Những "ông trùm tài chính" vướng vòng lao lý là ai? Có người phải chịu án tù chung thân còn có kẻ chịu 4 năm tù. Họ từng là những cái tên đình đám trong giới ngân hàng.
"Ông trùm tài chính" Trần Bắc Hà, nguyên Chủ tịch HĐQT BIDV
Ngày 29.11 vừa qua, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) tống đạt quyết định khởi tố bị can, khám xét với ông Trần Bắc Hà (cựu chủ tịch Hội đồng quản trị BIDV), Trần Lục Lang (cựu phó tổng giám đốc), Kiều Đình Hòa (cựu giám đốc BIDV Hà Tĩnh), Lê Thị Vân Anh (cựu trưởng phòng khách hàng BIDV Hà Tĩnh).
Theo đó, ông Hà và 3 thuộc cấp bị khởi tố về tội Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, theo điều 206 Bộ luật Hình sự 2015.
Hiện Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đang khẩn trương điều tra, thu hồi tài sản để xử lý theo đúng quy định của pháp luật.
Ông Trần Bắc Hà và các thuộc cấp
Ông Trần Bắc Hà, cựu Chủ tịch HĐQT BIDV sinh năm 1956 tại Hà Nội. Trước khi nghỉ hưu tháng 9.2016, ông Hà có 35 năm gắn bó với ngân hàng này.
Ông Hà được xác định liên quan tới đại án Trầm Bê, nguyên Phó chủ tịch thường trực Hội đồng quản trị Ngân hàng Sacombank, với 2 tư cách: người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, là người làm chứng, và đại án Phạm Công Danh xảy ra tại Ngân hàng Xây dựng Việt Nam (VNCB).
Tuy nhiên, tại phiên xét xử vụ án này vào tháng 1.2018, khi được triệu tập đến toà với tư cách “người có nghĩa vụ liên quan”, ông Trần Bắc Hà đã vắng mặt với lý do “xin ra nước ngoài chữa bệnh”.
Vị cựu Chủ tịch BIDV này cũng đã chính thức bị khai trừ Đảng vào hồi tháng 6 vừa qua do làm ảnh hưởng xấu đến uy tín của tổ chức Đảng và Ngân hàng BIDV; gây bức xúc trong xã hội. Những vi phạm của ông Trần Bắc Hà được đánh giá là rất nghiêm trọng
Ông Phạm Công Danh, nguyên chủ tịch HĐQT VNCB
Có lẽ Phạm Công Danh là cái tên được nhắc đến nhiều nhất trong thời gian vừa qua, liên quan đến hàng loạt sai phạm trong ngân hàng cũng như có không ít liên đới tới “cựu lãnh đạo” vang bóng một thời của nhiều ngân hàng khác như Trần Bắc Hà, Trầm Bê…
Bị cáo Phạm Công Danh trong 1 lần xét xử
Phạm Công Danh sinh năm 1965, vốn là đại gia trong lĩnh vực bất động sản và vật liệu xây dựng trước khi "sa cơ lỡ vận" ở Ngân hàng Xây Dựng và kéo theo vòng xoáy của hàng loạt đại gia ngân hàng dính líu và rơi vào vòng lao lý như hiện nay. Trước khi vụ án xảy ra, ông Phạm Công Danh được cho là sở hữu khối tài sản khổng lồ lên đến hàng chục tỷ USD.
Theo cáo trạng, bị cáo Phạm Công Danh đã chỉ đạo nhân viên thực hiện hành vi sai phạm, trái quy định pháp luật, gây thiệt hại hơn 13.164 tỷ đồng cho VNCB bao gồm sử dụng 29 pháp nhân công ty vay vốn tại 3 ngân hàng hơn 6.100 tỷ đồng.
Sau 2 giai đoạn xét xử, Phạm Công Danh nhận mức án 30 năm tù tội cố ý làm trái quy đinh trong quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Ông Trầm Bê, nguyên Phó chủ tịch Sacombank
Liên quan đến những sai phạm của Phạm Công Danh, không thể không nhắc đến Trầm Bê, "ông trùm" trong ngành tài chính ngân hàng sinh năm 1959 tại Trà Vinh. Khi bị bắt Trầm bê đang giữ chức vụ Chủ tịch HĐ tín dụng, phó chủ tịch thường trực HĐQT Sacombank.
