Nguy cơ châu Âu và Mỹ đối mặt mùa đông dài bất tận
Nghiên cứu cảnh báo về tương lai của AMOC
Một nhóm nghiên cứu châu Âu nhận định Chu tŕnh đối lưu Đại Tây Dương (Atlantic Meridional Overturning Circulation — AMOC), ḍng hải lưu khổng lồ mang nước ấm từ vùng nhiệt đới lên Bắc Đại Tây Dương, đang có nguy cơ tắt hoàn toàn trong vài thập niên tới nếu khí thải nhà kính tiếp tục ở mức cao.
Ḍng hải lưu Vịnh đóng vai tṛ then chốt, vận chuyển nước ấm dọc bờ Đông Hoa Kỳ lên phía bắc. AMOC giúp giữ cho các vùng như tây bắc châu Âu và đông bắc Mỹ ôn ḥa hơn vào mùa đông và ảnh hưởng tới mô h́nh thời tiết toàn cầu, gồm lượng mưa ở vùng nhiệt đới.
Các nhà nghiên cứu từ Hà Lan, Đức và Vương quốc Anh đă sử dụng các mô h́nh máy tính thuộc Dự án So sánh Mô h́nh Kết hợp (CMIP6) — những mô h́nh được Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (IPCC) dùng để dự báo khí hậu — để đưa ra các dự báo.
Nhóm nghiên cứu mở rộng mô phỏng vượt quá năm 2100, tới các mốc 2300 và 2500, nhằm theo dơi số phận dài hạn của AMOC dưới các mức tăng nhiệt khác nhau.
Trong tất cả 9 mô h́nh của họ mô phỏng kịch bản phát thải khí nhà kính cao trên toàn cầu, AMOC tắt hoàn toàn vào năm 2100.
Những bộ phim như The Day After Tomorrow đă h́nh dung ra một kịch bản tương tự, trong đó biến đổi khí hậu gây ra một mùa đông khắc nghiệt ở New York.
Hệ quả đối với Bắc Mỹ và châu Âu
Việc AMOC suy yếu hoặc tắt có thể khiến mùa đông ở vùng Đông Bắc Hoa Kỳ và Bắc Âu lạnh hơn, trong khi mùa hè có thể khô hơn ở một số khu vực.
Ở Mỹ, ḍng hải lưu mang nước ấm tới New England, New York và dọc bờ Đại Tây Dương; một sự tắt nghẽn có thể giảm lượng nhiệt tới khu vực này, khiến các thành phố như Boston hay New York City đối mặt thời tiết khắc nghiệt hơn, chi phí sưởi ấm tăng và gây áp lực lên hệ thống năng lượng.
Sự thay đổi cũng có thể làm lệch hướng hoặc thay đổi cường độ băo, ảnh hưởng nguy cơ băo cho Florida, bang Carolinas hay vùng Vịnh.
Mực nước biển được dự báo có thể dâng nhanh hơn từ Bắc Carolina đến Maine, do thông thường AMOC đẩy nước ra xa bờ; khi nó suy yếu, nước có xu hướng tích tụ, làm trầm trọng thêm nguy cơ ngập cho các vùng duyên hải như Florida, Virginia và Massachusetts.
Ngành đánh bắt cá cũng có thể bị gián đoạn, ảnh hưởng tới doanh nghiệp tại Mỹ.
Ḍng hơi nước Vịnh Mexico: Ḍng nước ấm và chảy nhanh này bắt đầu từ Vịnh Mexico, chảy qua eo biển Florida và hướng về Bắc Carolina, sau đó chuyển hướng về phía đông khi di chuyển về phía tây bắc châu Âu.
Cơ chế sụp đổ và cảnh báo của các tác giả
Nghiên cứu, được công bố trên tạp chí Environmental Research Letters, chỉ ra rằng quá tŕnh sụp đổ khởi đầu từ việc nước mặt lạnh, nặng và mặn không c̣n ch́m xuống và ḥa trộn với nước sâu như trước, hiện tượng này có thể bắt đầu khoảng năm 2050 ở các vùng biển Bắc.
Quá tŕnh đó làm AMOC yếu đi, rồi tắt hoàn toàn trong ṿng 50–100 năm tiếp theo. Một sự tắt hoàn toàn sẽ giảm lượng nhiệt vận chuyển về phía bắc khoảng 20–40%.
Ông Stefan Rahmstorf từ Đại học Potsdam cho biết: “Trong các mô phỏng, điểm tới hạn ở các vùng biển Bắc Đại Tây Dương thường xảy ra trong vài thập niên tới, điều này rất đáng lo ngại.”
Ông Sybren Drijfhout từ Viện Khí tượng Hoàng gia Hà Lan bổ sung: “Quá tŕnh đối lưu sâu ở Bắc Đại Tây Dương giảm mạnh vào năm 2100 và hoàn toàn tắt sau đó trong tất cả các kịch bản phát thải cao, và ngay cả trong một số kịch bản trung b́nh và thấp.”
Trong khi đó, tác giả chính của nghiên cứu Drijfhout cảnh báo trong một tuyên bố: “Điều đó cho thấy rủi ro bị tắt nghiêm trọng hơn nhiều người nhận thức.”
Việc AMOC bị tắt có thể dẫn đến mùa đông khắc nghiệt, với lượng nhiệt hàng năm giảm xuống. Các thành phố như Boston hay New York có thể phải chịu thời tiết khắc nghiệt hơn, chi phí sưởi ấm tăng cao và gây áp lực lên hệ thống năng lượng.
Dữ liệu hiện tại và những yếu tố chưa tính đến
Các tác giả lưu ư rằng những dấu hiệu sụt giảm nhẹ của quá tŕnh trộn lẫn nước sâu ở các vùng biển phía bắc trong thập kỷ gần đây phù hợp với kết quả mô phỏng của họ.
Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu thận trọng khi cho biết một số yếu tố gần đây như lượng nước ngọt gia tăng do băng tan chưa được tính vào các mô h́nh tiêu chuẩn, và điều này có thể khiến sự sụp đổ đến sớm hơn.
Ông Stefan Rahmstorf nêu thêm: “Những mô h́nh tiêu chuẩn này không bao gồm lượng nước ngọt bổ sung từ sự mất băng ở Greenland, điều có thể đẩy hệ thống xa hơn nữa. V́ vậy việc cắt giảm phát thải nhanh chóng là cực kỳ quan trọng.”
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
Games
