Trong khi một bộ phận lớn người Mỹ gốc Việt thuộc thế hệ đầu tiên – đặc biệt là cựu quân nhân và người tị nạn sau 1975 – vẫn kiên định ủng hộ Donald Trump và các chính sách bảo thủ, thì một xu hướng ngược lại đang diễn ra ở lớp trẻ: người Mỹ gốc Việt thế hệ thứ hai (sinh ra và lớn lên ở Mỹ), cũng như những người Việt mới sang Mỹ trong hai thập niên qua, lại có khuynh hướng nghiêng về Đảng Dân Chủ, cởi mở hơn với chủ nghĩa cấp tiến, và phản đối mạnh mẽ các giá trị do Trump đại diện.
Sự phân cực thế hệ này không đơn thuần là khác biệt về chính trị, mà là kết quả của một cuộc chuyển hóa bản sắc, tư duy và cách nhìn về nước Mỹ. Bài viết dưới đây sẽ phân tích các nguyên nhân cốt lõi tạo nên sự khác biệt đó.
1. Trưởng thành trong một xã hội đa nguyên và cấp tiến
Thế hệ trẻ gốc Việt lớn lên trong môi trường giáo dục và văn hóa Hoa Kỳ hiện đại – nơi đa dạng chủng tộc, bình đẳng giới, quyền tự do cá nhân và tiến bộ xã hội là những giá trị được tôn vinh. Từ trường học, đại học đến mạng xã hội, họ tiếp cận với các phong trào xã hội như:
Black Lives Matter (chống phân biệt chủng tộc),
#MeToo (chống bạo lực giới),
Bảo vệ quyền LGBTQ+, phá thai, quyền chuyển giới...
Với nền tảng như vậy, họ nhìn Donald Trump như biểu tượng của sự kỳ thị, bảo thủ, và chia rẽ xã hội – điều mâu thuẫn hoàn toàn với lý tưởng của họ.
2. Không mang nỗi ám ảnh cộng sản như thế hệ trước
Khác với cha mẹ hoặc ông bà – những người vẫn sống trong ký ức chiến tranh, trại cải tạo, vượt biển – người trẻ không mang nỗi đau lịch sử gắn với chủ nghĩa cộng sản. Do đó, họ:
Không đồng hóa “chống cộng” với “chính trị bảo thủ”,
Không xem Trung Quốc hay Việt Nam là mối đe dọa mang tính bản sắc,
Quan tâm nhiều hơn đến những vấn đề thiết thân như học phí, nhà ở, biến đổi khí hậu, việc làm và quyền công dân.
Tâm lý chính trị của họ mang tính thực dụng và định hướng tương lai, thay vì dựa vào quá khứ.
3. Phản ứng với chủ nghĩa dân túy và diễn ngôn phân biệt của Trump
Thế hệ trẻ, đặc biệt là giới có học thức, rất nhạy cảm với các hình thức thao túng tâm lý đại chúng, như:
Thuyết âm mưu (QAnon, gian lận bầu cử...),
Ngôn ngữ thù hận (gọi COVID-19 là “China virus”),
Kỳ thị nhập cư, kỳ thị chủng tộc...
Họ coi Donald Trump là người cổ xúy cho sự phân cực, gây hại cho uy tín nước Mỹ, và khơi dậy mặt tối trong lòng xã hội.
4. Quan tâm đến chính sách xã hội, y tế và biến đổi khí hậu
Người trẻ gốc Việt ngày nay đối mặt với:
Gánh nặng học phí và nợ sinh viên,
Khó khăn trong tiếp cận y tế,
Khủng hoảng nhà ở tại các thành phố lớn,
Lo lắng về môi trường và tương lai hành tinh.
Trong khi Trump và Đảng Cộng Hòa phủ nhận biến đổi khí hậu, cắt giảm y tế và giáo dục, thì Đảng Dân Chủ lại:
Hứa hẹn học phí thấp hơn, y tế dễ tiếp cận hơn,
Đầu tư vào năng lượng xanh,
Bảo vệ quyền phá thai và tự do cá nhân.
Với người trẻ, tương lai sống còn quan trọng hơn các tranh luận quá khứ.
5. Khoảng cách thế hệ và phản ứng với sự bảo thủ trong gia đình
Nhiều bạn trẻ gốc Việt lớn lên trong những gia đình có cha mẹ bảo thủ, kỳ thị LGBTQ+, chống phá thai và nghi ngờ người Hồi giáo, người da đen... Họ thường cảm thấy:
Bị gò bó, không được thể hiện bản thân,
Không được lắng nghe trong các tranh luận chính trị,
Không chấp nhận việc cha mẹ mù quáng tin vào “Trump là cứu tinh nước Mỹ”.