Mặc dù, lĩnh vực đầu tiên khi Trầm Bê bước chân vào thương trường là chế biến lâm sản rồi bất động sản, y tế…nhưng lĩnh vực đưa Trầm Bê nổi lên là tài chính ngân hàng và cũng chính lĩnh vực này đã khiến ông “ngã ngựa”.
Ông Trầm Bê được đưa vào phòng xử sau cùng. Ảnh: Thành Nguyễn.
Trong vụ án liên quan Phạm Công Danh, còn gọi là vụ Phạm Công Danh giai đoạn 2, ông Trầm Bê cùng với Phạm Công Danh, Phan Huy Khang bị cáo buộc là đã thống nhất để cho Sacombank cho Phạm Công Danh vay tối đa 1.800 tỷ đồng, tài sản đảm bảo là tiền gửi của VNCB.
Việc vay tiền được ông Danh thực hiện thông qua việc để tên các công ty đứng tên vay, nhưng khi đến hạn hợp đồng tín dụng các công ty không trả được, Sacombank đã tự động thu 1.835,8 tỷ đồng (cả gốc và lãi) từ tiền gửi của VNCB tại Sacombank để thu hồi nợ. Do các công ty không có tài sản đảm bảo nên VNCB không thu hồi được số tiền gửi đã dùng để trả nợ thay cho các công ty, gây thiệt hại cho ngân hàng này hơn 1.835 tỷ.
Hiện, Trầm Bê đang thụ án 4 năm tù về tội “cố ý làm trái quy định nhà nước về quản lý kinh tế gây hậy quả nghiêm trọng”.
Mặc dù đang ở tù song chiều ngày 29.11 vừa qua, cơ quan CSĐT đã khởi tố bị can Trầm Bê để điều tra hành vi vi pham quy định về cho vay trọng hoạt động của các tổ chức tín dụng, liên quan tới "siêu lừa" Dương Thanh Cường.
Ông Hà Văn Thắm, cựu Chủ tịch Oceanbank
Ông Hà Văn Thắm, đang là bị án chịu án chung thân do Tòa án cấp cao tại Hà Nội tuyên phạt hồi tháng 5.2018 cũng từng là người rất nổi tiếng trong giới ngân hàng, bất động sản, du lịch, khách sạn…
Trước khi bị bắt giam vào tháng 10 năm 2014, ông Thắm là 1 trong 10 người giàu nhất trên thị trường chứng khoán Việt Nam lúc bấy giờ với tổng tài sản công khai gần 1.600 tỷ. Giới tài chính khi ấy còn tin rằng ông Thắm sẽ được bình chọn là tỷ phú đôla thứ 2 của Việt Nam sau ông Phạm Nhật Vượng, ông chủ của Vingroup.
Năm 2014 ông Hà Văn Thắm bị bắt và ra tòa ngày 27 tháng 2 năm 2017 với các tội danh: Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng; Lợi dụng chức vụ quyền hạn khi thi hành công vụ; Cố ý làm trái quy định của Nhà nước xảy ra tại Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Dương (Oceanbank).
Hà Văn Thắm bị bắt
Theo cáo buộc, Hà Văn Thắm là người đề ra chủ trương, chỉ đạo thực hiện việc chi lãi ngoài ở Oceanbank gây thiệt hại hơn 1.500 tỷ đồng cho ngân hàng. Việc này gây rối loạn an ninh tiền tệ, khiến Oceanbank bị mất kiểm soát, nợ xấu chiếm tới gần một nửa dư nợ toàn hệ thống.
Cựu Chủ tịch Oceanbank còn bị kết luận giúp sức cho cựu TGĐ Oceanbank Nguyễn Xuân Sơn chiếm đoạt 49 tỷ đồng của PVN và 197 tỷ đồng của Oceanbank, công ty BSC...
