Hoa Kỳ đồng ư bán máy bay chiến đấu trị giá 330 triệu đô la cho Đài Loan, vấp phải sự chỉ trích từ Trung Quốc
Hoa Kỳ đă đồng ư một thỏa thuận trị giá 330 triệu đô la để bán máy bay chiến đấu và các bộ phận máy bay khác cho Đài Loan vào ngày 13 tháng 11 trong thỏa thuận đầu tiên như vậy kể từ khi Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng, khiến Trung Quốc tức giận.
Thông báo về thỏa thuận vũ khí được đưa ra sau cuộc gặp giữa Trump và nhà lănh đạo Trung Quốc Tập Cận B́nh tại Hàn Quốc vào tháng trước trong một nỗ lực ngoại giao nhằm đảm bảo một thỏa thuận thương mại trong bối cảnh cuộc chiến thuế quan đang diễn ra giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Đường đỏ
Bắc Kinh tuyên bố Đài Loan là lănh thổ của ḿnh. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Bắc Kinh Lâm Kiến nói với các phóng viên rằng tuyên bố chủ quyền của chính quyền Trung Quốc đối với Đài Loan là cốt lơi trong lợi ích của Trung Quốc và là một ranh giới đỏ không được phép vượt qua trong quan hệ Trung - Mỹ.
Ông cho biết việc bán vũ khí làm suy yếu chủ quyền và lợi ích an ninh của Bắc Kinh, gửi đi cái mà ông gọi là "tín hiệu sai" tới các nhà lănh đạo Đài Loan.
Hoa Kỳ đă cắt đứt quan hệ chính thức với Đài Bắc vào năm 1979. Trong khi Washington có quan hệ ngoại giao chính thức với Bắc Kinh, mối quan hệ của nước này với Đài Loan vẫn không chính thức v́ quốc đảo này vẫn duy tŕ chính phủ dân chủ, quân đội và lối sống riêng biệt.
Hoa Kỳ là nhà cung cấp vũ khí chính cho quốc đảo này và có nghĩa vụ pháp lư phải cung cấp cho Đài Loan các phương tiện để tự vệ.
Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức phát biểu tại lễ kỷ niệm Ngày Quốc khánh trước Văn pḥng Tổng thống ở Đài Bắc vào ngày 10 tháng 10 năm 2025. Sung Pi-lung/The Epoch Times
'Nền tảng của ḥa b́nh'
Lầu Năm Góc cho biết trong một tuyên bố rằng thương vụ mua bán được đề xuất sẽ cải thiện "năng lực của Đài Loan trong việc ứng phó với các mối đe dọa hiện tại và tương lai bằng cách duy tŕ khả năng sẵn sàng hoạt động của phi đội máy bay F-16, C-130" và các máy bay khác của bên nhận.
Người phát ngôn văn pḥng tổng thống Đài Loan Karen Kuo cho biết trong một tuyên bố rằng: "Việc tăng cường quan hệ đối tác an ninh Đài Loan-Hoa Kỳ là nền tảng quan trọng cho ḥa b́nh và ổn định ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương", đồng thời lưu ư rằng đây là lần đầu tiên chính quyền hiện tại công bố thương vụ bán vũ khí này.
Tuyên bố cảm ơn Washington v́ đă tiếp tục chính sách bán vũ khí hợp pháp cho Đài Loan và hỗ trợ ḥn đảo này tăng cường năng lực pḥng thủ.
Bộ Quốc pḥng Đài Loan cho biết thỏa thuận này, dự kiến có hiệu lực trong ṿng một tháng, sẽ giúp duy tŕ khả năng sẵn sàng chiến đấu của lực lượng không quân và tăng cường pḥng không, tăng cường khả năng phục hồi và nâng cao khả năng ứng phó của quốc gia này trước các cuộc xâm nhập "vùng xám" của Trung Quốc.
Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) không loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để giành quyền kiểm soát ḥn đảo.
