Thông tin từ chuyên gia: Hiểu như thế nào về thuốc tiêm điều trị 15 loại ung thư

[pizza]

Thông tin thuốc tiêm dưới da điều trị 15 loại ung thư gây xôn xao dư luận. Vậy hiểu như thế nào cho đúng về thuốc này, liệu nó có phải “thần dược”?

Theo thông tin từ The Guardian, cuối tháng 4 vừa qua, Cơ quan Quản lý Dược phẩm và Sản phẩm Y tế Vương quốc Anh (MHRA) đã phê duyệt dạng tiêm dưới da của thuốc miễn dịch nivolumab, với cái tên là Opdivo.

Đây là lần đầu tiên tại châu Âu, bệnh nhân ung thư tại Anh sẽ được tiếp cận với phương pháp điều trị này.

Cũng theo The Guardian, dạng tiêm dưới da của Opdivo được phê duyệt để điều trị 15 loại ung thư khác nhau, bao gồm ung thư phổi, thận, da (melanoma), đầu và cổ, bàng quang, đại trực tràng, gan, dạ dày và thực quản.

Cơ quan Dịch vụ y tế quốc gia Anh (NHS) ước tính có thể tiết kiệm hơn một năm thời gian điều trị mỗi năm.

Về thông tin này, TS. Nguyễn Hồng Vũ – chuyên gia nghiên cứu về sinh học phân tử trong Y học, hiện đang làm việc tại Mỹ cho biết, nghe qua, người đọc có thể hiểu nhầm rằng một loại thuốc mới vừa ra đời có thể điều trị dứt điểm nhiều loại ung thư, chỉ bằng một mũi tiêm dưới da trong vài phút.

Vậy, chúng ta cần hiểu thông tin này như thế nào?

TS Nguyễn Hồng Vũ cho biết, thuốc được nhắc đến là nivolumab, có tên thương mại là Opdivo. Thuốc nivolumab được nghiên cứu và sử dụng trong các thử nghiệm lâm sàng từ năm 2006, và chính thức được FDA (Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ) phê duyệt lần đầu tiên vào năm 2014 để điều trị ung thư hắc tố (melanoma) không thể phẫu thuật.

TS Nguyễn Hồng Vũ nói thêm, đây không phải là một loại thuốc mới, mà là một cách bào chế mới, chuyển từ truyền tĩnh mạch (intravenous, IV) sang tiêm dưới da (subcutaneous, SC), giúp tiết kiệm thời gian và thuận tiện hơn cho bệnh nhân.

Thuốc này thường được sử dụng qua đường tĩnh mạch (mất khoảng 30-60 phút để truyền). Dựa vào các nghiên cứu gần đây thì loại thuốc phát triển sau này (tên thương mại là Opdivo Qvantig) để chích dưới da (mất khoảng dưới 5 phút thao tác) có công dụng tương đương, nên các tổ chức Y Tế như FDA của Mỹ đã cho phép sử dụng vào cuối năm 2024 và MHRA (Medicines and Healthcare products Regulatory Agency) của Anh vừa cho sử dụng từ ngày 30/4/2025.

Theo TS Nguyễn Hồng Vũ, nivolumab là loại thuốc có bản chất kháng thể đơn dòng nhắm đến PD-1, một loại protein ức chế miễn dịch nằm trên bề mặt tế bào loại T của hệ thống miễn dịch. Khi thuốc bám lên protein PD-1, ức chế hoạt động của nó, thì sẽ giúp hoạt hóa lại tế bào miễn dịch vốn đã bị tế bào ung thư kìm hãm. Để dễ hiểu thì thuốc này có tác dụng “sửa chữa” lại chân thắng đang “bị kẹt” của tế bào miễn dịch.

Nivolumab không phải thuốc tiêu diệt ung thư trực tiếp như hóa trị, xạ trị mà giúp phục hồi chức năng của hệ miễn dịch. Không phải tất cả bệnh nhân đều đáp ứng mà thuốc chỉ hiệu quả nếu khối u phụ thuộc vào con đường ức chế miễn dịch qua PD-1. Nếu ung thư không dùng con đường này, hoặc đã kháng thuốc, thì nivolumab sẽ không hiệu quả.

“Tùy vào loại ung thư và giai đoạn bệnh, nivolumab có thể được sử dụng đơn lẻ hoặc kết hợp với hóa trị, xạ trị, phẫu thuật, hoặc các thuốc miễn dịch khác như ipilimumab”, TS Nguyễn Hồng Vũ cho hay.

VietBF@ sưu tập