Dư luận đang xôn xao trước vụ ṛ rỉ nhiều thông tin mật về Ṭa thánh Vatican, bao gồm cả âm mưu ám sát giáo hoàng.
Ngày 18.2, Ṭa thánh Vatican tổ chức lễ sắc phong cho 22 hồng y mới.  Thông thường, với sự kiện lớn như thế này, không khí tại Vatican sẽ rất  phấn khởi nhưng lần này th́ không được như thế. Vào thời điểm hiện tại,  giới chức Vatican đang đau đầu xử lư và điều tra vụ ṛ rỉ thông tin gây  chấn động từ mấy ngày qua.
Phát ngôn viên của Vatican Federico Lombardi đă chính thức thừa nhận  việc ṛ rỉ thông tin là chuyện có thật. AFP dẫn lời ông Lombardi nói:  “Chính quyền của Tổng thống Mỹ Barack Obama chấn động v́ WikiLeaks c̣n  chúng tôi th́ gặp phải vụ này. 
Thật đáng buồn khi nhiều tài liệu được truyền ra bên ngoài với ư đồ  xấu”. Trên tờ Corriere della Sera, người đứng đầu Hội đồng giáo hoàng cổ  vũ hợp nhất Ki tô hữu là Hồng y Walter Kasper cũng chỉ trích mạnh mẽ:  “Những kẻ tuồn thông tin ra muốn gây bất ổn và tổn hại h́nh ảnh của giáo  hội”.
Đáng chú ư là Vatican không trực tiếp xác nhận hay bác bỏ về các nội  dung ṛ rỉ mà chỉ kêu gọi dư luận tỉnh táo. Hăng tin ANSA dẫn lời Giáo  hoàng Benedict XVI phát biểu: “Giáo hội đang là tâm điểm của rất nhiều  cuộc bàn luận hiện nay nhưng đức tin sẽ được giữ vững”.
|  Giáo hoàng Benedict XVI (phải) trong buổi lễ sắc phong hồng y ngày 18.2 - Ảnh: AFP
 | 
 
 Từ hối lộ, rửa tiền… 
Trong tuần trước, nhiều tờ báo của Ư liên tục đăng tải tài liệu ṛ rỉ  cáo buộc sự quản lư yếu kém khiến xảy ra nhiều vụ tham nhũng, trốn thuế  và rửa tiền. Giới truyền thông công bố một bức thư được cho là do Tổng  giám mục Carlo Maria Vigano gửi Giáo hoàng Benedict XVI vào năm 2011.  Trong đó, ông Vigano cầu xin giáo hoàng tha thứ việc ông dính líu tới  một số vụ tham nhũng liên quan tới những hợp đồng tại Vatican. Đến tháng  10.2011, vị này được chuyển làm Đại sứ Vatican tại Mỹ. AP dẫn lời một  số chuyên gia cho rằng đây là “h́nh phạt dành cho ông Vigano”. 
Vào năm 1982 đă xảy ra vụ người đứng đầu Ngân hàng Banco Ambrosiano là  Roberto Calvi, từng cố vấn đầu tư cho Vatican, chết trong t́nh trạng  treo cổ tại thủ đô London của Anh. Trước đó, Ngân hàng Banco Ambrosiano  sụp đổ v́ các khoản cho vay trị giá 1,3 tỉ USD “bỗng dưng biến mất”.  Theo kết quả điều tra, bên vay là những công ty “ma” ở Mỹ Latin c̣n  Vatican lại là nơi cung cấp thư bảo lănh tín dụng cho những khoản vay  nói trên. V́ thế, ṭa thánh phải trả 250 triệu USD cho các chủ nợ của  Ngân hàng Banco Ambrosiano, theo AP. Về cái chết của ông Calvi, một số  bằng chứng cho thấy đây là một vụ giết người và 5 phần tử mafia đă bị  khởi tố. Tuy nhiên, 5 nghi can được tha bổng và đến nay, vụ án vẫn c̣n  nhiều câu hỏi chưa được trả lời.
| 
 | 
 | Thành  quốc Vatican là một lănh thổ có chủ quyền được thành lập theo Hiệp ước  Laterano vào năm 1929 và là quốc gia độc lập nhỏ nhất thế giới với diện  tích khoảng 0,5 km2, dân số gần 1.000 người, nằm lọt trong thủ đô Rome  của Ư. Được xem là trung tâm của Giáo hội Công giáo La Mă, Vatican nằm  dưới sự điều hành của một cơ quan trung ương gọi là Giáo triều La Mă với  sự ủy quyền của giáo hoàng. Tất cả quan chức cao cấp của nhà nước đều  là giáo chức của Giáo hội Công giáo La Mă. Giáo triều gồm Phủ Quốc vụ  khanh, 9 Thánh bộ, 3 ṭa án, 11 hội đồng và 3 văn pḥng hoạt động tương  tự cơ chế lập pháp, tư pháp, hành pháp. Vatican sử dụng đồng euro với hệ  thống tài chính riêng nhưng công tác quốc pḥng do Ư đảm nhiệm. | 
 | 
 | 
 
 Với những ǵ từng xảy ra trong quá khứ, các thông tin ṛ rỉ mới nhất về  hoạt động tài chính bất minh ở Vatican càng khiến dư luận nghi ngại. Dự  kiến vào tháng 6, một ủy ban của châu Âu sẽ đánh giá xem Vatican có tuân  thủ các quy định quốc tế về tài chính hay không. Đáp lại, AFP dẫn lời  phát ngôn viên Lombardi khẳng định: “Giáo hoàng đă hạ quyết tâm cải  thiện quản lư tài chính của Vatican và đảm bảo những ngân hàng ở đây  hoạt động đúng thông lệ quốc tế”
.
