Có gần 13 triệu người có thẻ xanh ở Hoa Kỳ đang sống trong tình trạng tiến thoái lưỡng nan, tuy hội đủ tiêu chuẩn hợp pháp để ở lại nhưng lại cảm thấy khá bất an và lo lắng.
Một chiếc xe đang dừng ở trạm nhập cảnh Derby Line tại biên giới giữa Canada-Mỹ. (Ảnh: Reuters).
Từ những chuyến đi ra nước ngoài bị hủy bỏ đến cảm giác bất an ngay trên đất Mỹ, những người có thẻ xanh chia sẻ với
CNN rằng, chính phủ Trump có thể đẩy họ vào vòng xoáy bị trục xuất bất ngờ, dù rằng họ đã tuân thủ pháp luật trong suốt nhiều năm qua.
Sống giữa lằn ranh hồi hộp: đi về hay tiếp tục ở lại?
Maria, một chủ nhân cơ sở làm ăn 38 tuổi ở Colorado, vừa trải qua một đêm mất ngủ trước khi gọi điện cho luật sư di trú. Cô đang chuẩn bị tham dự một hội nghị quốc tế quan trọng về nghành nghề của mình, nhưng nỗi lo sợ bị từ chối nhập cảnh khi trở lại Mỹ khiến cho cô bị chùn bước.
"Luật sư bảo tôi sẽ ổn, rằng thẻ xanh của tôi hợp lệ. Nhưng tôi vẫn sợ", Maria tâm sự, giọng run run.
Là người đến Mỹ từ Costa Rica khi mới có 5 tuổi, cô đã từng sống không giấy tờ hợp lệ trong nhiều năm trước khi có thẻ xanh.
"Tôi nhớ cảm giác không dám đi gặp bác sĩ khi ốm đau, không dám làm gì vì sợ bị trục xuất. Giờ đây, những ký ức đó lại ùa về, dù tôi nghĩ mình đã thoát ra khỏi chúng mãi mãi".
Cùng lúc đó, ở vùng Trung Tây nước Mỹ, một phụ nữ 40 tuổi gốc Cameroon, tạm gọi tên là "L", buộc phải đưa ra quyết định xé nát cỏi lòng: Không thể về dự tang lễ của cha mình.
"Tôi không thể mạo hiểm", cô nói, đôi mắt đỏ hoe khi kể lại với
CNN. Là người đến Mỹ xin tỵ nạn, L từng nghĩ thẻ xanh là tấm vé sẽ bảo đảm cho cuộc sống ổn định. Nhưng giờ đây, khi chứng kiến những vụ trục xuất ngày càng nhiều qua tin tức và mạng xã hội, cô cảm thấy niềm tin ấy đang bị lung lay.
Xe tải thương mại hướng về trạm nhập cảnh Pacific Highway của Cục Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ từ phía nam Surrey, British Columbia ,Canada. (Ảnh: Reuters)
Ở New England, K, một người nhập cư gốc Palestine, lại mang nỗi lo khác.
Trong nhiều năm qua, chiếc khăn keffiyeh, biểu tượng về văn hóa của họ, luôn là vật bất ly thân. Nhưng giờ đây, K không còn dám đeo nó khi ra ngoài.
"Tôi sợ bị chú ý, sợ bị coi là mối đe dọa", K nói.
Việc hủy chuyến đi quốc tế chỉ là khởi đầu, nỗi bất an giờ len lỏi vào từng góc nhỏ trong cuộc sống hàng ngày.
"Tôi không cảm thấy an toàn ngay cả trong nhà mình, chính phủ có thể gõ cửa bất cứ lúc nào chỉ vì một cáo buộc mơ hồ từ Tòa Bạch Ốc rằng tôi là một mối nguy cơ. Khi nhận được thẻ xanh, tôi nghĩ mọi thứ đã ổn. Nhưng giờ đây, tôi không còn chắc chắn về tương lai của mình nữa", K bộ bạch.
Với Marina Sinden, một nghệ sĩ xăm hình 37 tuổi ở tiểu bang Washington, chuyến đi thăm gia đình ở Canada vào dịp lễ Phục sinh giờ đây biến thành nỗi ám ảnh.
Marina Sinden cho biết cô có thẻ xanh, nhưng vẫn lo lắng cô có thể bị các viên chức di trú Mỹ giam giữ. (Ảnh: Marina Sinden)
Kết hôn với một công dân Mỹ và có thẻ xanh hợp lệ, cô vẫn thấy lo lắng:
"Tôi có nhà, cơ sở kinh doanh, xe và con cái đang học ở đây. Chỉ cần một lỗi giấy tờ nhỏ từ quá khứ cũng có thể cướp đi tất cả".
