Điều đặc biệt đằng sau chuyến công du của Chủ tịch Trung Quốc

Trong chuyến thăm chính thức các nước Mỹ Latinh vừa rồi của mình, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình không tới Cuba, Venezuela hay bất cứ đồng minh chính trị nào khác của Trung Quốc ở khu vực này.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (Trái) bắt tay Tổng thống Mexico Enrique Pena Nieto (Phải) sau khi ký Tuyên bố chung ngày 4/6.

Thay vào đó, trong chuyến thăm Mỹ Latinh kéo dài 8 ngày, Chủ tịch Tập Cận Bình đã chọn Trinidad và Tobago, Costa Rica và Mexico, những nước vồn được coi là đồng minh thân cận nhất của Mỹ tại khu vực này. Từ đây, ông mới bắt đầu chuyến bay tới California để gặp Tổng thống Mỹ Barack Obama.
Nhiều nhà phân tích chính trị Mỹ nhận định chuyến thăm của lãnh đạo Trung Quốc - thực tế Tập Cận Bình là Chủ tịch Trung Quốc đầu tiên không thăm Cuba khi tới khu vực này - là một phần trong chính sách tăng cường quan hệ với khu vực Mỹ Latinh và Caribe, và có thể cũng đánh tín hiệu rằng lãnh đạo mới của Trung Quốc sẽ tập trung phát triển kinh tế hơn là chính trị.
Tuy nhiên, một số chuyên gia lại cho rằng vấn đề không chỉ như vậy, mà hơn thế, chuyến thăm này còn là một thông điệp "ăn miếng, trả miếng" của Chủ tịch Trung Quốc đối với chuyến thăm Myanmar trước đó của Tổng Thống Mỹ. Đây là cách mà lãnh đạo Trung Quốc nói với Washington: "Bạn tới sân sau nhà tôi, tôi cũng làm thế với sân sau nhà bạn".
Có lẽ không phải sự trùng hợp ngẫu nghiên mà ông Tập Cận Bình đến thăm Costa Rica và Mexico, hai quốc gia mà một tháng trước đó Tổng thống Obama cũng đã đến thăm, và Trinidad và Tobago, quốc gia vùng Caribe duy nhất mà Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden tới thăm chỉ 2 ngày trước đó.
Và cũng không phải ngẫu nhiên mà chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình lại diễn ra không lâu sau chuyến thăm Myamar vào tháng 11/2012 của Tổng thống Obama.
Những chuyến thăm này, trong khuôn khổ chuyển hướng chính sách ngoại giao vào khu vực Châu Á của Mỹ, nhằm thực thi quyền hàng hải tại khu vực Biển Đông đang có tranh chấp, đã chọc tức giới quân sự Trung Quốc. Tổng thống Obama, năm 2011 đã thông báo rằng Mỹ sẽ tăng cường sự hiện diện của mình tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương như là một phần của chính sách ngoại giao "tái cân bằng".
Quyết định tới thăm các đồng minh của Mỹ tại Mỹ Latinh của Chủ tịch Tập Cận Bình có thể là cách để ông xoa dịu giới quân sự Trung Quốc, ám chỉ rằng Trung Quốc cũng có thể "diễu võ" ngay trước thềm nhà của Mỹ.
Theo hướng này, dường như Chủ tịch Tập Cận Bình muốn gửi một thông điệp tới cả Mỹ và giới quân sự Trung Quốc rằng, ông là một nhà chính trị tầm cỡ quốc tế. Và ông không ngại "so tài" với Tổng thống Obama ngay tại sân nhà của Mỹ.
TM