… đến âm mưu ám sát
Hồi tuần trước, nhiều người chấn động khi tờ Telegraph loan tin rằng hồi  tháng 11.2011, Hồng y Paolo Romeo, Tổng giám mục giáo phận Palermo của  Ư, từng cảnh báo một “nhóm chiến binh bí mật” đă lên kế hoạch sát hại  giáo hoàng trong năm 2012. Tờ này dẫn một nguồn tin giấu tên từ Vatican  nói khi đó, Hồng y Romeo tuyên bố nếu không có biện pháp ngăn chặn và  bảo vệ nghiêm mật, giáo hoàng sẽ gặp nguy hiểm trong ṿng 12 tháng tới.  Tuy nhiên, các nguồn tin không tiết lộ nghi can là ai và tại sao Hồng y  Romeo lại nắm được thông tin này. Tuy nhiên, hồi tuần rồi, khi được các  phóng viên đặt câu hỏi về vụ việc, Hồng y Romeo đă phủ nhận ông từng  phát biểu như trên và nói đây là chuyện không có cơ sở.
Bên cạnh đó, cũng đang rộ lên tin đồn Giáo hoàng Benedict XVI có thể sẽ  thoái vị nếu cảm thấy không thể tiếp tục đảm đương trọng trách. Các  nguồn tin ṛ rỉ c̣n khẳng định kịch bản kế vị đă được chuẩn bị sẵn. Hồng  y Angelo Scola, Tổng giám mục giáo phận Milan, sẽ kế nhiệm nếu giáo  hoàng thoái vị hoặc gặp bất trắc ǵ.
Trả lời về những thông tin này, phát ngôn viên Lombardi nói: “Tôi không có ǵ để nói v́ nó không phải chuyện nghiêm túc”.
Tranh giành nội bộ?
AFP dẫn lời giới quan sát nhận định vụ ṛ rỉ có thể xuất phát từ cuộc  đấu tranh quyền lực đang diễn ra bên trong những bức tường cổ kính của  Vatican. Một số chuyên gia c̣n chỉ đích danh đối tượng “bị đánh” là Hồng  y Quốc vụ khanh Tarcisio Bertone, người Ư. Giữ một trong những cương vị  điều hành cao nhất của Vatican, ông Bertone có vai tṛ như một thủ  tướng và được cho là có ảnh hưởng ngày càng lớn. Có ư kiến cho rằng do  tác động của ông Bertone mà có tới 7 vị người Ư được sắc phong hồng y  trong ngày 18.2. Hiện nay, trong số 125 hồng y đủ điều kiện tham dự mật  nghị bầu giáo hoàng mới sau khi Giáo hoàng Benedict XVI qua đời th́ có  tới 30 vị người Ư, theo AFP.
Do đó, vụ ṛ rỉ lần này có thể nhằm hạ uy tín Hồng y Bertone và “phe Ư”  khi phơi bày những lùm xùm trong giai đoạn ông điều hành Vatican. Đă  xuất hiện nhiều chỉ trích nhằm vào cách quản lư của vị này sau khi xuất  hiện các thông tin mật.  
Bên cạnh đó, lùm xùm xảy ra trong bối cảnh Vatican đang đau đầu giải  quyết các cáo buộc giáo sĩ lạm dụng t́nh dục trẻ em bùng phát từ năm  2010 với hàng ngàn nạn nhân tại nhiều nước. AFP dẫn lời Hồng y Walter  Kasper chỉ trích rằng dù với động cơ ǵ th́ những người tuồn thông tin  mật đă làm ảnh hưởng đến nỗ lực của giáo hoàng nhằm khôi phục lại kỷ  cương và h́nh ảnh cho giáo hội. “Có thể họ muốn tấn công Hồng y Quốc vụ  khanh và một số vị khác. Nhưng hành vi này đă làm tổn hại nỗ lực củng cố  sự minh bạch trong ṭa thánh. Bản thân giáo hoàng rất khổ tâm v́ vụ ṛ  rỉ. Ngài không bao giờ dính líu tới những cuộc đấu đá như thế này”, ông  nói.
Chuyên gia Sandro Magister nhận định với AFP rằng vụ việc cho thấy giáo  hoàng “đang cô đơn v́ những giáo chức cấp cao không thể hiểu hết suy  nghĩ và tư tưởng của ngài”. Trong khi đó, Tổng biên tập Giovanni Maria  Vian của tờ Osservatore Romano, được xem là cơ quan ngôn luận của giáo  hoàng, viết trong bài xă luận mới đây: “Giáo hoàng là một người chăn  chiên kiên định không bao giờ lùi bước trước bọn sói. Ngài sẽ loại bỏ  những hành vi sai trái”.
Hoàng Đ́nh
Thanhnien