"Đáng lẽ họ phải nghiên cứu kỹ lưỡng khi đưa ra một văn bản th́ họ lạingồi vui vui nghĩ ra một văn bản nào đó, nó làm rối loạn xă hội".!
Trao đổi với
Kiến Thức, nguyên Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Đ́nh Lộc chia sẻ "Những quy định không phù hợp với thực tế nếu không muốn nói là "tráikhoáy" thể hiện trách nhiệm và tầm nh́n của người làm luật. Một phầnkhác, có lẽ v́ lâu lâu chưa có cái ǵ mới, họ đưa ra thế cho có. V́ nóchẳng làm chết ai, nên cũng chẳng ai bị xử phạt".
Chính sách "chệch choạc" là... b́nh thường
Quy định xử phạt hành chính hành vi sử dụng điện thoại ở cây xăng, Nghị định xử phạt những cá nhân hút thuốc lá, thuốc lào nơi công cộng, giao cho xă, huyện phải bắt giữ chó mèo chạy rông... và mới đây nhất là nghị định về sản xuất kinh doanh rượu, đi xe chính chủ, quy định việc tổ chức tang lễ của công chức, viên chức khiến dư luận thấy khó hiểu. Ông có đánh giá ǵ về những quy định này?
(Cười). Có thể hiểu rất nhiều cách. Xă hội ḿnh dù sao ḿnh c̣n lạc hậu nên cần phải đổi mới. Bởi thế những "chệch choạc" trong cách làm chính sách là điều b́nh thường. Đây có thể là sự thử nghiệm của người làm văn bản, chính sách. Phải như thế th́ mới t́m ra chính sách đúng chẳng hạn. Đưa ra quy định "trái khoáy" rơ ràng là đáng trách, nhưng cũng nên châm trước cho họ. Đừng nh́n nhận theo cách khắt khe quá.
Châm trước là phải xét đến các yếu tố nào thưa ông?
Hiểu theo cách điều đó là có thể xảy ra chứ không nên trách cứ ǵ nhiều.
Nhưng làm chính sách mà không nh́n thấy thực tế mà đưa ra những quy định giống như "thả gà ra đuổi" là đáng trách chứ?
Họ làm sao mà nh́n thấy hết tất cả thực tế như thế nào được. Trước khi đưa ra th́ phải hỏi ư kiến, phải thông qua nhiều cơ quan, tổ chức. Nhưng nhiều khi quy tŕnh này làm không được chặt chẽ lắm nên mới có những bất cập. Mọi người đều có quyền phạm sai lầm nhưng cũng đều có quyền sửa chữa. Quan trọng là thái độ của người phạm sai lầm như thế nào.
Nhưng rơ ràng với một quy định chi phối hàng triệu người th́ quyền được sai lầm sẽ phải hạn chế?
Nếu họ nói chúng tôi làm thử th́ nó sẽ khác. Họ không nói như vậy chắc là v́ họ tránh và không dám thừa nhận thực trạng là quy định không phù hợp. Nếu bàn trước khi đưa ra th́ vấn đề đă khác rồi. Nhưng "ngồi trên trời" làm chính sách th́ khó lắm.
Người đưa ra văn bản đó nghĩ ǵ, trách nhiệm công dân của họ ở đâu?
Cái đó th́ chính người làm ra văn bản phải tự nh́n nhận thôi. Nếu có chế tài xử phạt chặt chẽ th́ họ sẽ phải nh́n nhận trách nhiệm của ḿnh.
Ông Nguyễn Đ́nh Lộc, nguyên Bộ trưởng Bộ Tư pháp nói về những quy định "trái khoáy" bị dư luận phản ứng.
Nhiều quy định ra đời nhưng không được ủng hộ đă quay trở lại ngăn kéo xếp xó. Nhưng đến giờ không ai quy trách nhiệm cho người đưa ra quy định đó?
Đúng thế. Nhiều quy định đưa ra rồi, nói ra rồi, nhưng bị bỏ lửng rồi người ta cũng quên luôn.
Vậy đưa ra làm ǵ, nói làm ǵ, phải chăng chỉ để cho vui?
Họ đưa ra là họ đă quan trọng hóa vấn đề nhỏ. Khi người dân không hưởng ứng th́ họ lại lặng lẽ rút lui. Mà dân cũng không "rỗi việc" để hơi một tí là phản ứng. Họ chỉ thấy bất b́nh khi quy định không gắn với thực tế, làm cho cuộc sống của họ trở nên khó khăn hơn, phức tạp hơn thôi.
Sao họ lại không đàng hoàng tuyên bố là quy định này không phù hợp với thực tế nên rút lại?
