Hiện nay đi khắp nơi đều thấy tờ rơi "muốn tiền là có ngay". Nghe có vẻ như rất ngon "xơi". Nhưng nếu ai mà dây vào tín dụng đen khó ḷng rút chân ra.
Chỉ cần một cú điện thoại là có ngay tiền tươi nhưng đến khi trả hết nợ không ít người tán gia bại sản.
Do cần tiền gấp để trang trải một khoản làm ăn bị thua lỗ, anh Tấn Đạt (quận Tân B́nh, TP.HCM) đă liên hệ với một số điện thoại cho vay tín dụng dán trên cột điện trước cổng cơ quan. Chỉ khoảng một tiếng sau, một nhân viên tự xưng tên Tùng hẹn gặp tại nhà riêng để “hỗ trợ tài chính cho khách hàng”.
Vay 75 triệu trả lăi đến 62 triệu
Cuộc trao đổi giữa anh Đạt và nhân viên Tùng, đại diện người cho vay, diễn ra chớp nhoáng chỉ trong khoảng năm phút với những câu hỏi rất đơn giản. Chẳng hạn hiện nay anh Đạt đang làm việc ǵ? Cơ quan ở đâu? Nhà đang ở là thuê hay chính chủ?...
Sau đó không cần biết thu nhập hằng tháng của hai vợ chồng anh Đạt là bao nhiêu, nhân viên tên Tùng vẫn vui vẻ cho anh Đạt vay 75 triệu đồng với lăi suất 5.500 đồng/triệu/ngày; cứ 10 ngày th́ tính lăi một lần.
Anh Đạt thấy được vay với thủ tục cực kỳ nhanh gọn và dễ dàng nên gật đầu đồng ư ngay. Nhưng chỉ sau năm tháng, vợ chồng anh tá hỏa khi phải trả tiền lăi lên đến gần 62 triệu đồng trên số nợ gốc chỉ 75 triệu đồng. Lư do là cứ 10 ngày phải trả hơn 4,1 triệu đồng tiền lăi và một tháng chỉ riêng tiền lăi đă lên hơn 12 triệu đồng, chiếm tới 75% tổng thu nhập của cả hai vợ chồng.
“Quá khiếp sợ với lăi suất khủng khiếp lên đến 204%/năm, vợ chồng tôi không thể tiếp tục gánh thêm lăi vay nóng khoản nợ này nữa nên đành phải cầu cứu sự giúp đỡ của cả gia đ́nh hai bên nội, ngoại” - anh Đạt buồn bă.
Cùng chung cảnh ngộ, bà Nguyễn Thị Thái (Thái B́nh) vô cùng đau khổ với gánh nợ lăi mẹ đẻ lăi con đang đè lên cuộc sống của gia đ́nh. Theo lời của bà Thái, cậu con trai út muốn mở quán cà phê ở Sài G̣n. Thấy lăi vay nóng ở Sài G̣n có nơi lên đến 5.000-6.000 đồng/triệu/ngày trong khi ở quê chỉ 2.000 đồng/triệu/ngày nên con trai nhờ mẹ đứng tên vay giúp 300 triệu đồng.
Hiện nay, các tờ quảng cáo cho vay được dán tràn lan khắp TP.HCM. Ảnh: HTD
Ba, bốn tháng đầu, con trai gửi tiền về đều đặn để mẹ trả nợ, sau đó liên tục bị chậm trễ khiến chủ nợ kêu réo suốt ngày. Hiện số nợ gốc và lăi đă lên đến gần 700 triệu đồng.
Bà Nguyễn Thị Thái ngậm ngùi: “Chính v́ chuyện nợ nần mà gia đ́nh tôi lục đục, căi nhau triền miên. Nhưng vẫn phải t́m cách giải quyết khoản nợ ngày càng nhiều, nếu không sẽ không sống yên thân với những người cho vay nặng lăi. Có lẽ tôi chỉ c̣n cách bán nhà mới đủ tiền trả nợ cho con…”.
