Cựu Tổng thống Donald Trump đã từng rất thành công chỉ vài tháng trước. Ông đã dẫn đầu các cuộc thăm dò trước Tổng thống Joe Biden, và chiến dịch của ông được ca ngợi là thông minh và kỷ luật nhất trong ba lần tranh cử vào Nhà Trắng của ông. Nhưng càng đến gần Ngày bầu cử, mọi thứ dường như càng trở lại chuẩn mực lịch sử, khi Trump nổi giận dữ dội và các trợ lý hàng đầu của ông bắt đầu nêu lên mối quan ngại của họ trên báo chí.
Sự hỗn loạn xung quanh cựu tổng thống khiến tôi nghĩ đến một thí nghiệm tâm lý nổi tiếng nhằm kiểm tra khả năng trì hoãn sự tự thỏa mãn của trẻ em. Các nhà nghiên cứu đặt một viên kẹo dẻo trên bàn trước mặt mỗi đứa trẻ và nói rằng chúng có thể ăn kẹo ngay bây giờ nhưng nếu chúng đợi đến sau, chúng có thể có hai viên kẹo dẻo. Là một dấu hiệu khoa học cho thành công trong tương lai, "Thí nghiệm kẹo dẻo" đã bị giám sát chặt chẽ hơn. Nhưng như một phép ẩn dụ, nó hoàn toàn tóm tắt nguyên nhân gốc rễ của chiến dịch đang đi xuống của Trump.
Khi Trump chính thức tuyên bố ứng cử vào tháng 11 năm 2022, vẫn còn một khả năng nhỏ là ông có thể không giành lại được đề cử của Đảng Cộng hòa. Các cuộc tấn công của ông vào nền dân chủ sau cuộc bầu cử năm 2020 đã bị phơi bày tại Hạ viện và các ứng cử viên được ông ủng hộ đã có thành tích kém trong các cuộc đua cạnh tranh nhất của cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ. Nhưng sau hai chiến dịch tranh cử tổng thống được định hình bởi sự hỗn loạn và đấu đá nội bộ, lần này Trump đã trao chìa khóa cho một cặp đôi chuyên gia đã duy trì hoạt động trơn tru của con tàu.
Người đầu tiên trong số hai người được thuê là Susie Wiles, cựu trợ lý của Thống đốc Florida Ron DeSantis, người cũng điều hành các hoạt động của Trump tại Florida vào năm 2016 và 2020. Bà đã tiếp quản hoạt động chính trị hậu tổng thống của Trump tại Mar-a-Lago vào đầu năm 2021 trước khi trở thành đồng chủ tịch chiến dịch. Một hồ sơ của NBC News năm nay đã nêu bật vai trò của Wiles trong việc đưa Trump đi xa đến vậy:
Nếu có một đặc điểm tính cách nào đó liên kết Trump với Wiles, người ít nói và ngại truyền thông, thì đó chính là động lực sống còn và phát triển: Trump nuôi dưỡng bản thân bằng cách phá vỡ trật tự; Wiles nuôi dưỡng bản thân bằng cách duy trì trật tự. Nhiều đảng viên Cộng hòa cho rằng sự trở lại chính trường của Trump, ít nhất là một phần, là nhờ bà đã mang đến một cảm giác kỷ luật và định hướng mới cho chiến dịch của ông.
Làm việc cùng Wiles là Chris LaCivita. Trước năm nay, cựu chiến binh Cộng hòa này được biết đến nhiều nhất với vai trò giúp điều hành chiến dịch "Swift Boat Veterans for Truth" vào năm 2004, chiến dịch đã giúp bôi nhọ Thượng nghị sĩ John Kerry, D-Mass., là không đủ lòng yêu nước để trở thành tổng thống. Cả hai cùng nhau không chỉ trả thù được ông chủ cũ của Wiles, DeSantis, người từng là đối thủ lớn nhất của Trump, mà còn biến những gì đáng lẽ phải là một sự tính toán lớn đối với GOP thành một cuộc bầu cử sơ bộ chớp nhoáng khiến Trump trở thành ứng cử viên không thể tranh cãi. Khi Trump kết thúc đề cử, phần lớn các phương tiện truyền thông tập trung vào kỷ luật mới được tìm thấy của chiến dịch của ông, dành nhiều lời khen ngợi cho Wiles và LaCivita về sự thay đổi này.