Cười. Họ nói thế th́ khác nào tự bôi gio trát trấu vào mặt. Hơn nữa, đây cũng là những việc được cho là nhỏ. Nó chẳng làm chết ai cả. Thế là người ta cứ ỉm đi thôi. Ai kiện? Kiện ai đây? Thậm chí những chuyện lớn người ta c̣n làm như thế cơ mà. Vinashin, Vinalines kia ḱa, sai phạm kinh khủng như thế. Nhưng cuối cùng kết luận như thế nào, những ai phải chịu trách nhiệm... th́ cũng làm ǵ có kết luận cuối cùng đâu.
Nói thế th́ thất vọng quá!
Đúng là nó làm cho niềm tin của người dân bị giảm đi. Đáng lẽ họ phải nghiên cứu kỹ lưỡng khi đưa ra một văn bản th́ họ lại ngồi vui vui nghĩ ra một văn bản nào đó, nó làm rối loạn xă hội.
Thời ông c̣n làm bộ trưởng th́ có nhiều văn bản như vậy không ạ?
Không, hiếm lắm. Lúc đó vừa đổi mới, mọi văn bản chính sách cũng đang trên con đường hoàn thiện thôi. Có lẽ v́ thế mà không có người nhàn rỗi ngồi vui vui một tí th́ cho ra văn bản.
Dân bất an th́ tai họa lắm!
Ở góc độ một người làm luật th́ có giải pháp nào cho thực trạng này không thưa ông?
Vấn đề đưa ra rồi th́ giải quyết hậu quả thế nào. Bất cứ quy định nào đưa ra cũng phải phù hợp với thực tế th́ mới có sức sống. Văn bản phải ban hành theo đúng tŕnh tự, thủ tục như phải lấy ư kiến các bộ ngành có liên quan và đặc biệt là lấy ư kiến của đối tượng chịu sự tác động, rồi được Bộ Tư pháp thẩm định trước khi tŕnh xem xét, kư ban hành. Có lẽ những văn bản này không tuân thủ đúng quy tŕnh như trên hoặc là khi ban hành th́ thiếu cân nhắc, thiếu thận trọng.
Theo ông th́ nguyên nhân nào dẫn đến những văn bản bị phản ứng như vậy? Phải chăng tŕnh độ của người làm ra văn bản đó có vấn đề?
Nó có nhiều nguyên nhân, có thể do tŕnh độ năng lực, sự quan liêu của người thẩm định. Quan trọng nhất là khâu lấy ư kiến đối tượng chịu tác động của quy định đă làm không tốt. Để thay đổi th́ chỉ cần làm tốt khâu này. Việc lấy ư kiến người dân phải tiến hành rộng răi, có hiệu quả sau đó mới tính đến có áp dụng hay không.
Có ư kiến cho rằng quy định ban hành chỉ để cho vui. Ông nghĩ sao?
Chắc là họ thấy cuộc sống bằng phẳng, lặng lẽ quá, muốn đưa cái ǵ đó giật gân nên chọn việc ban hành ra những văn bản gây tranh căi.
Nhưng làm luật mà cũng thế th́ chết!
Có những thứ lúc đầu th́ người ta hô hào rất rầm rộ, nhưng rồi khi đưa ra mà bị phản ứng là họ lặng lẽ cho qua thôi. Nó làm cho cuộc sống trở nên bất an, mất ḷng tin của người dân th́ tai họa lắm. Làm xă hội nặng nề, phản cảm. Lần sau họ sẽ phản ứng ngay từ đầu, kể là văn bản đúng th́ họ cũng không quan tâm nữa.
Rơ ràng quy tŕnh ban hành văn bản khá phức tạp, Bộ Tư pháp là cơ quan thẩm định trước khi ban hành văn bản. Phải chăng chính Bộ cũng phải chịu trách nhiệm về những văn bản này?
Tôi nghĩ Bộ Tư pháp họ cũng có quá nhiều việc, nhiều văn bản phải làm nên nhiều khi họ không sâu sát được. Tuy nhiên, trách nhiệm một phần cũng là của Bộ.
Từ trước đến nay đă có cá nhân, đơn vị nào bị xử lư v́ đưa ra văn bản sai, không phù hợp với thực tế chưa thưa ông?
Làm ǵ có ai. Cơ sở nào mà xử lư họ, ai xử lư? Đúng th́ áp dụng, sai th́ cất đi, có chết ai đâu.
Xin cảm ơn ông!
Mới đây có quy định việc tổ chức tang lễ của công chức, viên chức. Điều gây phản ứng nhất là quy định không được dùng quan tài có ô kính. Nhu cầu được nh́n mặt người chết lần cuối cùng như một sự vĩnh biệt, là nhu cầu tự nhiên của con người. Điều đó rất thiêng liêng. Đành rằng là không phô trương lăng phí trong các việc hiếu hỉ, nhưng quy định như vậy là rất bất cập, người ta phản ứng là đúng thôi. Đáng lẽ anh chỉ nên vận động th́ họ sẽ chủ động thực hiện thôi.
theo KT
Nhàn rỗi, ngồi vui vui một tí th́ cho ra quy định
