Sau nhiều tuần được kiểm soát có hiệu quả, việc xuất hiện nhiều trường hợp mắc COVID-19 đã cho thấy khả năng lây nhiễm rất phức tạp của loại dịch bệnh nguy hiểm này đồng thời cũng là hồi chuông cảnh báo về nguy cơ lớn, trực tiếp đe dọa sức khỏe cộng đồng xã hội nếu người dân chủ quan, lơ là, thiếu ý thức trong thực hiện quy định về cách ly, phòng dịch.
Từ sự lơ là, thiếu ý thức...
Tính đến ngày 29/11/2020, sau gần 90 ngày cả nước không có ca nhiễm mới ở cộng đồng thì trường hợp mắc mới là nam tiếp viên hàng không (BN 1342) đã khiến dư luận cả nước lo lắng, bất an. Điều đáng nói nhất ở đây chính là sự chủ quan, thiếu ý thức của bệnh nhân này. Là tiếp viên hàng không, chắc chắn người này đã được quán triệt đầy đủ về quy trình cách ly, phòng chống dịch. Mặt khác, thường xuyên làm việc trên các chuyến bay quốc tế, người này cũng sẽ biết rõ về sự lây lan nghiêm trọng của dịch bệnh ở các nước trên thế giới. Song, BN 1342 lại có ý thức, hành động coi thường dịch bệnh, xem nhẹ sự an toàn của cộng đồng.
Cụ thể, quá trình cách ly cách ly tập trung, BN 1342 đã tiếp xúc và bị lây nhiễm từ BN 1325. Đây là trường hợp đầu tiên lây trong khu cách ly. Chưa dừng lại ở đó, khi thực hiện cách ly tại nhà, mặc dù đã có những quy định rõ ràng của cơ quan y tế, trong đó người cách ly tại nhà/nơi lưu trú cần phải cách ly ở phòng riêng, ngủ riêng, ăn uống riêng, đeo khẩu trang, chất thải y tế riêng... nhưng nam tiếp viên này đã không tuân thủ, tiếp xúc với mẹ, bạn trai, bạn gái, cho người khác đến ở cùng, để dịch lây lan, khó kiểm soát. Hơn nữa, đang trong thời gian cách ly, nhưng người này vẫn "rời nhà trên đường Bạch Đằng (quận Tân Bình) rồi đi ăn tại đường Lê Văn Sỹ (quận Phú Nhuận), đến học tại Đại học Công nghệ TP.HCM (HUTECH)...". Trường hợp BN 1347 đã lây từ BN 1342 do không tuân thủ các quy định về cách ly tại nhà.
Đặc biệt, cơ sở do Vietnam Airlines quản lý cũng đã không tuân thủ các quy định tại khu cách ly y tế phòng chống COVID-19 tại cơ sở cách ly tập trung. Theo hướng dẫn của Ban Chỉ đạo quốc gia phòng chống COVID-19, khi phát hiện 1 trường hợp dương tính thì đối tượng tiếp xúc phải được cách ly tập trung 14 ngày nhưng BN 1342 sau khi tiếp xúc với BN 1325 lại được cho về cách ly tại nhà. Cơ sở cách ly này không thực hiện đúng các quy định về quản lý kiểm tra, giám sát cơ sở cách ly y tế tập trung dành cho tổ bay và các tiếp viên.
Đến những hệ lụy khó lường...
Ngày 3/12, đại tá Nguyễn Sỹ Quang, Phó Giám đốc Công an TPHCM cho biết, Cơ quan An ninh điều tra - Công an TPHCM đã có quyết định khởi tố vụ án hình sự “Lây lan dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm cho người” xảy ra tại TPHCM, liên quan đến ca bệnh 1342 (là tiếp viên của hãng Hàng không Vietnam Airlines). Kết quả xác minh bước đầu cho thấy, cá nhân này đã có dấu hiệu vi phạm các quy định phòng dịch khi thực hiện cách ly tập trung, cũng như không tuân thủ quy định phòng dịch khi cách ly tại nhà khiến mình mắc COVID-19 và làm lây lan thêm cho người khác.