Nhưng đó là chiến dịch — ứng cử viên lại là một câu chuyện hoàn toàn khác. Trump vẫn là một người dễ thay đổi như mọi khi. Ông tiếp tục nổi bật trong các bài phát biểu và trên Truth Social về mọi thứ, từ nhiều phiên tòa xét xử, cả dân sự và hình sự, cho đến danh sách ngày càng dài những cách ông cố gắng kiếm tiền cá nhân từ ứng cử của mình. Nhưng miễn là Trump vẫn dẫn đầu trong các cuộc thăm dò, thì vẫn có sự bình yên trong hoạt động của Trump.
Trên thực tế, có thể nói rằng giai đoạn mà Trump cố gắng trở thành người có kỷ luật nhất là sau cuộc tranh luận vào tháng 6 với Biden. Trong 3 tuần rưỡi mà Biden cố gắng xua tan những lo ngại về khả năng đắc cử của mình, Trump vẫn (hầu hết) im lặng. Thay vì tập trung sự chú ý vào bản thân, lần này ông hài lòng để người khác chiếm hết sự chú ý khi các thành viên trong đảng của Biden kêu gọi ông từ bỏ.
Đỉnh điểm là tại Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa vào đầu tháng 7, khi câu chuyện xung quanh cuộc bầu cử của Trump dường như là điều tất yếu. Nhưng ngay cả khi đó, Trump đã nới lỏng xiềng xích: chọn một kẻ nịnh hót MAGA làm bạn đồng hành và lãng phí bài phát biểu đề cử của mình bằng cách liên tục lạc đề. Sau đó, Biden đã bỏ cuộc và ủng hộ Phó Tổng thống Kamala Harris thay thế ông — một sự thay đổi lớn khiến Trump loạng choạng và không thể lấy lại thế đứng. Kể từ đó, vẻ ngoài kỷ luật đã sụp đổ với tốc độ nhanh chóng.
Màn trình diễn của Trump trước Harris trong cuộc tranh luận tháng này và phạm vi đưa tin xung quanh đã khiến ông bối rối đến mức ông tự mình xông vào phòng tranh luận, rõ ràng là nghĩ rằng những người đại diện của mình đã thất bại. Có nguồn tin cho biết ông đã tức giận vì cả số tiền mà Wiles và LaCivita đã nhận được cho những thành công trong chiến dịch của ông và quyết định tranh luận với Biden quá sớm của họ khiến tổng thống phải rời khỏi cuộc đua. Có một phần sự thật ở đây, rằng một chiến dịch được thiết kế đặc biệt để đánh bại Biden đã thất bại trước Harris, một phần là do ứng cử viên này không thể đưa ra bất kỳ thông điệp nào chống lại bà.
Trump đã đưa cựu trợ lý bị mất uy tín Corey Lewandowski trở lại nhóm, cản trở hiệu quả nhưng lại trao cho Trump cuộc chiến giành sự chấp thuận mà ông khao khát từ cấp dưới của mình. Như tờ The Washington Post đã đưa tin vào thứ Sáu, ngay cả những chức năng cơ bản nhất của chiến dịch cũng trở thành điểm gây tranh cãi trong sự bất thường mới này, với quyết định về việc có nên gửi thư cho cử tri hay không kéo dài nhiều tuần. Mặc dù Wiles và LaCivita dường như không có nguy cơ bị sa thải, nhưng họ dường như đã từ bỏ việc giả vờ gây ảnh hưởng đến các lựa chọn của Trump. Thay vào đó, họ chỉ cố gắng tập trung vào chiến dịch chống lại Harris chứ không phải là kịch tính nội bộ của chiến dịch.
Đây là một sự thay đổi đáng kinh ngạc, mặc dù thành tích của Trump gần như đã được định sẵn. Trump đã nhận được rất nhiều lời khuyên từ bên ngoài về cách duy trì đúng hướng và tập trung vào điểm yếu của Harris với cử tri. Ông không nghe bất kỳ lời khuyên nào. Thay vào đó, ông quay lại với những điều cũ kỹ của mình: gây gổ với những người nổi tiếng, phát tán các thuyết âm mưu phân biệt chủng tộc, giao du với những người có ảnh hưởng cực hữu và kích động cơ sở của mình với hy vọng lặp lại chiến thắng năm 2016. Điều này không giúp thuyết phục được những người hoài nghi đang cân nhắc trao cơ hội cho Harris, nhưng lại mang lại cho Trump sự thỏa mãn ngắn hạn mà ông không thể cưỡng lại trong thời gian quá dài.