Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump mong muốn có được giải Nobel Ḥa B́nh là nỗi khát khao đoạt giải Nobel Ḥa B́nh của ông Donald Trump qua thượng đỉnh Nga - Mỹ tại Alaska, khiến cả thế giới đổ dồn sự chú ư, với hy vọng cuộc chiến kéo dài hơn ba năm ở Ukraina sẽ chấm dứt, th́ tại Nhà Trắng, «ḥa b́nh cho Ukraina» dường như chỉ là cái cớ để tăng uy tín và để giúp Donald Trump đến gần với giải Nobel Ḥa B́nh này.

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tại pḥng Bầu Dục ở Nhà Trắng, Washington, ngày 16/07/2025. AP - Alex Brandon
Nếu thượng đỉnh Trump - Putin cuối tuần này tại Alaska, khiến cả thế giới đổ dồn sự chú ư, với hy vọng cuộc chiến kéo dài hơn ba năm ở Ukraina sẽ chấm dứt, th́ tại Nhà Trắng, « ḥa b́nh cho Ukraina » dường như chỉ là cái cớ để tăng uy tín và để giúp Donald Trump đến gần với giải Nobel Ḥa B́nh, mà chủ nhân Nhà Trắng khao khát từ bao năm qua.
Nhật báo Dagens Naeringsliv của Na Uy ngày 14/08 đưa tin tổng thống Mỹ Donald Trump đă gọi điện cho bộ trưởng Tài Chính Na Uy Jens Stoltenberg vào tháng Bảy để thảo luận về thuế quan, đồng thời cũng đề cập đến giải Nobel Ḥa b́nh. Đây không phải là lần tiên Donald Trump đề cập đến giải thưởng cao quư này. Nhật báo Na Uy cho biết, nguyên thủ Hoa Kỳ cũng đă nhiều lần nêu vấn đề này với ông John Stoltenberg, cựu tổng thư kư Liên Minh Bắc Đại Tây Dương.
Ngay từ nhiệm kỳ đầu, Donald Trump đă tự mô tả ḿnh là một người “v́ ḥa b́nh”, với nỗi ám ảnh thua kém “giải thưởng” so với các tổng thống tiền nhiệm, đặc biệt là Obama. Điểm khác biệt là trong nhiệm kỳ thứ hai này, “Trump thật sự muốn nhận được giải”, theo như nhận định của một quan chức Mỹ. Điều này cũng nằm trong tầm nh́n “First America” (Nước Mỹ trên hết) của ông Trump. Một quan chức của Nhà Trắng chia sẻ, “đối với Trump, trong mỗi thảo thuận ḥa b́nh được kư kết, Hoa Kỳ đều có một lợi ích kinh tế nào đó”.
Thời gian gần đây, Nhà Trắng tích cực vận động hành lang để thỏa măn ám ảnh đó của chủ nhân Donald Trump. Hồi tháng Hai vừa qua, trong một cuộc gặp với thủ tướng Israel tại pḥng Bầu Dục, tổng thống Trump bộc bạch : “Thật đáng tiếc, tôi xứng đáng nhận được giải Nobel Ḥa b́nh, nhưng họ sẽ không bao giờ trao cho tôi giải này”.
Khi trở lại Nhà Trắng, ông khẳng định cuộc chiến tại Ukraina là chiến tranh của Biden, và cả cuộc tấn công khủng bố của Hamas vào Israel, dẫn đến cuộc trả đũa dẫn đến thảm họa ở Gaza… tất cả những cuộc chiến đó sẽ không bao giờ xảy ra nếu ông là tổng thống vào lúc đó.
Trên mạng xă hội Truth Social, ông tự nhận công lao về ḿnh, với những lời lẽ cay đắng, cho rằng dù có làm ǵ chăng nữa th́ cũng sẽ chẳng nhận được giải Nobel Ḥa b́nh. Ông đưa ra một danh sách dài các cuộc xung đột “nhờ Trump” đă chấm dứt. Chẳng hạn như cuộc xung đột giữa Ấn Độ và Pakistan, thỏa thuận giữa Rwanda và CH Congo, hay hiệp ước giữa Azerbaidjan và Armenia. Thậm chí, “dù có giải quyết được xung đột giữa Israel và Iran, hay giữa Nga và Ukraina”, th́ giải cũng không đến tay ông.