Được biết, sau khi xảy ra tình trạng lây nhiễm COVID-19 liên quan đến tiếp viên hàng không Vietnam Airlines, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh (HCDC) đã làm việc với đại diện của hãng Hàng không Vietnam Airlines về việc tạm đóng cửa 2 khu cách ly tập trung của đoàn bay (tại số 115 đường Hồng Hà và số 1 đường Hồng Hà, quận Tân Bình).
Trung tâm y tế quận Tân Bình tổ chức phun khử khuẩn tại 2 địa điểm cách ly của Vietnam Airlines. (Ảnh:HCDC).
Đến thời điểm này, đã có rất nhiều hệ lụy kéo theo từ việc lơ là, thiếu ý thức, không chấp hành các quy định về phòng chống dịch của các cá nhân, đơn vị như nêu ở trên. Đó là việc các cơ quan, ban ngành không chỉ của TP Hồ Chí Minh cùng nhiều địa phương trong cả nước phải vất vả trong việc rà soát, kiểm soát các F1, F2 của BN 1342 và các ca thứ phát lây nhiễm. Đặc biệt, trao đổi với báo chí, đồng chí Lê Hồng Sơn, Giám đốc Sở Giáo dục & Đào tạo TP Hồ Chí Minh cho biết, đến chiều 3/12 trên địa bàn thành phố đã có hơn 200 trường học các cấp cho học sinh nghỉ học (hơn 170.000 học sinh, sinh viên) liên quan các ca mắc COVID-19 vừa qua. Trong đó có 8.211 học sinh nghỉ học và 663 giáo viên nhân viên được nghỉ thuộc các khối mầm non và THPT. Nghỉ toàn trường có 8 trường và 195 trường nghỉ một số khối lớp. Đối với khối đại học, cao đẳng, đến nay đã cho 160.904 sinh viên nghỉ học (5.796 giảng viên, nhân viên các trường). Ngành Y tế đã phải huy động lực lượng tiến hành truy vết và lập danh sách 800 người tiếp xúc gần với các ca bệnh mắc mới.
Dư luận cho rằng, với cơ chế lây lan theo cấp lũy thừa của dịch bệnh COVID-19, nếu còn tái diễn những trường hợp thiếu ý thức, lơ là trong thực hiện quy định phòng, chống dịch thì thì nguy cơ dịch lây lan diện rộng sẽ là rất lớn. Việc thực hiện các quy định thiếu nghiêm túc sẽ rất có thể biến các cơ sở cách ly thành những “ổ dịch” với nguy cơ lây nhiễm lớn. Đồng thời, cần coi việc những cá nhân có nguy cơ mang mầm bệnh COVID-19 nhưng cố tình tiếp xúc với nhiều người khác là hành vi vô trách nhiệm đối với cộng đồng xã hội. Và khi tạo ra chùm lây nhiễm trong khu cách ly hoặc nghiêm trọng hơn là lây lan ra cộng đồng, thì cả ngành y tế và toàn xã hội sẽ lại phải vào cuộc, kéo theo đó là sự hao tổn lớn về nhân lực, vật lực, tài chính...
Từ đầu năm 2020 đến nay, cả nước đã tốn rất nhiều thời gian, tiền bạc, lực lượng để có thể khống chế được sự lây lan của dịch bệnh COVID-19. Trong khi toàn Đảng, toàn dân và toàn quân đang dồn sức kiểm soát dịch bệnh thì những hành động thiếu ý thức trách nhiệm nói trên đang đi ngược với cố gắng của cả xã hội, đe dọa sức khỏe của toàn dân.
Thực tế, tình hình dịch bệnh COVID-19 tại nhiều nước trên thế giới đang tiếp tục có những diễn biến vô cùng phức tạp. Đối với trong nước, dịch bệnh COVID-19 có thể tái bùng phát bất cứ lúc nào nếu tâm lý chủ quan, lơ là không bị loại bỏ. Do đó, cùng với việc tuyên truyền, nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân, dư luận xã hội cho rằng cần thực hiện nghiêm cơ chế kiểm soát việc chấp hành của mọi người về phòng chống dịch; kiểm tra, kiểm soát, tổ chức chặt chẽ quy trình cách ly cũng như quy trách nhiệm cụ thể đến từng cá nhân, tổ chức và xử lý nghiêm mọi vi phạm để công tác phòng, chống dịch bệnh COVID-19 thực sự có hiệu quả; góp phần bảo vệ sức khỏe, tính mạng của Nhân dân./.