Chính sự xung đột này thúc đẩy họ tìm đến các giá trị đối lập, xem Đảng Dân Chủ như biểu tượng của sự tiến bộ, hiện đại và nhân bản.
6. Những người Việt mới sang Mỹ: Không có “nợ ân tình” với Trump
Người Việt đến Mỹ sau năm 2000 chủ yếu là:
Du học sinh, di dân diện kỹ năng hoặc đầu tư,
Những người kết hôn với công dân Mỹ,
Người xin tị nạn vì lý do tôn giáo, giới tính, xã hội.
Họ không có ký ức về năm 1975, không xem Mỹ là “ân nhân giải phóng khỏi cộng sản”, và đánh giá chính trị Mỹ một cách lý trí hơn. Họ cũng bị ảnh hưởng trực tiếp bởi chính sách siết di trú dưới thời Trump:
Cấm nhập cảnh các nước Hồi giáo,
Hủy bỏ chương trình DACA và H-1B,
Đe dọa trục xuất người Việt có tiền án.
Do đó, Trump không phải là người bảo vệ họ, mà ngược lại, là kẻ có thể tước đi cơ hội của họ.
7. Đồng cảm với nạn nhân của bất công xã hội
Người trẻ gốc Việt chứng kiến sự bất công đối với:
Người da đen,
Người gốc Á bị tấn công kỳ thị,
Người chuyển giới và LGBTQ+ bị chối bỏ quyền lợi pháp lý,
Người di dân bị chia cắt gia đình ở biên giới.
Họ cảm thấy rằng Đảng Dân Chủ bảo vệ tiếng nói của người yếu thế, thiểu số, và người nhập cư – những điều mà chính họ cũng từng trải qua hoặc chứng kiến trong gia đình.
Một thế hệ khác biệt, mang bản sắc mới
Thế hệ trẻ người Mỹ gốc Việt không còn bị chi phối bởi nỗi sợ cộng sản, mặc cảm tị nạn hay những niềm tin lịch sử cũ. Họ là người Mỹ thực thụ, được nuôi dưỡng bởi nền giáo dục, văn hóa, và lý tưởng nhân văn của xã hội Mỹ hiện đại. Họ đòi hỏi:
Một nước Mỹ công bằng hơn,
Một tương lai xanh và bền vững,
Một chính quyền không dối trá, không kỳ thị, không mị dân.
Trong mắt họ, Donald Trump là biểu tượng của quá khứ phân cực, còn Đảng Dân Chủ – dù không hoàn hảo – là cánh cửa mở ra tương lai bao dung và tiến bộ. Đây không chỉ là sự lựa chọn chính trị, mà là tuyên ngôn về bản sắc thế hệ.
Người trẻ Mỹ gốc Việt – đặc biệt là thế hệ thứ hai sinh ra và lớn lên tại Mỹ, hoặc những người mới di dân đến Mỹ trong 10–20 năm gần đây – thường có khuynh hướng ủng hộ Đảng Dân Chủ và phản đối Donald Trump. Điều này trái ngược rõ rệt với xu hướng bảo thủ của nhiều người Việt lớn tuổi hoặc di dân giai đoạn hậu 1975. Dưới đây là các nguyên nhân chính giải thích cho hiện tượng này:
🧠 1. Được giáo dục và trưởng thành trong xã hội Mỹ đa nguyên, cấp tiến
Thế hệ thứ hai thường học tại các trường công lập, đại học Hoa Kỳ, nơi mà tư duy cởi mở, đề cao bình đẳng, tôn trọng đa dạng chủng tộc và giới tính được khuyến khích.
Họ trưởng thành trong bối cảnh các phong trào như Black Lives Matter, #MeToo, quyền LGBTQ+, chống phân biệt chủng tộc, vì vậy họ phản cảm với diễn ngôn kỳ thị, phân biệt hay thuyết âm mưu mà Donald Trump hoặc phe cực hữu thường lan truyền.
🇺🇸 2. Có bản sắc “người Mỹ gốc Á” thay vì “tị nạn chống cộng”
Người trẻ thường xác định mình là người Mỹ gốc Á (Asian American) chứ không mang nặng tâm lý “người tị nạn cộng sản” như cha mẹ.
Họ không mang nỗi đau chiến tranh Việt Nam nên không bị chi phối bởi các lập luận kiểu “phải chống cộng, phải chống Trung Quốc bằng mọi giá.”