Ông Nguyễn Đức Kiên, thành viên Hội đồng sáng lập ACB
Ngày 21.8.2012, thị trường tài chính trong nước rúng động trước thông tin ông Nguyễn Đức Kiên (bầu Kiên), thành viên Hội đồng sáng lập Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) bị cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an bắt tạm giam về hành vi "kinh doanh trái phép".
Sau một thời gian bị tạm giam, tòa đã tiến hành hai phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm đối với các tội danh của bầu Kiên. Ông Nguyễn Đức Kiên đã bị toà tuyên án 30 năm tù giam, trong đó 20 tháng tù về tội "Kinh doanh trái phép"; 6 năm 6 tháng tù về tội "Trốn thuế", áp dụng hình phạt bổ sung bồi thường thêm hơn 75 tỷ đồng.
Nụ cười của bầu kiện khi bước vào phòng xét xử.
Theo cáo bạch 2010 của Ngân hàng ACB, ông Nguyễn Đức Kiên không còn có tên trong Hội đồng quản trị. Tuy nhiên, ông được cho là “cổ đông chính” của nhiều ngân hàng lớn. Tại ACB hiện ông Nguyễn Đức Kiên sở hữu 31,57 triệu cổ phiếu, còn bà Đặng Ngọc Lan (vợ Bầu Kiên) sở hữu trên 38,5 triệu cổ phiếu. Tính giá chốt phiên giao dịch ngày 18.4, vợ chồng Bầu Kiên hiện có hơn 3.423 tỷ đồng.
Trong lĩnh vực thể thao, ông Nguyễn Đức Kiên là Phó chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần bóng đá chuyên nghiệp Việt Nam - VPF, Chủ tịch Câu lạc bộ bóng đá Hà Nội và thường được gọi là "bầu Kiên".
Tạ Bá Long, cựu chủ tịch GPBank
Trước khi bị NHNN mua 0 đồng vào năm 2015, ông Tạ Bá Long cựu chủ tịch Ngân hàng Dầu khí (GPBank) và người liên quan sở hữu đến 35% vốn của ngân hàng này.
Ông Tạ Bá Long khi còn đương nhiệm
Ông Long bị bắt giam trước đó, cuối năm 2017 bị tòa án đưa ra xét xử và tuyên phạt ông Long 5 năm tù về tội cố ý làm trái gây hậu quả nghiêm trọng, làm thiệt hại hơn 4.700 tỷ đồng xảy ra tại GPBank.
Trần Phương Bình, Phó Chủ tịch HĐQT DongABank
Theo kế hoạch, từ ngày 27.11 đến ngày 25.12.2018, Tòa án nhân dân TP HCM sẽ mở phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ án hình sự “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”, “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại ngân hàng thương mại cổ phần Đông Á (DongA Bank)
Có 26 bị cáo bị đưa ra xét xử, đứng đầu là ông Trần Phương Bình (59 tuổi, nguyên Tổng Giám đốc, Phó Chủ tịch HĐQT và chủ tịch Hội đồng tín dụng của DongABank)
Theo kết luận điều tra, ông Trần Phương Bình chỉ đạo các hoạt động ngân quỹ và đầu tư tại Ngân hàng Đông Á, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản gây thiệt hại tổng số tiền 3.405 tỷ đồng.
Bị cáo Trần Phương Bình (giữa) tại phiên xét xử
Cơ quan điều tra cho rằng các sai phạm của ông Bình là nguyên nhân dẫn đến việc ĐôngÁBank lỗ lũy kế đến 31.000 tỷ đồng và âm vốn chủ sở hữu hơn 25.000 tỷ đồng vào thời điểm cuối năm 2015.
Trước khi về làm Tổng giám đốc DongABank, ông Trần Phương Bình khai nhận làm giáo viên giảng dạy môn kinh tế xã hội chủ nghĩa tại trường Trung cấp Tài chính TPHCM từ năm 1983-1992.
Đến tháng 7.1992, bị cáo về Ngân hàng Đông Á làm việc. Trước khi về, bị cáo có thời gian tham gia viết đề án thành lập DongA Bank. Ngay khi DongABank hoạt động thì bị cáo về làm Phó Tổng giám đốc.