Cay đắng, sạt nghiệp
Sau khi nếm trái đắng từ vụ vay với lăi suất cắt cổ, anh Tấn Đạt chua chát nói: Họ cho vay tiền rất dễ dàng, bất cứ ai có nhu cầu chỉ cần nhấc điện thoại gọi một cú là có tiền tươi ngay. Nhưng đâu có biết khi đă bập vào rồi th́ khổ đủ kiểu.
“Để giải quyết hậu quả ai cũng lao đao, khốn khổ. Vay càng nhiều khả năng bán xe, bán đất, bán nhà… để trả nợ càng lớn. Đừng mong thoát nợ, bởi nếu người vay trốn th́ chủ nợ sẽ không tha cho người thân của người vay” - anh Đạt nói.
Kể về tâm trạng của người bỗng dưng phải trả nợ thay, chị Thu Thủy (quận 2, TP.HCM) than thở: “Chị tôi vay nặng lăi, đến khi khoản vay lên đến 2 tỉ đồng th́ bị vỡ nợ, bỏ trốn. Thời gian đầu tôi cương quyết không chịu trả nợ thay th́ cả gia đ́nh không thể nào sống nổi v́ bị chủ nợ “khủng bố tinh thần” liên tục.
Họ dùng đủ mọi thủ đoạn như đổ chất thải vào nhà, đe dọa người thân, thậm chí c̣n cắt cử vài kẻ xăm trổ đầy ḿnh đến tận công ty tôi làm phiền. Có lần 2-3 giờ sáng gia đ́nh tôi phải lục đục ra khỏi nhà, đến nhà bà con tá túc v́ sợ chủ nợ đến gây rối. Sau cùng, tôi đành phải chấp nhận trả nợ thay”.
“Suốt ba năm nay, bao nhiêu tiền tôi làm ra chỉ đủ để trả khoản vay nặng lăi của chị tôi. Đến giờ vẫn c̣n thiếu nợ. Chỉ khi nào trả hết nợ vay nặng lăi gia đ́nh tôi mới có thể sống một cuộc đời b́nh thường được” - chị Thu Thủy thở dài.
Có nhiều kênh vay tiền
Theo t́m hiểu của chúng tôi, với sinh viên, công nhân, công chức vay ít khoảng vài chục triệu đồng thường là vay tín chấp. Lăi suất vay tín chấp thường tính theo ngày, quy ra lăi suất bèo nhất cũng từ 60%/năm. Thậm chí có khi lên đến 200%-300%/năm tùy giá trị khoản vay, mục đích vay và phương thức vay.
Đáng nói là dù lăi suất tín dụng đen cao cắt cổ như vậy nhưng không ít người lao vào, trong khi thực tế có rất nhiều kênh khác để vay tiền với lăi suất chỉ bằng 1/10 so với tín dụng đen.
Ví dụ, vay tín chấp tại Ngân hàng BIDV với lăi suất dao động 12%-15%/năm. Hay vay tại các công ty tài chính lăi suất cho vay trung b́nh 30%-40%/năm, dù cao hơn ngân hàng nhưng vẫn dễ chịu hơn rất nhiều so với lăi suất tín dụng đen. Việc tiếp cận các khoản vay này cũng không hề khó.
Ông Nguyễn Hoàng Minh, Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP.HCM, cho rằng ngoài ngân hàng th́ mảng cho vay tiêu dùng của các tổ chức tín dụng sẽ giúp thị trường tài chính tại Việt Nam phát triển tích cực và lành mạnh hơn. Vai tṛ của các công ty tài chính là cần thiết và cần phải có nhằm giúp các đối tượng khách hàng không vay ngân hàng vẫn có cơ hội tiếp cận các dịch vụ tài chính được pháp luật bảo vệ. Từ đó giúp giảm t́nh trạng cho vay nặng lăi hay tín dụng đen.