Họ thiên về các vấn đề thực tế: giáo dục, khí hậu, y tế, nhà ở, công bằng xã hội – những lĩnh vực mà Đảng Dân Chủ thường đề xuất giải pháp rõ ràng và cấp tiến hơn.
📚 3. Phản ứng với chủ nghĩa dân túy và thuyết âm mưu kiểu Trump
Giới trẻ – đặc biệt là người có học – rất nhạy cảm với tin giả, QAnon, và chính trị bản năng.
Họ coi Donald Trump là biểu tượng của:
Chủ nghĩa dân túy mị dân, đánh vào bản năng sợ hãi và định kiến,
Kỳ thị chủng tộc và phân biệt sắc tộc, như vụ kỳ thị người gốc Á trong đại dịch COVID-19 (“China Virus”),
Khơi dậy hận thù văn hóa, chia rẽ xã hội qua các phát ngôn phân cực.
Những điều này xung đột mạnh mẽ với lý tưởng nhân văn, lý trí và bình đẳng mà nhiều người trẻ theo đuổi.
🌎 4. Quan tâm đến các vấn đề toàn cầu và tương lai dài hạn
Giới trẻ gốc Việt quan tâm đến:
Biến đổi khí hậu,
Chính sách y tế phổ quát,
Học phí đại học,
An sinh xã hội, công bằng thu nhập.
Đây đều là ưu tiên hàng đầu của Đảng Dân Chủ. Trong khi đó, Trump bị xem là người phủ nhận biến đổi khí hậu, giảm ngân sách y tế – giáo dục, và phục vụ giới siêu giàu.
🧓 5. Khoảng cách thế hệ và mâu thuẫn với thế hệ cha mẹ
Nhiều người trẻ cảm thấy bị ngột ngạt trong lối suy nghĩ bảo thủ, sợ cộng sản, kỳ thị LGBTQ+ của cha mẹ.
Việc cha mẹ họ mê mẩn Trump, tin vào các thuyết âm mưu, hoặc ủng hộ chính sách chống di dân... khiến họ muốn “thoát khỏi bóng râm” của thế hệ trước và khẳng định tư duy độc lập hơn.
Sự “nổi loạn ôn hòa” này khiến họ chọn Đảng Dân Chủ như một biểu tượng của tiến bộ, hiện đại và bao dung.
🤝 6. Nhận thức sâu sắc hơn về phân biệt chủng tộc và vai trò của chính phủ
Thế hệ trẻ chứng kiến hoặc trải qua:
Sự kỳ thị đối với người gốc Á (đặc biệt trong đại dịch),
Sự thờ ơ của chính phủ Trump trong các vụ tấn công người Á Châu,
Và vai trò tích cực của các dân biểu Dân Chủ gốc Á (như Dân biểu Judy Chu, Dân biểu Andy Kim...) trong việc đấu tranh cho quyền lợi cộng đồng.
Điều này khiến họ nhận ra rằng Đảng Dân Chủ lắng nghe và đại diện cho tiếng nói thiểu số tốt hơn.
🧑*🎓 7. Nhiều người Việt mới sang Mỹ là du học sinh, định cư diện kỹ năng – thiên tả hơn
Người Việt mới đến Mỹ những năm gần đây không phải là tị nạn chính trị mà là:
Du học sinh du học ngành STEM, kinh tế, luật…,
Di dân diện H-1B, đầu tư EB-5 hoặc kết hôn.
Họ thường có học thức cao, hiểu biết về chính trị Mỹ, và phân tích chính sách dựa trên dữ kiện chứ không theo cảm xúc hoặc định kiến cộng sản – quốc gia.
Họ không có lý do để “yêu Trump” vì Trump siết nhập cư, cắt visa H-1B, chặn du học sinh, đe dọa trục xuất người Việt có tiền án...
🔚
Thế hệ trẻ người Mỹ gốc Việt chọn Đảng Dân Chủ không vì “bị tẩy não” hay “chống gia đình” như một số người lớn tuổi lầm tưởng, mà vì họ đang sống trong một thực tại khác, một hệ giá trị khác – nơi sự bao dung, khoa học, quyền bình đẳng và chính sách xã hội nhân văn được đặt lên hàng đầu.
Họ không bị ràng buộc bởi nỗi sợ cộng sản hay huyền thoại “chỉ có Trump mới cứu nước Mỹ”. Thay vào đó, họ đòi hỏi chính sách thực tế, minh bạch, và không chia rẽ. Đó là lựa chọn của một thế hệ lớn lên không với chiến tranh, mà với tương lai.
Games
