Tổng thống Mỹ Trump có thể gặp rủi ro chính trị nếu không chịu hàn gắn với tỷ phú Elon Musk

[Romano]

Các nghị sĩ của đảng Cộng hòa Mỹ đang cố gắng tránh rơi vào "làn đạn" giữa Tổng thống Donald Trump và tỷ phú Elon Musk, vì họ lo ngại mâu thuẫn giữa hai người sẽ ảnh hưởng xấu đến khả năng bảo vệ đa số ghế trong Quốc hội khi cuộc bầu cử giữa kỳ diễn ra năm 2026.
“Điều này thật không có ích gì. Đội ngũ bị chia rẽ sẽ không thể hoạt động hiệu quả”, Hạ nghị sĩ Don Bacon của đảng Cộng hoà nhận xét. Nghị sĩ này đại diện cho một khu vực bầu cử ở Nebraska, nơi luôn nằm trong số những địa bàn diễn ra cuộc cạnh tranh khó khăn nhất vào Hạ viện.

“Tôi từng phục vụ trong quân đội, từng giữ vị trí chỉ huy, nên hiểu rằng nếu đội ngũ bị chia rẽ sẽ chẳng có gì tốt đẹp”, ông Bacon nói. Ông đã có 30 năm phục vụ trong Không quân Mỹ.
Tỷ phú giàu nhất thế giới Elon Musk là nhà tài trợ lớn nhất cho đảng Cộng hoà trong mùa bầu cử 2024.

Mối quan hệ của ông với Tổng thống Trump tan vỡ trong tuần này khi hai người khẩu chiến công khai về dự luật cắt giảm thuế và chi tiêu mà ông Musk cho rằng sẽ làm tăng đáng kể khoản nợ 36,2 nghìn tỷ USD của chính phủ liên bang.

Tỷ phú Musk thậm chí còn kêu gọi luận tội Tổng thống Trump, dù điều này khó có thể xảy ra khi đảng Cộng hoà đang kiểm soát cả hai viện của Quốc hội. Ông cũng công khai nói đến chuyện thành lập một đảng chính trị mới.

Dù các nghị sĩ của đảng Cộng hòa không coi đây là kế hoạch nghiêm túc, họ vẫn lo ngại về rạn nứt này trong bối cảnh phải nỗ lực bảo vệ thế đa số mong manh ở Hạ viện và Thượng viện trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.

“Tôi không nghĩ việc công kích nhau trên mạng là cách giải quyết bất đồng, đặc biệt khi hai người có số điện thoại của nhau”, Hạ nghị sĩ Marjorie Taylor Greene, nhận xét.

Nghị sĩ đứng đầu tiểu ban về hiệu quả chính phủ này bày tỏ hy vọng mọi chuyện sẽ được giải quyết.

Bà Greene đại diện cho một khu vực bầu cử có truyền thống ủng hộ đảng Cộng hòa, nhưng đảng này sẽ phải phá vỡ tiền lệ nếu muốn giành chiến thắng hơn 30 ghế quyết định thế đa số ở Hạ viện năm 2026.

Các nhà phân tích cho biết cuộc đua của đảng Cộng hoà ở Thượng viện dễ thở hơn, vì đảng Dân chủ có ít cơ hội giành thêm ghế.

Phe Dân chủ hả hê

Tỷ phú Musk khẳng định ông có công lớn giúp ông Trump chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2024 và các thành viên khác của đảng trong cuộc đua vào lưỡng viện.Ông đã chi gần 300 triệu USD cho các khoản đóng góp chính trị, phần lớn cho siêu uỷ ban vận động để đưa ông Trump trở lại Nhà Trắng. Ông cũng đã tặng 10 triệu USD cho một siêu uỷ ban hành động chính trị hỗ trợ các ứng viên Cộng hòa tranh cử vào Thượng viện.

Nỗ lực của ông Musk không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Đầu năm nay, ông và các nhóm chính trị liên quan đã chi hơn 21 triệu USD cho một cuộc bầu cử vào Tòa án Tối cao bang Wisconsin. Kết quả là ứng viên đảng Cộng hòa mà ông Musk ủng hộ đã thất bại nặng nề.

Các nghị sĩ không tỏ ra lo ngại về việc ông Musk úp mở chuyện lập đảng thứ ba.

“Tôi nghĩ ông ấy sẽ thấy điều đó cực kỳ khó thực hiện, nhưng ông ấy đã dành cả đời để làm những điều cực khó”, Hạ nghị sĩ Tom Cole nhận định.

Tuy nhiên, điều khiến họ lo lắng hơn là ông Musk có thể thành công trong nỗ lực loại bỏ dự luật cắt giảm thuế, vì tỷ phú này từng chặn một dự luật ngân sách vào tháng 12 năm ngoái để tránh tình huống đóng cửa chính phủ.

Những người ủng hộ tiết kiệm ngân sách hoan nghênh nỗ lực của ông Musk để buộc chính phủ phải cắt giảm chi tiêu.

“Tôi hoan nghênh những người như Elon Musk, vì họ luôn gây sức ép buộc chúng tôi phải giữ lời hứa. Tôi cần càng nhiều sự hỗ trợ càng tốt”, Hạ nghị sĩ Eric Burlison của đảng Cộng hoà cho biết.

Khi đang chật vật nghĩ cách giành lại quyền kiểm soát Quốc hội, nhiều nghị sĩ đảng Dân chủ tỏ ra hả hê trước màn đấu đá giữa ông Trump và ông Musk.

“Tôi thực sự thấy thương cho cả hai”, Hạ nghị sĩ Sarah McBride của đảng Dân chủ mỉa mai.

Lãnh đạo phe thiểu số Hạ viện Hakeem Jeffries cho biết: “Tôi có thể nói chắc chắn rằng kế hoạch ngân sách cực đoan và liều lĩnh, trò lừa thuế của đảng Cộng hoà và dự luật xấu xí của ông Trump sẽ là điểm đối lập then chốt giữa các nghị sĩ Dân chủ và Cộng hòa tại Hạ viện trong kỳ bầu cử giữa nhiệm kỳ tới”.