Tình trạng căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Canada, cùng câu chuyện về một phụ nữ Canada bị tạm giữ 12 ngày tại biên giới, khiến cho Sinden không thể yên tâm. "
Tôi sợ phải trải qua điều tương tự", cô nói.
Giấc mơ Mỹ giữa cơn sóng dữ
Charles Kuck, một luật sư di trú kỳ cựu, đưa ra nhận định về tình cảnh hiện tại gợi nhớ đến những ngày sau vụ khủng bố 11/9/2001, thời điểm mà ông cũng nhận được hàng loạt cuộc gọi từ những cư dân hợp pháp đang hoang mang.
Theo Kuck, quyền lợi của người có thẻ xanh gần tương đương với công dân Mỹ, nhưng ông nhấn mạnh một điều kiện quan trọng:
"Trừ khi họ đã phạm tội. Nếu có tiền án, họ có thể bị thẩm vấn hoặc đối mặt với trục xuất khi trở lại Hoa Kỳ".
Tuy nhiên, vụ bắt giữ Mahmoud Khalil, một thường trú nhân tại Đại học Columbia bị cáo buộc kích động bạo lực và ủng hộ khủng bố, đã làm dấy lên làn sóng nghi ngờ. Dù luật sư và người ủng hộ Khalil bác bỏ sự cáo buộc, sự việc này khiến cho nhiều người đặt câu hỏi:
"Ai sẽ là mục tiêu tiếp theo?".
David Leopold, một luật sư di trú ở Ohio, cũng bày tỏ sự lo ngại: "Có thể là nhân vật hoạt động vì biến đổi khí hậu, người đấu tranh cho quyền lợi giới tính, người chuyển giới, hay chỉ đơn giản là bất cứ ai phản đối Trump. Khi chính phủ cho áp dụng lý do
"hậu quả nghiêm trọng cho chính sách đối ngoại để cho trục xuất, ranh giới trở nên mong manh hơn bao giờ hết".
Giữa cơn bão thông tin, những lời phát ngôn từ giới chức cao cấp càng đổ thêm dầu vào lửa. Phó Tổng thống JD Vance, trong cuộc phỏng vấn với Fox News, tuyên bố:
"Người có thẻ xanh không có quyền ở lại Mỹ vô thời hạn nếu Tổng thống và Bộ trưởng Ngoại giao quyết định họ không nên ở đây, mọi chuyện chỉ đơn giản vậy thôi".
Lời nói này khiến cho luật sư LaToya McBean Pompy thấy bất an.
"Khi chính sách được diễn đạt một cách lỏng lẻo như thế, tôi lo rằng quyền lợi của họ không được bảo vệ đúng theo quy trình pháp lý", cô nói với
CNN.
Pompy khuyên khách hàng không nên rời Hoa Kỳ quá 6 tháng để tránh bị xem là từ bỏ cư trú, đồng thời cảnh cáo những ai đang trong diện trục xuất tuyệt đối không đi lại.
Trước áp lực ngày càng lớn, các luật sư di trú nhận thấy có sự thay đổi lớn trong tâm lý khách hàng.
"Sẽ có nhiều người nộp đơn xin nhập quốc tịch hơn", Kuck dự đoán.
Hiện tại, hơn 2/3 trong số gần 13 triệu người có thẻ xanh tại Mỹ hội đủ điều kiện để nhập quốc tịch.
Maria đồng tình với hướng đi này:
"Tôi muốn bảo vệ gia đình và bảo đảm con trai 12 tuổi của tôi không phải sống trong nỗi sợ như tôi đã từng trải qua. Tôi sẽ sớm bắt đầu làm thủ tục".
Nhưng không phải ai cũng chọn con đường ấy. Cô Sinden, dù hội đủ điều kiện để xin nhập quốc tịch trong tháng này, lại chùn bước.
"Tôi không ủng hộ chính sách hiện tại và sự gây hấn với Canada, quê hương tôi. Trở thành công dân Mỹ giờ đây như một bước đi quá xa", cô nói.
Thay vào đó, cô xăm hình chiếc lá phong Canada lên lòng bàn tay, một dấu ấn vĩnh viễn khẳng định bản sắc giữa lằn ranh bất định.
Khi chính sách nhập cư tại Mỹ ngày càng siết chặt, người có thẻ xanh không chỉ đối mặt với câu hỏi
"Đi hay ở?" mà còn là
"Liệu nơi này có còn là nhà?".
Với gần 13 triệu người đang sống trong tình trạng tiến thoái lưỡng nan, tuy đủ tư cách hợp pháp để ở lại nhưng lại không cảm thấy an tâm, mỗi một ngày trôi qua là một thử thách tâm lý quá lớn cần phải vượt qua!
