Formosa là một bài học mà bất cứ một vị lãnh đạo nào cũng phải ghi nhớ. Dự án thép CÀ NÁ cần phải đảm bảo đầy đủ an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường. Không vì lợi ích nhóm mà để người dân phải chịu khổ sở như người dân miền trung trong suốt thời gian dài.
Chất vấn trước QH, ĐB Lưu Bình Nhưỡng (Bến Tre) cho biết, Chủ tịch  Tôn Hoa Sen từng hứa với Thủ tướng nếu có sai phạm trong dự án thép Cà  Ná tại Ninh Thuận thì sẽ giao toàn bộ tài sản cho Thủ tướng. Ông đánh  giá cao lời hứa này.
“Tôi xin hỏi Bộ trưởng 1 câu, tôi không muốn  có hệ lụy xảy ra với nhân dân, đất nước nhưng nếu sau này có hệ lụy, Bộ  trưởng có dám cam kết lạc quan trước QH để xin hứa rằng sẽ từ chức trước  QH hay không?”, ĐB hỏi.
ĐB Phạm Thị Minh Hiền (Phú Yên) dẫn lại câu chuyện xương máu với 4  tỉnh miền Trung sau dự án Formosa khi đến nay trách nhiệm tổ chức, cá  nhân chưa được làm rõ một cách quyết liệt thì Bộ Công thương tiếp tục bổ  sung quy hoạch dự án thép Cà Ná.
“Điều bất thường dự án này không  nằm trong quy hoạch đã được phê duyệt trước đó, bất chấp sự phản đối  gay gắt của dư luận, bất chấp sự hoang mang, lo lắng của người dân, bất  chấp sự phản biện, cảnh báo mạnh mẽ của các chuyên gia kinh tế, môi  trường về nguy cơ môi trường biển không chỉ ở vùng biển Ninh Thuận mà  còn ảnh hưởng đến các vùng biển lân cận như Khánh Hoà, Phú Yên”, ĐB Minh  Hiền nêu.
ĐB đề nghị Bộ trưởng trả lời thật, thẳng với cử tri cả  nước, dù chỉ là bổ sung quy hoạch nhưng dự án đã đi ngược lại chủ trương  của Chính phủ là đánh đổi môi trường.
“Vậy có hay không xuất hiện  lợi ích nhóm trong việc bổ sung quy hoạch dự án. Thứ hai, có hay không  việc Bộ Công thương đã và đang chạy theo doanh nghiệp để làm dự án?”, ĐB  chất vấn.
ĐB tỉnh Phú Yên nhắc lại việc Bộ trưởng từng nói về bất chấp việc đánh đổi hay uỷ hoạt môi trường là một tội ác.
“Vậy  bất chấp những phản biện khoa học, tâm huyết của các chuyên gia, để các  cơ quan chức năng bổ sung quy hoạch dự án này có được xem là hành vi  dẫn đến tội ác hay không”, ĐB Minh Hiền đặt câu hỏi.
Không có lợi ích nhóm, không đánh đổi môi trường
Trả lời trước QH, Bộ trưởng Công thương Trần Tuấn Anh  cho biết, hiện mỗi năm nhập khẩu hơn 3 tỉ đô la sắt thép phục vụ nhu  cầu xây dựng, phát triển đất nước. Dự kiến đến 2020, con số này có thể  lên tới 15 tỉ đô la.
Ở trong nước, sắt thép mới chủ yếu đáp ứng  được sắt thép xây dựng, chuyên ngành, còn thép thô để cán thép, phục vụ  sản phẩm đầu ra hầu như chưa có. Các doanh nghiệp có một số dự án nhưng  quy mô còn nhỏ. 
Bộ trưởng cho rằng chủ trương, quan điểm của  Chính phủ là phát triển bền vững trong tất cả các lĩnh vực, đặc biệt  trong lĩnh vực công nghiệp.
“Liên quan dự án thép Cà Ná. tôi có  thể khẳng định công khai trên diễn đàn QH, chúng ta không đánh đổi môi  trường lấy các dự án công nghiệp bằng mọi giá”, ông khẳng định.
Ông  cũng nhấn mạnh ở đây không có lợi ích nhóm. "Tại sao lại là lợi ích  nhóm, khi chúng ta đang hướng tới phát triển một cách hài hoà và bền  vững các ngành kinh tế, khai thác một cách hợp lý và bền vững các nguồn  tài nguyên quốc gia".
“Chúng ta đang hướng phát triển những tập  đoàn quốc gia để có điều kiện khai thác và phát triển tốt nếu như đáp  ứng được những yêu cầu về phát triển, về bảo vệ môi trường, tại sao lại  hạn chế điều đó”, ông Tuấn Anh nêu.
Bộ trưởng Công Thương cho  biết, quy hoạch ngành thép đã có từ 2011, dự án thép Cà Ná đã được phê  duyệt từ 2011 với đủ các quy trình, thủ tục trong đó có phê duyệt của  Thủ tướng và báo cáo môi trường.
Tuy nhiên thời điểm đó, do năng lực tài chính của chủ đầu tư nên dự án đã được đưa khỏi quy hoạch. 
“Đến  cuối năm 2015, dự án này tiếp tục được nghiên cứu và tập đoàn Tôn Hoa  Sen đã làm việc với Ninh Thuận đề xuất đưa vào quy hoạch với những cam  kết bảo vệ môi trường, công nghệ”, ông Tuấn Anh thông tin.
Bộ Công thương sau đó đã khảo sát, làm việc với tỉnh Ninh Thuận đánh giá lại hiện trạng và năng lực nhà đầu tư.
“Có  nhiều ý kiến nói chúng ta có đánh đổi muối Cà Ná lấy thép Cà Ná hay  không. Tôi khẳng định đây không phải là chuyện đánh đổi. Đây là quan  điểm phát triển bền vững, hài hoà của nền kinh tế trong khai thác các  lợi thế của đất nước”, Bộ trưởng nhấn mạnh.
Theo Bộ trưởng, dự án thép Cà Ná đã được xem xét một cách cẩn trọng, đầy đủ các quy trình. 
“Công  tác liên quan điều chỉnh quy hoạch, quản lý quy hoạch và thực hiện quy  hoạch được thực hiện nghiêm túc, đầy đủ theo đúng quy pháp luật”.
Trong  quy hoạch sắp tới, ngoài Cà Ná còn có dự án thép Dung Quất do Hoà Phát  làm chủ đầu tư, sẽ luôn giữ nguyên tắc bảo vệ môi trường dựa trên kinh  nghiệm rút ra từ dự án Formosa.
Vì hết thời gian theo quy định,  nên câu hỏi của ĐB Lưu Bình Nhưỡng chưa được Bộ trưởng Công thương trả  lời. Chủ tịch Quốc hội giao Bộ trưởng sẽ trả lời bằng văn bản.