thuốc này, trong đó có trường hợp dẫn tới tử vong.

Phenylbutazone là thuốc chống viêm không steroid (NSAID), từng được sử dụng trong điều trị bệnh xương khớp. Tuy nhiên, thuốc này tiềm ẩn nguy cơ gây ra các phản ứng dị ứng đặc biệt nguy hiểm, có thể đe dọa trực tiếp tính mạng người bệnh. Trong số đó, nghiêm trọng nhất là hội chứng DRESS - với biểu hiện sốt cao, phát ban toàn thân, tổn thương gan, thận, tim, phổi và hội chứng Lyell (hoại tử da nhiễm độc) khiến da bong tróc như bỏng nặng, dẫn tới nhiễm trùng, suy đa tạng, xuất huyết tiêu hóa, suy tủy xương và có nguy cơ tử vong cao.

Nhiều ca dị ứng thuốc nặng liên quan đến Phenylbutazone.

Trường hợp bệnh nhân nam 51 tuổi ở Hải Phòng tự mua thuốc online điều trị đau khớp, sau đó lên cơn sốt cao kèm phát ban toàn thân và được chẩn đoán mắc hội chứng DRESS. Một bệnh nhân nam khác, 66 tuổi ở Nghệ An, được người nhà cho dùng thuốc liên tục trong 35 ngày, sau đó xuất hiện ban đỏ xuất huyết và sốt, cũng được xác định mắc hội chứng tương tự.

Trường hợp thứ ba là bệnh nhân nam 39 tuổi, trú tại Phú Thọ, uống Phenylbutazone suốt 30 ngày rồi rơi vào tình trạng sốt, đau họng và phát ban toàn thân, cuối cùng cũng được chẩn đoán hội chứng DRESS.

Đặc biệt, trường hợp bệnh nhân nữ 70 tuổi ở Hòa Bình đã tử vong sau khi tự ý dùng Phenylbutazone cùng thuốc không rõ nguồn gốc, dẫn tới sốt cao, loét miệng, đau mắt, suy gan cấp và sốc nhiễm khuẩn. Các bác sĩ xác định bệnh nhân này mắc hội chứng Lyell.

Theo các chuyên gia, điểm chung của các ca bệnh là khởi phát muộn, ít nhất sau một tuần dùng thuốc, thậm chí có trường hợp 1-3 tháng mới xuất hiện triệu chứng. Điều này khiến việc khai thác tiền sử bệnh gặp nhiều khó khăn, nhất là khi người bệnh thường không nhớ rõ hoặc không đọc chính xác tên biệt dược, hoạt chất đã sử dụng. Nhiều biểu hiện ban đầu lại dễ nhầm với triệu chứng của bệnh nhiễm trùng, dẫn đến việc bệnh nhân thường đến khám ở các chuyên khoa khác, làm kéo dài thời gian chẩn đoán và bỏ lỡ cơ hội điều trị sớm.

Bác sĩ Chu Chí Hiếu, Trưởng phòng Dị nguyên, Trung tâm Dị ứng & Miễn dịch lâm sàng, cho biết những ca dị ứng thuốc nặng này không chỉ cần thời gian dài để hồi phục, mà ngay cả khi bệnh nhân đã khỏi, vẫn có nguy cơ tái phát hoặc để lại nhiều biến chứng muộn, kể cả khi không tiếp xúc lại với thuốc.

“Phenylbutazone là thuốc CẤM vì nguy cơ gây dị ứng nghiêm trọng, suy đa tạng, thậm chí nguy hiểm cho tính mạng. Người dân tuyệt đối không tự ý mua hay sử dụng khi chưa có chỉ định của bác sĩ”, bác sĩ Hiếu nhấn mạnh.

Ở góc độ quản lí, bác sĩ cao cấp, TS. Nguyễn Hoàng Phương, Giám đốc Trung tâm Dị ứng & Miễn dịch lâm sàng, Chủ tịch Hội Hen - Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng Việt Nam khẳng định: “Việc mua bán thuốc cấm như Phenylbutazone trên mạng là hành vi vô trách nhiệm, đe dọa trực tiếp sức khỏe và tính mạng cộng đồng. Chúng tôi kịch liệt lên án và kêu gọi cơ quan chức năng xử lí nghiêm mọi đối tượng vi phạm. Sức khỏe người dân không phải món hàng để đem ra trục lợi. Hãy nói không với thuốc không rõ nguồn gốc”.

Phenylbutazone là một thuốc chống viêm giảm đau không steroid, được sử dụng từ lâu để điều trị bệnh gout cấp, viêm cứng khớp đốt sống. Tuy nhiên, theo ý kiến của chuyên gia thẩm định thuốc và theo các thông tin về việc sử dụng thuốc Phenylbutazone tại Việt Nam và trên thế giới, Cục Quản lý Dược VN đã có Công văn số 2706/QLD-CL ngày 14/5/2001 về việc ngừng nhập khẩu nguyên liệu, thành phẩm có chứa Phenylbutazone; ngừng việc sản xuất các sản phẩm có chứa Phenylbutazone đã được cấp số đăng kí...

Lí do: Phenylbutazone có các tác dụng phụ chủ yếu như sau:

- Tác động lên hệ tạo máu gây thiếu máu bất sản, thiếu máu tan huyết, mất bạch cầu hạt. Đây là tác dụng phụ nguy hiểm nhất, có thể gây tai biến mạch máu, có thể dẫn đến tử vong.

- Loét dạ dày tá tràng, chảy máu đường tiêu hóa do thời gian bán huỷ của thuốc quá lâu. Tác dụng phụ này rất nguy hiểm, rất nặng, khó cấp cứu.

- Phù do giữ nước,

- Viêm thần kinh thị giác,

- Điếc,

- Hội chứng thận hư, hoại tử ống thận,

- Tai biến ngoài da: nổi ban, xuất huyết mạch, hội chứng hoại tử biểu bì nhiễm độc,

- Hoại tử gan.


VietBF@ Sưu tập