|
5 loại thực phẩm có thể gây tổn thương não bộ gồm món siêu chế biến, cá chứa thủy ngân, món ăn cháy sém, chất làm ngọt nhân tạo hoặc rượu bia.
Tiến sĩ Ramon Velazquez, cố vấn và cố vấn nghiên cứu tại Mind Lab Pro, chia sẻ những hiểu biết về cách 5 loại thực phẩm trên có thể ảnh hưởng đến năng lực não bộ.
Tổn thương từ các lựa chọn chế độ ăn uống không lành mạnh tích tụ âm thầm qua nhiều thập kỷ. Ông cảnh báo: "Thực phẩm bạn ăn ở độ tuổi 30 và 40 đặt nền móng cho cách não bộ của bạn hoạt động ở những năm 60, 70 tuổi và xa hơn nữa".
Ông chỉ ra một số thực phẩm phổ biến trong chế độ ăn uống có thể gây hại nhiều hơn lợi, rằng tiêu thụ chúng liên tục có thể dẫn đến các vấn đề về trí nhớ và suy giảm chức năng nhận thức khi chúng ta già đi.
Điều độ là chìa khóa cho chế độ ăn uống lành mạnh và đa dạng. Ngoài ra, những lời khuyên sau đây có thể là bí quyết cho một trí óc và cơ thể khỏe mạnh.
Thực phẩm siêu chế biến
Thực phẩm chế biến sẵn có thể là một giải pháp nhanh gọn, song chúng thường chứa nhiều chất phụ gia, chất bảo quản và thành phần nhân tạo có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe.
"Các nghiên cứu cho thấy những người tiêu thụ lượng lớn thực phẩm siêu chế biến có tốc độ suy giảm nhận thức toàn cầu nhanh hơn 28%", Tiến sĩ Velazquez cảnh báo, thêm rằng những thực phẩm này gây ra phản ứng viêm làm tổn thương các kết nối giữa tế bào não.
Thay vào đó, ông khuyên nên chọn thực phẩm toàn phần ít qua chế biến như trái cây tươi, rau củ và thịt chưa qua chế biến.
Cá chứa hàm lượng thủy ngân cao
Cá thường được coi là thực phẩm bổ não do hàm lượng omega-3, nhưng một số loại lại tiềm ẩn rủi ro.
Các loại cá săn mồi lớn thường sống lâu hơn như cá mập, cá kiếm, cá thu vua và cá ngói - có thể chứa hàm lượng thủy ngân cao. Đây là một chất độc thần kinh có thể tích tụ trong cơ thể theo thời gian.
Tiến sĩ Velazquez cho biết thủy ngân đặc biệt gây hại cho mô thần kinh vì có thể vượt qua hàng rào máu não. Khi vào trong não, nó phá vỡ chức năng tế bào và có thể dẫn đến suy giảm nhận thức theo thời gian.
Thực phẩm có hàm lượng glycat hóa bền vững (AGEs) cao
Thực phẩm bị cháy sém có thể hấp dẫn, đặc biệt trong tiệc nướng, nhưng quá trình hóa nâu này tạo ra các hợp chất được gọi là sản phẩm glycat hóa bền vững.
Các hợp chất này, được gọi là AGEs, hình thành khi protein hoặc chất béo kết hợp với đường, đặc biệt trong các phương pháp nấu ở nhiệt độ cao như nướng vỉ, chiên hoặc quay. Tiến sĩ Velazquez giải thích: "AGEs gây ra stress oxy hóa và viêm trong não".
"Chúng có liên quan đến sự phát triển của các mảng amyloid - loại protein lắng đọng tương tự được tìm thấy trong bệnh Alzheimer", ông nói thêm.
Ông khuyến nghị lựa chọn các phương pháp nấu ăn như hấp, luộc hoặc hầm, vốn tạo ra ít AGEs hơn.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia, bao gồm đầu bếp Eva De Angelis, LDN (Chuyên gia Dinh dưỡng Ăn kiêng được cấp phép), tin rằng tất cả nằm ở sự cân bằng. Trao đổi với EatingWell, bà nói: "Quan trọng hơn là tập trung vào mô hình ăn uống tổng thể của bạn hơn là các loại thực phẩm riêng lẻ".
Bà chia sẻ rằng theo nguyên tắc chung, nếu bạn có một chế độ ăn uống cân bằng, giàu thực phẩm chứa nhiều chất xơ, protein và chất béo lành mạnh, đồng thời giảm lượng thịt đã qua chế biến và thịt đỏ, cũng như thực phẩm nhiều đường, chất béo và muối, thì việc thỉnh thoảng ăn đồ cháy sém cũng không sao.
Ngoài ra, theo bà, không thể phủ nhận rằng đồ ăn cháy sém rất ngon, và nó là một phần của nhiều món ăn đậm đà hương vị. Tuy nhiên, cần cố gắng chỉ ăn chúng vào những dịp đặc biệt. Bằng cách này, có thể thưởng thức chúng mà không tự đặt mình vào nguy cơ gia tăng các bệnh mạn tính.
Chất làm ngọt nhân tạo
Tiến sĩ Velazquez cho biết các nghiên cứu gần đây cho thấy một số chất làm ngọt nhân tạo có thể làm thay đổi vi khuẩn đường ruột theo những cách có thể thúc đẩy tình trạng viêm. Tình trạng viêm này có thể ảnh hưởng đến chức năng nhận thức và có khả năng làm tăng nguy cơ mắc các rối loạn thoái hóa thần kinh.
Thay vì sử dụng chất làm ngọt nhân tạo, các lựa chọn thay thế tự nhiên như mật ong hoặc siro cây phong có thể đáng để thử. Việc cố gắng giảm dần sở thích đồ ngọt bằng cách từ từ cắt giảm chúng cũng có lợi.
Rượu bia quá mức
Nhiều người thích uống một chút để thư giãn, song uống rượu bia quá mức có thể gây hại cho não. Tiến sĩ Velazquez cho biết uống nhiều rượu bia trong thời gian dài khiến não bị thu hẹp thể tích.
Ông nhấn mạnh rằng rượu bia đặc biệt ảnh hưởng đến vỏ não trước trán, khu vực chịu trách nhiệm ra quyết định và suy nghĩ hợp lý. Vì vậy, nếu bạn có uống, điều độ là yếu tố then chốt.
Nhà thần kinh học này nhấn mạnh não bộ "rất kiên cường" nhưng cũng "dễ bị tổn thương" bởi tác động của các loại thực phẩm gây viêm.
Ông cảnh báo rằng các thực phẩm có hại "tương tác với các yếu tố nguy cơ di truyền", nghĩa là những người có tiền sử gia đình mắc chứng sa sút trí tuệ hoặc bệnh Alzheimer có thể thấy sự khởi phát các triệu chứng bị thúc đẩy nhanh chóng bởi lựa chọn chế độ ăn uống không lành mạnh.
"Đây là lý do tại sao dinh dưỡng cần phải là nền tảng của bất kỳ chiến lược sức khỏe não bộ nào, bên cạnh việc tập thể dục, ngủ đủ giấc và kích thích tinh thần", ông kết luận.
|
|