Chính phủ Đài Loan mạnh mẽ bác bỏ tuyên bố chủ quyền của Bắc Kinh.
Vào tháng 8, Trump cho biết Tập Cận B́nh đă nói với ông rằng ông sẽ không xâm lược Đài Loan khi nhà lănh đạo đảng Cộng ḥa này vẫn c̣n tại nhiệm.
Ông đưa ra b́nh luận này trong một cuộc phỏng vấn với Fox News, trước cuộc hội đàm dự kiến với Tổng thống Nga Vladimir Putin về chiến tranh Nga-Ukraine.
Trump nói về khả năng xâm lược quốc đảo này: "Tôi không tin điều đó có thể xảy ra chừng nào tôi c̣n ở đây".
Trump nói về Tập Cận B́nh rằng: "Ông ấy nói với tôi, 'Tôi sẽ không bao giờ làm điều đó chừng nào ông c̣n là tổng thống'".
“Nhưng ông ấy cũng nói, 'Nhưng tôi rất kiên nhẫn, và Trung Quốc cũng rất kiên nhẫn.'”
Trump cho biết ông đă nói với Tập rằng: "Được thôi, điều đó tùy thuộc vào ông, nhưng tốt hơn là đừng nên xảy ra ngay bây giờ".
Thủ tướng Trung Quốc Lư Cường tuyên bố hồi tháng 3 rằng Trung Quốc có kế hoạch theo đuổi việc "thống nhất" Đài Loan và sẽ phản đối mọi sự can thiệp từ bên ngoài. ĐCSTQ chưa bao giờ cai trị Đài Loan.
Bài tập quân sự
Quân đội của ĐCSTQ thường xuyên tiến hành các cuộc tập trận trên vùng biển và không phận xung quanh Đài Loan, mà chính quyền Đài Bắc coi là một cách gây sức ép lên ḥn đảo này, đồng thời không tiến hành chiến đấu thực sự.
Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức đă nhiều lần đề nghị đàm phán với Trung Quốc, nhưng Bắc Kinh đă từ chối và gọi ông là "kẻ ly khai".
Lịch sử giữa Trung Quốc và Đài Loan rất lâu đời và phức tạp. Quốc đảo này, với dân số ước tính khoảng 23,9 triệu người so với 1,4 tỷ người của Trung Quốc, được biết đến chính thức với tên gọi Trung Hoa Dân Quốc, và hầu hết các quốc gia chỉ công nhận Đài Loan một cách không chính thức.
Đài Loan, sử dụng tên chính thức là Trung Hoa Dân Quốc (ROC) như được ghi trên hộ chiếu của công dân, là lănh thổ cuối cùng của nước cộng ḥa này cũng cai trị Trung Quốc đại lục từ năm 1911 đến năm 1949.
Sau khi bị ĐCSTQ đánh bại vào năm 1949 tại đại lục, chính quyền dân tộc chủ nghĩa của Trung Hoa Dân Quốc, do Tưởng Giới Thạch lănh đạo, đă rút lui về đảo Đài Loan, ḥn đảo được trao trả cho Trung Quốc từ tay Nhật Bản vào năm 1945. Trung Hoa Dân Quốc vẫn là tên gọi chính thức của Đài Loan kể từ đó. Trong khi đó, ĐCSTQ đă thành lập chế độ cộng sản, Cộng ḥa Nhân dân Trung Hoa (PRC), tại đại lục vào năm 1949.
Các cuộc thăm ḍ dư luận tại Đài Loan liên tục cho thấy đại đa số ủng hộ nguyên trạng, trong khi giới trẻ lại ủng hộ việc tuyên bố độc lập hoàn toàn khỏi Trung Quốc. Trong một cuộc thăm ḍ hồi đầu năm nay, 82,5% số người được hỏi đă bác bỏ tuyên bố của Bắc Kinh rằng "Đài Loan là một phần lănh thổ của Trung Quốc".