Hôm thứ Năm vừa qua, trong pḥng Bầu Dục, tổng thống Hoa Kỳ một lần nữa khẳng định “tôi đă giải quyết 6 cuộc chiến trong ṿng 6 tháng qua, và tôi rất tự hào về điều này”.
Giải thưởng này cũng trở thành một cách để các lănh đạo quốc tế lấy ḷng ông Trump. Theo trang Politico, nhiều lănh đạo quốc tế, từ các nước châu Phi, đến các nước Đông Nam Á, như Cam Bốt, Pakistan, hay Israel cũng kêu gọi đề cử giải thưởng này cho ông Trump.
Định nghĩa ḥa b́nh của Donald Trump song song với tư tưởng bành trướng
Song song với các chiến dịch quảng bá h́nh ảnh về ḥa b́nh, theo Le Monde, Donald Trump lại đưa ra đe dọa bành trướng, từ việc sáp nhập Groenland, vốn thuộc Đan Mạch, cho đến việc giành quyền kiểm soát kênh đào ở Panama và không loại trừ khả năng dùng vũ lực, và vô lư hơn là việc biến láng giềng Canada thành bang thứ 51 của Hoa Kỳ.
Chính quyền Trump cũng đă cắt viện trợ cho châu Phi, giải tán Cơ quan hỗ trợ phát triển quốc tế (USAID ), một hành động bị lên án là “dẫn đến cái chết của những đứa trẻ nghèo nhất thế giới”. Chính quyền Trump cũng đă trục xuất những người di dân khỏi lănh thổ Hoa Kỳ mà không cần tuân thủ những quy định của Nhà nước pháp quyền.
Với hàng trăm người được đề cử mỗi năm, những người chiến thắng sẽ được chọn bởi Ủy ban Nobel Na Uy, gồm 5 thành viên, do Quốc hội Na Uy bổ nhiệm, theo như mong muốn của Alfred Nobel từ thế kỷ 19. Trang NBC News, trích dẫn một nhà ngoại giao, cho rằng Nobel Ḥa B́nh không phải là giải cần phải vận động để được trao. Giải thưởng này được đưa ra bởi những người độc lập, có ư kiến riêng, các cuộc thảo luận được bảo mật và “không ai có thể mua giải. Na Uy cũng không cần tiền”. Ủy ban của Na Uy nhận danh sách đề cử đến hết tháng Giêng và công bố kết quả vào tháng 10.
Trong chuyến thăm Nhà Trắng hồi tháng 4, khi được hỏi về triển vọng ông Trump giành giải Nobel Ḥa b́nh, thủ tướng Na Uy Jonas Gahr Støre đă trả lời : “Giải thưởng đó do một ủy ban riêng biệt chịu trách nhiệm hoàn toàn theo cách riêng của họ và tôi không thể b́nh luận về điều đó”.
Trước những áp lực, từ các chiến dịch quảng bá h́nh ảnh, cách xây dựng liên minh chính trị, vốn là những yếu tố then chốt mà Trump am hiểu, báo Mỹ NBC News đặt câu hỏi : “Không ai rơ liệu Ủy ban Nobel có dễ bị thuyết phục hay không ?” Nhưng định chế này lại hoàn toàn tách biệt với thế giới đó. Trong di chúc của ḿnh, Alfred Nobel đă tuyên bố rằng giải thưởng này sẽ được trao cho những “người đă làm nhiều nhất hoặc tốt nhất công việc v́ t́nh hữu nghị giữa các quốc gia”.
Một tổ chức tư vấn của Na Uy đă nêu ra một danh sách những người có khả năng đoạt giải Nobel ḥa b́nh 2025, gồm Liên đoàn phụ nữ v́ ḥa b́nh và tự do, Cơ quan xử lư khẩn cấp Sudan, Thủ tướng Qatar, Văn pḥng OSCE về các Thể chế Dân chủ và Nhân quyền, nhưng không đề cập đến tên của Trump.